Zespół stawów w Budzie Stalowskiej

Zespół stawów w Budzie Stalowskiej
	Położenie
Państwo	Polska
Miejscowości nadbrzeżne	Buda Stalowska
Region	Kotlina Sandomierska
	Morfometria
Powierzchnia	711 ha
Głębokość; • maksymalna	; 2,5 m
	Hydrologia
Rzeki zasilające	Łęg, wody gruntowe
Rzeki wypływające	Klewiec
Rodzaj jeziora	zespół stawów rybnych
	Położenie na mapie Polski Zespół stawów w Budzie Stalowskiej
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Zespół stawów w Budzie Stalowskiej
	Położenie na mapie powiatu tarnobrzeskiego Zespół stawów w Budzie Stalowskiej
	Położenie na mapie gminy Nowa Dęba Zespół stawów w Budzie Stalowskiej
	50°29′44,3620″N 21°48′06,7651″E/50,495656 21,801879

Zespół stawów w Budzie Stalowskiej – zespół stawów rybnych zlokalizowany na północ i północny wschód od Budy Stalowskiej, przysiółka wsi Alfredówka w województwie podkarpackim (powiat tarnobrzeski).

Historia

Rozległy kompleks 29 zbiorników wodnych powstał w okresie międzywojennym. Po wojnie eksploatowany był przez Państwowe Gospodarstwo Rybne w Budzie Stalowskiej. Z uwagi na wartość przyrodniczą, w 1990 zaproponowano tu i na terenie okalających lasów oraz łąk, utworzenie rezerwatu przyrody albo użytku ekologicznego kategorii ornitologicznej, wodno-leśnej^[1].

Charakterystyka

Akweny położone na Równinie Rozwadowskiej, w północnej części Kotliny Sandomierskiej, mają łączną powierzchnię 711 hektarów, z czego w 1996 w użytkowaniu pozostawało 574 hektary. Poszczególne stawy mają powierzchnię od 2,5 do 87 hektara, a ich głębokość waha się pomiędzy 0,5, a 1 metr (akweny narybkowe) oraz 1-2,5 metra (akweny produkcyjne)^[1].

Stawy założono na aluwialnym podłożu piaszczysto-żwirowym, zalegającym na nieprzepuszczalnych, trzeciorzędowych iłach krakowieckich. Panuje tu klimat o cechach pośrednich między kotlinami podgórskimi i nizinami. Średnia roczna temperatura wynosi 7,9 °C, a przeciętna ilość opadów atmosferycznych waha się w przedziale od 575 do 725 mm/rok. Akweny zasilane są w 80% przez rzekę Łęg, a w 20% przez czwartorzędowe wody gruntowe zalegające na głębokości 1-2 metrów. Połączone są skomplikowanym systemem kanałów nawadniających, z których główny to Kanał Klewiec. Kanał odwadniający odprowadza wody do rzeki Karasiówki. Część kanałów jest mocno spłycona, zarośnięta zwartym szuwarem, z wkraczającą roślinnością zaroślową i leśną^[1].

W 1996 wody charakteryzowały się ponadnormatywnym skażeniem bakteriologicznym oraz zakwaszeniem, co było niekorzystne w procesie hodowli ryb^[1].

Przyroda

W 1996 na terenie zespołu stwierdzono stanowiska 31 zespołów w 77 facjach i osiem bliżej nie określonych fitosocjologicznie zbiorowisk roślinnych. Reprezentowały one siedem klas, osiem rzędów i dwanaście związków zespołów roślinności wodnej i nawodnej. W przebadanych fitocenozach występowało 157 gatunków roślin (142 zielne, dziesięć drzew i krzewów, cztery mszaki i jedną ramienicę). Największą powierzchnię zajmowały dwa zespoły: Phragmitetum communis i Typheum augustifoliae. Regionalnie interesujące asocjacje roślin wodnych i nawodnych to m.in.: Salvinietum natantis, Scirpetum maritimi, Charetum coronatae, Potamogetonetum compressi, Potamogetonetum graminei oraz facja wgłębki wodnej w zespole Caricetum gracilis^[1].

Toponimia

Nazwy poszczególnych stawów, poczynając od północy:

Stawy Kosiarzowe II
Stawy Kosiarzowe I
Malinów
Lisie Jamy II
Lisie Jamy I
Miechy Środkowe,
Miechy Dolne,
Cyranki II,
Cyranki I,
Pańska Łąka II,
Pańska Łąka I,
Gliniki I-VI,
Nowaków Dół,
Miechy Zachodnie,
Rogowe Bardo,
Pogrzewacz,
Staw Legiertów,
Stawy Zimochowe I-VI,
Stary Staw^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Marzena Kwiatkowska-Farbiś, Małgorzata Wrzesień, Roślinność wodna i nadbrzeżna kompleksu stawów rybnych Państwowego Gospodarstwa Rybnego w Budzie Stalowskiej, w: Annales Universitatis Maria Curie-Skłodowska, vol. LI, 1996, Lublin, s. 59–60, 101–102.

[:0-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Marzena Kwiatkowska-Farbiś, Małgorzata Wrzesień, Roślinność wodna i nadbrzeżna kompleksu stawów rybnych Państwowego Gospodarstwa Rybnego w Budzie Stalowskiej, w: Annales Universitatis Maria Curie-Skłodowska, vol. LI, 1996, Lublin, s. 59–60, 101–102.

[1]