Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2015-04

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2015-04-01[edytuj | edytuj kod]

Chemioterapia nowotworów – metoda systemowego leczenia nowotworów za pomocą leków cytostatycznych, zwykle podawanych jako część schematu leczniczego. Często jest łączona z innymi metodami leczenia przeciwnowotworowego. W chemioterapii może być wykorzystany pojedynczy lek lub – znacznie częściej – kombinacja wielu leków, ułożonych w program przewidujący rodzaje leków, ich dawkę, odstępy pomiędzy dawkami, drogę podania oraz pomocnicze leki wspierające leczenie. Choć stosowane leki różnią się budową i mechanizmem działania, to wszystkie cytostatyki są skierowane przeciw szybko dzielącym się komórkom, jakimi są komórki nowotworowe. Jednak leki przeciwnowotworowe nie mają ściśle wybiórczego charakteru, choć ich najintensywniejsze działanie jest obserwowane w nienormalnie szybko dzielących się komórkach nowotworowych, to również wpływają one na inne szybko dzielące się komórki. Skutkuje to najczęstszymi skutkami ubocznymi chemioterapii – zapaleniem błony śluzowej przewodu pokarmowego i zahamowaniem czynności szpiku kostnego. Czytaj więcej…

2015-04-02[edytuj | edytuj kod]

Linia kolejowa nr 158 Rybnik Towarowy – Chałupki – linia kolejowa w południowo-zachodniej części województwa śląskiego. Na całej długości jest zelektryfikowana, odcinek Rybnik Towarowy – Wodzisław Śląski jest dwutorowy, a odcinek Wodzisław Śląski – Chałupki jednotorowy. 8 października 2013 PKP Polskie Linie Kolejowe ogłosiły przetarg na rewitalizację linii nr 158 wraz z odcinkiem linii nr 140 Rybnik Towarowy – Rybnik, finansowanej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. W wyniku remontu prędkość maksymalna na linii ma wzrosnąć do 80 km/h. Po remoncie linia ma być wykorzystywana jako objazd odcinka linii E 65 Katowice – Zebrzydowice w czasie, gdy będzie on remontowany. Czytaj więcej…

2015-04-03[edytuj | edytuj kod]

Chciwość (ang. Greed) – amerykański film niemy z 1924 roku w reżyserii i według scenariusza Ericha von Stroheima, oparty na powieści McTeague: A Story of San Francisco Franka Norrisa z 1899 roku. W rolach głównych wystąpili: Gibson Gowland jako dr John McTeague, ZaSu Pitts jako jego żona Trina (z domu Sieppe) i Jean Hersholt jako Marcus Schouler, przyjaciel i późniejszy wróg McTeague'a. Von Stroheim z niezwykłą pieczołowitością zarejestrował ponad 85 godzin materiału filmowego. 2 letnie miesiące zajęło mu nakręcenie ostatniej sekwencji rozgrywającej się w Dolinie Śmierci, przez co zachorowało wielu członków obsady i ekipy. Chciwość była jednym z nielicznych filmów swoich czasów zrealizowanych w autentycznej scenerii. Von Stroheim chętnie stosował takie wyrafinowane techniki filmowe, jak dramatyczne zbliżenia i montaż skojarzeniowy. Czytaj więcej…

2015-04-04[edytuj | edytuj kod]

Codex Heidelbergensis 921 – kodeks pergaminowy datowany na VIII–IX wiek, zawierający kopię dzieł Jordanesa Romany i Getiki, który spłonął w pożarze w nocy z 15 na 16 lipca 1880 roku. Pierwotnie kodeks ten składał się z 15 kwaternionów, czyli ze 120 kart. Zgodnie z przeprowadzoną inwentaryzacją kodeksów heidelberskich po kongresie wiedeńskim (1816) liczył on już tylko 110 kart, tj. 220 stronic formatu różnie określanego: folio, brakowało bowiem całej pierwszej składki, a ostatnia miała tylko 6 kart. Według opisu Theodora Mommsena z 1882 roku 110 kart było zapisanych, dwie pierwsze karty i ostatnia (tj. 1, 2 i 112) były czyste, foliacja zaś wynikała ze zdublowania karty 17. Napisanie tego kodeksu datuje się odpowiednio: raczej na VIII niż na IX wiek, na VIII-IX wiek lub na przełom VIII i IX wieku. Czytaj więcej…

