Przejdź do zawartości

Główny zbiornik wód podziemnych

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Główny zbiornik wód podziemnych, GZWP – naturalny zbiornik wodny znajdujący się pod powierzchnią ziemi, gromadzący wody podziemne i spełniający szczególne kryteria ilościowe i jakościowe. Główne zbiorniki wód podziemnych mają strategiczne znaczenie w gospodarce wodnej kraju.

Parametry, które musi spełniać GZWP:

  • wydajność studni: > 70 m³/h
  • wydajność ujęcia: > 10 000 m³/dobę
  • liczba zaopatrywanej ludności: > 66 000
  • czystość wody niewymagająca uzdatniania (lub wymagająca tylko prostego uzdatniania).

Na terenie Polski wytypowano 180 głównych zbiorników wód podziemnych, a spośród nich wyodrębniono 53 najzasobniejsze. Rozpoznawanie i dokumentowanie GZWP należy do zadań państwowej służby hydrogeologicznej[1], której funkcję pełni Państwowy Instytut Geologiczny.

Spis głównych zbiorników wód podziemnych w Polsce

[edytuj | edytuj kod]
Numer zbiornika Nazwa zbiornika Wiek utworów Szacunkowe zasoby dyspozycyjne
[tys. m³/dobę]
Średnia głębokość ujęć
[m]
101 QDM 15 40
102 Zbiornik wyspy Wolin QDM 25 35
103 QM 36 40
104 Zbiornik Sianów QM 36 30
105 Zbornik międzymorenowy Słupsk QM 15 40
106 Dolina kopalna Machowino QK 10 100
107 Pradolina rzeki Łeba Qp 125 5–50
108 Zbiornik międzymorenowy Salino QM 45 10–40
109 Dolina kopalna Żarnowiec QK 14 5–50
110 Pradolina Kaszuby i rzeka Reda QP 194 5–10
111 Subniecka Gdańska Cr 110 150
112 Zbiornik Żuławy Gdańskie QDK 116 5–10
113 Zbiornik międzymorenowy Żukowo QM 33
114 Zbiornik międzymorenowy Maszewo QM 43 10–50
115 Zbiornik międzymorenowy Łupawa QM 30 50
116 Zbiornik międzymorenowy Gołębiewo QM 30 100
117 Zbiornik międzymorenowy Bytów QDM 150 10–50
118 Zbiornik międzymorenowy Polanów QM, Tr 40 10–50
119 QPM 100 10–50
120 Zbiornik międzymorenowy Bobolice QM 113 40
121 Zbiornik międzymorenowy Czersk QM 50 10–50
122 Dolina kopalna Szczecin QK 37,4 60
123 Zbiornik międzymorenowy Stargard-Goleniów QM 83 45
125 Zbiornik międzymorenowy Wałcz-Piła QM 169 65
126 Zbiornik Szczecinek QM, Tr 99 90
127 Subzbiornik Złotów-Piła-Strzelce Krajeńskie Tr 186 100
128 Zbiornik międzymorenowy Ogorzeliny QM 20 50
129 Dolina rzeki dolna Osa QD 80 50–60
130 Zbiornik rzeki dolna Wda QDM 25 5
131 Zbiornik międzymorenowy Chełmno QM 31 10–60
132 Zbiornik międzymorenowy Byszewo QM 12,5 60
133 Zbiornik międzymorenowy Młotkowo QM 12 40
134 Zbiornik Dębno QM, Tr 29 55
135 Zbiornik Barlinek QSM 51,5 50
136 Zbiornik międzymorenowy Dobiegniewo QM 52 50
137 Pradolina Toruń-Eberswalde (Warta) QP 369 40
138 Pradolina Toruń-Eberswalde (Noteć) QP 400 30
139 Dolina kopalna Smogulec-Margonin QPK 30 50
140 Subzbiornik Bydgoszcz Tr 25 65
141 Zbiornik rzeki dolna Wisła QPM 84 40
142 Zbiornik międzymorenowy Inowrocław-Dąbrowa QM
143 Subzbiornik Inowrocław-Gniezno Tr 96 120
144 Dolina kopalna Wielkopolska QK 480 60
145 Dolina kopalna Szamotuły-Duszniki QK 36 40
146 Subzbiornik Jezioro Bytyńskie-Wronki-Trzciel Tr
147 Dolina rzeki Warta (Sieraków-Międzychód) QD
148 Sandr rzeki Pliszka QS 243 35
149 Sandr Krosno-Gubin QSK 187 25
150 Pradolina Warszawa-Berlin (Koło-Odra) QP 456 25–30
151 Zbiornik Turek-Konin-Koło Cr3 240 90
201 QM 10 40
202 Sandr Gołdap QS 17 10
203 Dolina Letniki QD 10 15
204 Zbiornik Żuławy Elbląskie QM 70 80–100
205 Subzbiornik Warmia Tr, Ct 60 150–200
206 Wielkie Jeziora Mazurskie QSM 120 60
207 Zbiornik międzymorenowy Morąg QM 36 60
208 Zbiornik międzymorenowy Biskupiec QM 75 20–30
210 Zbiornik międzymorenowy Iława QM 180
212 Zbiornik międzymorenowy Olsztynek QM 24 30
213 Zbiornik międzymorenowy Olsztyn QM 290 20–50
214 Zbiornik Działdowo QMK 300 100
215 Subniecka Warszawska Tr 250 160
215A Subniecka Warszawska – część centralna Tr 145 180
216 Sandr Kurpie QS
217 Pradolina rzeki Biebrza QP 200 45
218 Pradolina rzeki Supraśl (Jurowce-Wasilków) QP
219 Zbiornik międzymorenowy rzeki Górna Łydynia QM 30 50
220 Pradolina rzeki Środkowa Wisła (Włocławek-Płock) QP
221 Dolina kopalna Wyszków QK 80 100
222 Dolina środkowej Wisły (Warszawa-Puławy) QD
223 Zbiornik międzymorenowy rzeki górny Liwiec QM
224 Subzbiornik Podlasie Tr 15 90
