Zaburzenia węchu
Zaburzenia węchu (dysosmia) – upośledzenie lub zmiana odczuwania wrażeń węchowych.
Za odczuwanie bodźców węchowych odpowiedzialne są następujące struktury (tworzące drogę węchową):
- pole węchowe – obszar o wielkości około 2,5 cm znajdujący się w błonie śluzowej przedniej części przegrody nosa.
- dwubiegunowe komórki węchowe, których jedne wypustki znajdują się w polu węchowym, natomiast drugie przechodzą przez blaszkę sitową do opuszki węchowej tworząc tzw. ‘nici węchowe’
- nici węchowe wnikają do tzw. opuszki węchowej i oplatają komórki mitralne tworząc kłębuszki węchowe odpowiadające za proces integracji informacji węchowej.
- pasmami węchowymi odchodzącymi od kłębuszków węchowych informacje kierują się do ośrodków CUN o różnym rozwoju filogenetycznym, między innymi do wzgórza, układu limbicznego oraz obszaru węchowego kory mózgowej, zlokalizowany od haka skroniowego po środkową część powierzchni płata czołowego.
Zaburzenia węchu dzielimy na ilościowe i jakościowe. Zaburzenia węchu obserwuje się często u osób dotkniętych chorobami neurodegeracyjnymi[1].
Ilościowe zaburzenia węchu[edytuj | edytuj kod]
- anosmia – całkowity brak zmysłu węchu
- hiposmia – osłabienie powonienia
- hiperosmia – nadwrażliwość węchowa
Jakościowe zaburzenia węchu[edytuj | edytuj kod]
- parosmia – odczuwanie nieprawdziwych zapachów
Parosmia jest zaburzeniem poczucia węchu. Występuje wtedy, gdy zapach jest odbierany, ale nieprawidłowo postrzegany (tym między innymi różni się od fantosmii, w której występują luźne halucynacje węchowe). Osoba dotknięta tą jednostką chorobową odczuwa inny zapach od tego, który jest rzeczywiście obecny, np. pacjent wącha banana, który według niego pachnie jak przypalone mięso[2]. Głównym objawem tego zaburzenia jest niewytłumaczalne odczuwanie niemiłych zapachów, takich jak woń spalonej ryby, wymiocin lub śmieci. Zaburzenie może być spowodowane mocnym wychłodzeniem organizmu lub przypadkowym uszkodzeniem narządu węchu[3].
- kakosmia – nieprzyjemne złudzenia węchowe
- pseudoosmia – błędne odczuwanie zapachu (złudzenia węchowe)
- fantosmia – halucynacje węchowe
- agnosmia – utrata zdolności rozpoznawania znajomych zapachów[4]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Richard L Doty, Olfactory dysfunction in neurodegenerative diseases: is there a common pathological substrate?, „Lancet Neurol”, 16, 2017, s. 478–88, DOI: 10.1016/S1474-4422(17)30123-0, PMID: 28504111.
- ↑ Parosmia and Phantosmia, personal.ecu.edu.
- ↑ Portier F., Faulcon P., Lamblin B., Bonfils P. [Signs and symptoms, etiologies and clinical course of parosmia + in a series of 84 patients]. „Annales d’oto-laryngologie et de chirurgie cervico faciale: bulletin de la Société d’oto-laryngologie des hôpitaux de Paris”. 1 (117), s. 12–18, luty 2000. PMID: 10671709.
- ↑ Kathrin Kollndorfer, Johanna Reichert, Josephine Braunsteiner et al. Assessment of Olfactory Memory in Olfactory Dysfunction. „Perception”. 46 ((3–4)), s. 516–529, 2017. DOI: 10.1177/0301006616683201. [dostęp 2017-04-15]. (ang.).