2015-04-05[edytuj | edytuj kod]

Ligustr pospolity (Ligustrum vulgare L.) – gatunek rośliny z rodziny oliwkowatych. Występuje w Europie, w zachodniej Azji i północno-zachodniej Afryce, poza tym zawleczony i zdziczały na innych kontynentach. W Polsce gatunek rodzimy przynajmniej w południowej części kraju, poza tym powszechnie uprawiany i dziczejący. Znajduje zastosowanie jako roślina ozdobna, głównie do formowania żywopłotów. Doskonale znosi strzyżenie, jest bardzo odporny na susze i zanieczyszczenia powietrza, ma niewielkie wymagania glebowe. W przeszłości gatunek był wykorzystywany także jako roślina lecznicza i barwierska, w koszykarstwie i plecionkarstwie. Jest trujący dla wielu zwierząt, w tym ludzi. Czytaj więcej…

2015-04-06[edytuj | edytuj kod]

Gruczolakorak jelita cienkiego, rak jelita cienkiego – nowotwór złośliwy rozwijający się w obrębie jelita cienkiego. Jest to stosunkowo rzadki nowotwór, mimo znacznej długości i powierzchni tego narządu. Histopatologicznie gruczolakorak jest najczęstszym nowotworem złośliwym jelita cienkiego, stanowi od 30 do 40% nowotworów złośliwych tego narządu. Rozpoznanie guza jest trudne, ze względu na małą dostępność narządu do badania. Największą rolę w diagnostyce pełnią tomografia komputerowa oraz enterokliza TK. Podstawową metodą leczenia jest resekcja jelita w zakresie zdrowych tkanek, która jest jednak zwykle trudna do przeprowadzenia, ze względu na warunki, jakie stwarza rozpoznanie w momencie wystąpienia ostrych, bezpośrednio zagrażających życiu powikłań. Chemioterapia wykazuje ograniczoną skuteczność. Rokowanie mocno zależy od zaawansowania klinicznego oraz możliwości przeprowadzenia radykalnego onkologicznie zabiegu. Czytaj więcej…

2015-04-07[edytuj | edytuj kod]

Iguanodon – rodzaj dinozaura z grupy ornitopodów, zajmujący pozycję pośrodku pomiędzy pierwszymi z szybkich, dwunożnych hipsylofodontów z jury środkowej, a hadrozaurami stanowiącymi najbardziej zaawansowane formy z kredy późnej. Do rodzaju zaliczano wiele gatunków datowanych w czasie od jury późnej do kredy późnej, zamieszkujących Europę, Azję i Amerykę Północną. Na początku XXI wieku badacze zasugerowali pozostawienie w nim tylko jednego dobrze uzasadnionego gatunku I. bernissartensis, żyjącego od późnego barremu do najwcześniejszego aptu (kreda wczesna) na terenie dzisiejszej Belgii i prawdopodobnie na innych terenach Europy. Dokładniej okres ten przypada na 126-125 milionów lat temu. Były to masywne, duże zwierzęta roślinożerne wyróżniające się dużym kolcem na kciuku służącym prawdopodobnie do obrony przed drapieżnikami, podczas gdy cztery kolejne chwytne palce używane były podczas żerowania. Czytaj więcej…

2015-04-08[edytuj | edytuj kod]

Chemioterapia nowotworów – metoda systemowego leczenia nowotworów za pomocą leków cytostatycznych, zwykle podawanych jako część schematu leczniczego. Często jest łączona z innymi metodami leczenia przeciwnowotworowego. W chemioterapii może być wykorzystany pojedynczy lek lub – znacznie częściej – kombinacja wielu leków, ułożonych w program przewidujący rodzaje leków, ich dawkę, odstępy pomiędzy dawkami, drogę podania oraz pomocnicze leki wspierające leczenie. Choć stosowane leki różnią się budową i mechanizmem działania, to wszystkie cytostatyki są skierowane przeciw szybko dzielącym się komórkom, jakimi są komórki nowotworowe. Jednak leki przeciwnowotworowe nie mają ściśle wybiórczego charakteru, choć ich najintensywniejsze działanie jest obserwowane w nienormalnie szybko dzielących się komórkach nowotworowych, to również wpływają one na inne szybko dzielące się komórki. Skutkuje to najczęstszymi skutkami ubocznymi chemioterapii – zapaleniem błony śluzowej przewodu pokarmowego i zahamowaniem czynności szpiku kostnego. Czytaj więcej…