225 Zbiornik międzymorenowy Chotcza-Łanięta QM 60 60
226 Zbiornik Krośniewice-Kutno J3 350 200
301 Pradolina Zasiek-Nowa Sól QPK 91 30
302 Pradolina Barycz-Głogów (W) QP 59 30
303 Pradolina Barycz-Głogów (E) QP 199 60
304 Zbiornik międzymorenowy Zbąszyń QM 19 25
305 Zbiornik międzymorenowy Leszno QM 15 40
306 Zbiornik Wschowa QSM 22 35
307 Sandr Leszno QS 23 25
308 Zbiornik międzymorenowy rzeki Kania QM 14 35
309 Zbiornik międzymorenowy Smoszew-Chwaliszew-Sulmierzyce QM 18 80
310 Dolina kopalna rzeki Ołobok QK 21 60
311 Zbiornik rzeki Prosna QDK 128 30
312 Zbiornik Sieradz Cr3 10 150
314 Pradolina rzeki Odra (Głogów) QPD 80 50–80
315 Zbiornik Chocianów-Gozdnica QSK 292 60
316 Subzbiornik Lubin Tr 50 130
317 Niecka zewnętrznosudecka Bolesławiec Cr3 80 100–200
318 Zbiornik Słup-Legnica QDM 15 15
319 Subzbiornik Prochowice-Środa Śląska Tr 25 65
320 Pradolina rzeki Odra (S Wrocław) QP 250 12
321 Subzbiornik Kąty Wrocławskie-Oława–Brzeg Tr 80 100
322 Zbiornik Oleśnica QMK 60 30–160
323 Subzbiornik rzeki Stobrawa Tr
324 Dolina kopalna Kluczbork QK 20 20
325 Zbiornik Częstochowa (W) J2 120 80
326 Zbiornik Częstochowa (E) J3 1020 160
327 Zbiornik Lubliniec-Myszków T1, 2 312 135
328 Dolina kopalna rzeki Mała Panew QK 156 60
329 Zbiornik Bytom T1, 2 165 60
330 Zbiornik Gliwice T1, 2 113
331 Dolina Kopalna rzeki Górna Kłodnica QK 37 60
332 Subniecka kędzierzyńsko-głubczycka Tr, QK 130 80–120
333 Zbiornik Opole-Zawadzkie T2 200
334 Dolina kopalna rzeki Mała Panew QK 100 70
335 Zbiornik Krapkowice-Strzelce Opolskie T1 50 100–600
336 Niecka opolska Cr3 25 50–80
337 Dolina kopalna Lasy Niemodlińskie QK 25 35
338 Subzbiornik Paczków-Niemodlin Tr 60 80–150
339 Zbiornik Śnieżnik Góry Bialskie Pz 37 10–30
340 Dolina kopalna rzeki Nysa Kłodzka QK 25 10–30
341 Zbiornik Niecka wewnętrznosudecka Kudowa Zdrój-Bystrzyca Kłodzka Cr3 50 80–150
342 Zbiornik Niecka wewnętrznosudecka Krzeszów Cr3 10 180
343 Dolina rzeki Bóbr (Marciszów) QK 50 30
344 PZ 50 5–20
345 Zbiornik Rybnik QDP 8 20–60
346 Zbiornik Pszczyna-Żory QDP
347 Dolina rzeki Górna Wisła QD 13 8
348 Zbiornik warstw Godula (Beskid Śląski) Crf 8,5 60
401 Niecka łódzka Cr1 90 30–800
402 Zbiornik Stryków J3 90 200
403 Zbiornik międzymorenowy Brzeziny-Lipce Reymontowskie QM 2 400
404 Zbiornik Koluszki-Tomaszów J3 350 200
405 Niecka radomska Cr3 820 30–70
406 Zbiornik Niecka lubelska (Lublin) Cr3 1330 85
407 Niecka lubelska (Chełm-Zamość) Cr3
408 Niecka miechowska (NW) Cr3
409 Niecka miechowska (SE) Cr3
410 Zbiornik Opoczno J3 115 < 100
411 Zbiornik Końskie J1 41 < 100
412, 413 Zbiornik Goszczewice-Szydłowiec J1, J2, J3
414 Zbiornik Zagnańsk T1, 2 48 < 100
415 Zbiornik rzeka Górna Kamienna T1, 2
416 Zbiornik Małogoszcz J3 41 < 100
417 Zbiornik Kielce D2, 3
418 Zbiornik Gałęzice-Bolechowice-Borków D2, 3 19 < 100
419 Zbiornik Bodzentyn J3
420 Zbiornik Wierzbica-Ostrowiec D2, 3
421 Zbiornik Włostów D2, 3 12 < 100
422 Zbiornik Romanówka Tr, J3 14 < 100
423 Subzbiornik Staszów Tr 3 30–70
425 Zbiornik Dębica-Stalowa Wola-Rzeszów QDK 140 10-30
426 Dolina kopalna Kolbuszowa QK
428 Dolina kopalna Biłgoraj-Lubaczów QK
429 Dolina Przemyśl QD
430 Dolina rzeki San QD
431 Zbiornik warstw Krosno (Bieszczady) Trf 25 60
432 Dolina rzeki Wisłok QD 22 8
433 Dolina rzeki Wisłoka QD 26 8
434 Dolina rzeki Biała Tarnowska QD 7 6
435 Dolina rzeki Dunajec (Zakliczyn) QD 12 10
436 Zbiornik warstw Istebna (Ciężkowice) Trf, Crf 3,5 60
437 Dolina rzeki Dunajec (Nowy Sącz) QD 37 10
438 Zbiornik warstw Magura (Nowy Sącz) Trf 5 80
439 Zbiornik warstw Magura (Gorce) Trf 23 80
440 Dolina kopalna Nowy Targ Q 86 35
441 Zbiornik Zakopane Tr, T2 10 800
442 Dolina rzeki Stradomka QD 5 6
443 Dolina rzeki Raba QD 11,5 8
444 Dolina rzeki Skawa QD 16,5 8
445 Zbiornik warstw Magura (Babia Góra) Trf 25,5 80
446 Dolina rzeki Soła QD 15 8
447 Zbiornik warstw Godula (Beskid Mały) Crf 8 60
448 Dolina rzeki Biała QD 3 6
450 Dolina rzeki Wisła (Kraków) QD 20 15–30
451 Subzbiornik Bogucice Tr 40 60–200
452 Zbiornik Chrzanów T1, 2 105
453 Zbiornik Biskupi Bór QDK 108 15–35
454 Zbiornik Olkusz-Zawiercie T1, 2 391 100
455 Zbiornik Dąbrowa Górnicza QDK 46 30

