Z mgły zrodzony (powieść)

Z mgły zrodzony

Mistborn: The Final Empire

Autor	Brandon Sanderson
Typ utworu	fantasy
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Data wydania	17 lipca 2006
Wydawca	Tor Books
Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	21 marca 2008
Wydawca	Wydawnictwo Mag
Przekład	Aleksandra Jagiełowicz
poprzednia brak następna Studnia wstąpienia

Z mgły zrodzony (tyt. oryg. Mistborn: The Final Empire) – pierwsza część trylogii Brandona Sandersona Z mgły zrodzony.

Świat

Świat Z mgły zrodzonego, jaki poznajemy na początku pierwszej książki, nie jest przyjemnym miejscem. Rośliny tam są brązowe, niebo czerwone, a poza deszczem i śniegiem z nieba sypie się też popiół. Miejsce, w którym toczy się akcja, to Ostatnie Imperium – ogromne państwo trzymane żelazną ręką przez tyrana, Ostatniego Imperatora, będącego dla Imperium jednocześnie władcą i bogiem, który, jak mówią, jest nieśmiertelny i rządzi nieprzerwanie od ponad tysiąca lat, kiedy to pokonał potwora zwanego Głębią i uwolnił świat od zła. Społeczeństwo żyjące tam dzieli się wyraźnie na trzy grupy: pierwsza to obligatorzy, członkowie Stalowego Zakonu, zajmującego się kultem Imperatora, wykonywaniem jego praw i sprawami urzędowymi.

Druga to arystokracja – obdarzona licznymi przywilejami i prawami grupa podzielona na różnej wielkości i majątku rody, z których dziewięć największych – Venture, Hasting, Elariel, Tekiel, Lekal, Erikeller, Haught, Urbain i Budvias – posiadają własne, pokaźne twierdze w stolicy Imperium, Luthadel, i cieszą się jeszcze większymi możliwościami. O arystokratach mówi się, że są potomkami ludzi, którzy pomogli Ostatniemu Imperatorowi osiągnąć władzę i potęgę.

Trzecia i najbardziej liczna grupa, skaa, to niewolnicy pozbawieni jakichkolwiek przywilejów, których życie i śmierć były zależne jedynie od ich arystokratycznych panów. Jeden z przepisów Imperium mówił, że pan może kochać się z dowolną ilością posiadanych kobiet skaa, dopóki każda z nich była później mordowana, aby zapobiec zmieszaniu się szlacheckiej krwi z „poślednią” krwią niewolnika. Jedynie pojedyncze jednostki skaa zdołały zapewnić sobie miejsce w Luthadel jako utalentowani rzemieślnicy i wiedli w miarę przyzwoite życie, chociaż i tak gorsze od najbiedniejszej szlachty. Niewielkie grupki skaa osiadły zaś w Luthadel jako złodziejskie bandy, żyjąc w ukryciu i przeprowadzając na szlachcicach drobne kradzieże.

Fikcyjny świat przedstawiony w serii Z mgły zrodzony znacząco różni się od większości światów wchodzących w kanon gatunku literackiego fantasy. W przeciwieństwie do większości nie opiera się bowiem na żadnym konkretnym okresie historycznym. Obyczaje arystokracji – ogromne bale organizowane w pełnych przepychu siedzibach rodów, intelektualistyczne rozmowy przy winie i wiecznie prowadzone gry polityczne i handlowe – przypominają życie XIX i XIII-wieczne.

Fabuła

Historia opisana w Z mgły zrodzonym obraca się wokół złodziejki Vin, szesnastoletniej dziewczyny należącej do jednej z żyjących pod marginesem prawa band skaa. Dzięki pewnym umiejętnościom, pozwalającym jej z niezrozumiałych przyczyn kontrolować emocje innych ludzi, zdołała przez długi czas przeżyć w niebezpiecznych warunkach. Drugą kluczową postacią fabularną jest Kelsier, potężny Zrodzony z Mgły i buntownik, znany jako Ocalały z Hatshin, kopalń służących jednocześnie jako więzienie, ponieważ jest jedyną znaną osobą, której udało się z nich uciec. W momencie rozpoczęcia opowieści szajka Vin planuje dużą akcję, której częścią jest podpisanie fałszywej umowy z Kantonem Finansów, jednym z ministerstw Stalowego Zakonu. Vin, ze względu na swoje umiejętności, uczestniczy w tej akcji, co jednak zostaje wykryte przez obligatorów, którzy wysyłają za nimi pościg. Kelsier jednak, zainteresowany możliwościami dziewczyny, udaremnia atak i stawia się w kryjówce szajki, gdzie namawia Vin do dołączenia do pewnej szykowanej przez niego akcji. Wyjaśnia jej też, że jej umiejętności to allomancja, a dziewczyna okazuje się być Zrodzonym z Mgły, najrzadszym rodzajem allomantów, potrafiącym używać wszystkich metali zamiast jedynie jednego.

Vin dowiaduje się, że planowane przez Kelsiera i jego ludzi przedsięwzięcie to nic innego, niż plan obalenia Ostatniego Imperatora. Zgadza się dołączyć do grupy i ostatecznie pomaga w realizacji planu.

Postacie

• Vin – pół-skaa, złodziejka, która posiadła moc Zrodzonego. Jest uczennicą Kelsiera oraz główną bohaterką.
• Kelsier – Ocalały z Czeluści Hathsin i jeden z najlepszych Zrodzonych w historii. Uciekł z Czeluści i zorganizował najlepszą złodziejską szajkę, której zadaniem jest obalenie Imperatora. Jest nauczycielem Vin, a historia jest częściowo opowiedziana z jego punktu widzenia.
• Dockson – wieloletni przyjaciel Kelsiera i członek załogi. Nie jest Allomantą, ale trzyma z załogą ze względu na jego zdolności organizacyjne i administracyjne.
• Hammond albo „Ham” – członek załogi Kelsiera, jest Cynozbrojnym. Ham lubi filozoficzne potyczki, a zwłaszcza te z Breezem.
• Ladrian lub Breeze – członek załogi Kelsiera, jest Uspokajaczem. Breeze lubi wino, prawie tak bardzo jak siebie.
• Cladent lub „Clubs” – członek załogi, jest Dymiarzem, w jego warsztacie znajduje się kryjówka bandy.
• Lestibournes albo „Spook” – uczeń, a zarazem siostrzeniec Clubsa. Spala Cynę, jest najmłodszy z ekipy i mówi w ulicznym dialekcie.
• Ostatni Imperator – władca i „bóg” Ostatniego Imperium. Nikt nie wie, kim jest i skąd pochodzi. Ponoć niegdyś przed Wstąpieniem pokonał mityczną Głębię i otrzymał boską moc.
• Marsh – brat Kelsiera i zarazem Szperacz. Nie lubi Kelsiera, jednak pomaga mu w obaleniu Imperium.
• Sazed – Terrisjanin. Jest Opiekunem, a specjalizuje się w religii. Korzysta z Feruchemii i jest przyjacielem Kelsiera.
• Elend Venture – szlachcic, syn Straffa Venture. Zakochuje się z wzajemnością w Vin.

Linki zewnętrzne

• Mistborn: The Final Empire (oficjalna strona)