Wyskór złocisty

Wyskór złocisty
	Potamanthus luteus
	Linnaeus, 1767
	; Dojrzały samiec
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	uskrzydlone
Rząd	jętki
Podrząd	Furcatergalia
Infrarząd	Scapphodonta
Nadrodzina	Potamanthoidea
Rodzina	wyskórowate
Rodzaj	Potamanthus
Gatunek	wyskór złocisty
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wyskór złocisty (Potamanthus luteus) – gatunek owada z rodziny wyskórowatych (Potamanthidae) z rzędu jętek (Ephemeroptera). Występują w niemal całej Europie i w znacznej części strefy umiarkowanej Azji, jednak w ostatnim czasie wzrost zanieczyszczeń spowodował znaczny spadek lokalnych populacji^[2]

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Imago

Ciało wyskóra ma charakterystyczny, złoty kolor od którego wzięła się jego polska nazwa. Długość ciała wynosi ok. 13 mm (bez długich, cienkich cerci), długość przedniego skrzydła sięga zazwyczaj 14 mm^[3]. Samice są nieco większe od samców, ale są jaśniejsze i mają mniejsze, brązowe oczy. Oczy samców są duże i zielone. Przednia para skrzydeł jest czterokrotnie większa od drugiej. Subimago różnią się od form w pełni dojrzałych głównie ciemnymi skrzydłami^[4]. Aparat gębowy jest zredukowany gdyż imago nie odżywia się.

Nimfy (larwy)

Żyjące w wodzie larwy (nimfy) osiągają długość 14-18 mm. Na odwłoku mają wyraźnie orzęsione wyrostki skrzelowe^[2].

Cykl życiowy[edytuj | edytuj kod]

Nimfy żyją 1-3 lata na dnie czystych wód płynących, preferują większe, niezbyt wartkie rzeki. Nimfy odżywiają się głównie glonami. Ponieważ słabo pływają, żyją przytwierdzone do dużych kamieni lub pod nimi. Ostatnie stadium nimfy wychodzi ponad wodę i przyczepiwszy się do rośliny przeobraża się w subimago, a dopiero później w dojrzałe płciowo osobniki (prometabolia). Imago pojawiają się w dużych ilościach nad brzegami rzek od czerwca do sierpnia. Latają głównie po zmierzchu dzień spędzając na roślinach nadbrzeżnych^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Potamanthus luteus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Heiko Bellmann: Atlas owadów. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2010, s. 16-17. ISBN 978-83-7243-794-5.
↑ ^a ^b Świat zwierząt. Ladislav Korbel (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 1993, s. 92. ISBN 83-7073-036-1.
↑ Ephemeroptera Recording Scheme. [dostęp 2012-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-06)]. (ang.).

[itis-1] Potamanthus luteus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Bellmann-2] Heiko Bellmann: Atlas owadów. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2010, s. 16-17. ISBN 978-83-7243-794-5.

[Korbel-3] Świat zwierząt. Ladislav Korbel (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 1993, s. 92. ISBN 83-7073-036-1.

[ephemeroptera-4] Ephemeroptera Recording Scheme. [dostęp 2012-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-06)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]