Wiek utworów: Q – czwartorzęd, QDP – utwory czwartorzędu w dolinach i pradolinach, QK – utwory czwartorzędu w dolinach kopalnych, QM – utwory czwartorzędu w utworach międzymorenowych, QMK – utwory czwartorzędu w utworach międzymorenowych i w dolinach kopalnych, QP – utwory czwartorzędu w pradolinach, QPK – utwory czwartorzędu w pradolinach i dolinach kopalnych, QS – utwory czwartorzędu w sandrach, QSK – utwory czwartorzędu w sandrach i dolinach kopalnych, QSM – utwory czwartorzędu w sandrach i w utworach międzymorenowych, QD – utwory czwartorzędu w dolinach, QDK – utwory czwartorzędu w dolinach i dolinach kopalnych, QDM – utwory czwartorzędu w dolinach i utworach międzymorenowych, Tr – trzeciorzęd, Trf – trzeciorzęd we fliszu karpackim, J1 – jura dolna, J2 – jura środkowa, J3 – jura górna, T1 – trias dolny, T2 – trias środkowy, Cr – kreda, Cr1 – kreda dolna, Cr3 – kreda górna, Crf – kreda we fliszu karpackim, D2, 3 – dewon, PZ – utwory starsze od dewonu.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Art. 102 ust. 2 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz.U. z 2001 r. nr 115, poz. 1229)

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Antoni Kleczkowski: Główne zbiorniki wód podziemnych (GZWP) w Polsce – własności hydrogeologiczne, jakość wód, badania modelowe. Kraków: 1998.
  • Antoni Kleczkowski: Mapa obszarów głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP) w Polsce wymagających szczególnej ochrony 1:500 000. Kraków: 1990.
  • Słownik hydrogeologiczny. red. Kleczkowski A., Różkowski A.. Warszawa: TRIO, 1997.
  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie przebiegu granic obszarów dorzeczy i regionów wodnych: Wykaz zbiorników wód podziemnych przyporządkowanych do obszarów dorzeczy, (Dz.U. z 2006 r. nr 126, poz. 878)

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]