Śmierć Aecjusza
 Bitwa na Polach Katalońskich | |
| Autor | |
|---|---|
| Typ utworu | |
| Data powstania |
1965-1966 |
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język | |
| Data wydania |
1966 |
| Wydawca | |
Śmierć Aecjusza. Powieść z lat 451-457 – powieść historyczna Teodora Parnickiego wydana w 1966 roku.
Książka jest kontynuacją powieści "Aecjusz, ostatni Rzymianin". Jej głównym bohaterem jest Aecjusz Flawiusz[1], próbujący zachować integralność upadającego Cesarstwa Rzymskiego podczas walk z Wizygotami i Hunami.
O powieści
[edytuj | edytuj kod]Po ukończeniu Glinianych dzbanów, Parnicki wyjechał w połowie 1965 na prawie roczny pobyt do Polski. W czasie pobytu w kraju napisał Śmierć Aecjusza, która ukazała się nakładem Pax-u w 1966. Powieść wiąże się z debiutem pisarza, o trzydzieści lat wcześniejszym Aecjuszem, ostatnim Rzymianinem. Faktycznie jest jednak raczej kontynuacją drugiego tomu Twarzy księżyca, opowiada bowiem o dalszych losach jej bohaterów: Maksymiana, Storacji, Karyzjusza. Na bezpośrednią ciągłość chronologiczną wskazują podtytuły: Opowieść bizantyńska z roku 450 i Powieść z lat 451-457. Powieść ma budowę dialogową, rezygnuje całkowicie z chronologii, głównego bohatera: żołnierza i wodza, czyni człowiekiem oczytanym, doskonale radzącym sobie z logicznymi zawiłościami wnioskowania, swobodnie posługującym się aluzjami teologicznymi i wrażliwym na kwestie językowe[2][3].
Spisek przeciw Aecjuszowi
[edytuj | edytuj kod]Spisek przeciw Aecjuszowi jest w drugim tomie Twarzy księżyca jednym z wielu elementów złożonej gry politycznej. Wspomina się o nim mimochodem, mówi się o okolicznościach jego śmierci. Aecjusz zginął z ręki cesarza Walentyniana, faktycznie pozbawionego władzy przez swego wszechwładnego wodza. W powieści mówi się o siłach i motywach o wiele głębszych niż zawiść nieudolnego cesarza. Rozwijają je i wyjaśniają dyskutujący ze sobą bohaterowie Śmierci Aecjusza[4].
To co wiadomo o samym zdarzeniu z zapisów historycznych można zamknąć w kilku zdaniach. Bohaterowie powieści rozmawiają o tym co ukryte w splocie dążeń i działań różnych ugrupowań politycznych i religijnych obydwu części cesarstwa: wschodniej i zachodniej, w walkach plemion germańskich na północy, w osobistych ambicjach, krzywdach i pragnieniu zemsty osób związanych z Aecjuszem. Powieść nie ma narratora, który porządkowałby narrację, nie ma w niej też samego opisu zdarzenia, którego przyczyn bohaterowie powieści dociekają. Żadna z hipotez nie zdobywa przewagi nad pozostałymi. Każdy z rozmówców ma swoje dobre racje, wiele wersji okazuje się możliwymi[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Flawiusz Aecjusz (ok. 390 - 21 września 454 p.n.e.). imperiumromanum.edu.pl. [dostęp 2017-01-28]. (pol.).
- ↑ Giedroyć 2014 ↓, s. 351.
- ↑ Czermińska 1974 ↓, s. 117-118.
- ↑ Czermińska 1974 ↓, s. 118.
- ↑ Czermińska 1974 ↓, s. 119.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Teodor Parnicki, Śmierć Aecjusza. Powieść z lat 451-457, Warszawa: "Pax" 1966 (wyd. 2 - 1978, wyd. 3 - Warszawa: "Bellona" 1995).
- Małgorzata Czermińska: Teodor Parnicki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1974.
- Jerzy Giedroyć, Parnicki Teodor: Listy 1946–1968. T. 2. Warszawa: Biblioteka Więzi, 2014.