2015-04-09[edytuj | edytuj kod]

Linia kolejowa nr 158 Rybnik Towarowy – Chałupki – linia kolejowa w południowo-zachodniej części województwa śląskiego. Na całej długości jest zelektryfikowana, odcinek Rybnik Towarowy – Wodzisław Śląski jest dwutorowy, a odcinek Wodzisław Śląski – Chałupki jednotorowy. 8 października 2013 PKP Polskie Linie Kolejowe ogłosiły przetarg na rewitalizację linii nr 158 wraz z odcinkiem linii nr 140 Rybnik Towarowy – Rybnik, finansowanej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. W wyniku remontu prędkość maksymalna na linii ma wzrosnąć do 80 km/h. Po remoncie linia ma być wykorzystywana jako objazd odcinka linii E 65 Katowice – Zebrzydowice w czasie, gdy będzie on remontowany. Czytaj więcej…

2015-04-10[edytuj | edytuj kod]

Chciwość (ang. Greed) – amerykański film niemy z 1924 roku w reżyserii i według scenariusza Ericha von Stroheima, oparty na powieści McTeague: A Story of San Francisco Franka Norrisa z 1899 roku. W rolach głównych wystąpili: Gibson Gowland jako dr John McTeague, ZaSu Pitts jako jego żona Trina (z domu Sieppe) i Jean Hersholt jako Marcus Schouler, przyjaciel i późniejszy wróg McTeague'a. Von Stroheim z niezwykłą pieczołowitością zarejestrował ponad 85 godzin materiału filmowego. 2 letnie miesiące zajęło mu nakręcenie ostatniej sekwencji rozgrywającej się w Dolinie Śmierci, przez co zachorowało wielu członków obsady i ekipy. Chciwość była jednym z nielicznych filmów swoich czasów zrealizowanych w autentycznej scenerii. Von Stroheim chętnie stosował takie wyrafinowane techniki filmowe, jak dramatyczne zbliżenia i montaż skojarzeniowy. Czytaj więcej…

2015-04-11[edytuj | edytuj kod]

Codex Heidelbergensis 921 – kodeks pergaminowy datowany na VIII–IX wiek, zawierający kopię dzieł Jordanesa Romany i Getiki, który spłonął w pożarze w nocy z 15 na 16 lipca 1880 roku. Pierwotnie kodeks ten składał się z 15 kwaternionów, czyli ze 120 kart. Zgodnie z przeprowadzoną inwentaryzacją kodeksów heidelberskich po kongresie wiedeńskim (1816) liczył on już tylko 110 kart, tj. 220 stronic formatu różnie określanego: folio, brakowało bowiem całej pierwszej składki, a ostatnia miała tylko 6 kart. Według opisu Theodora Mommsena z 1882 roku 110 kart było zapisanych, dwie pierwsze karty i ostatnia (tj. 1, 2 i 112) były czyste, foliacja zaś wynikała ze zdublowania karty 17. Napisanie tego kodeksu datuje się odpowiednio: raczej na VIII niż na IX wiek, na VIII-IX wiek lub na przełom VIII i IX wieku. Czytaj więcej…

2015-04-12[edytuj | edytuj kod]

Ligustr pospolity (Ligustrum vulgare L.) – gatunek rośliny z rodziny oliwkowatych. Występuje w Europie, w zachodniej Azji i północno-zachodniej Afryce, poza tym zawleczony i zdziczały na innych kontynentach. W Polsce gatunek rodzimy przynajmniej w południowej części kraju, poza tym powszechnie uprawiany i dziczejący. Znajduje zastosowanie jako roślina ozdobna, głównie do formowania żywopłotów. Doskonale znosi strzyżenie, jest bardzo odporny na susze i zanieczyszczenia powietrza, ma niewielkie wymagania glebowe. W przeszłości gatunek był wykorzystywany także jako roślina lecznicza i barwierska, w koszykarstwie i plecionkarstwie. Jest trujący dla wielu zwierząt, w tym ludzi. Czytaj więcej…

2015-04-13[edytuj | edytuj kod]

Gruczolakorak jelita cienkiego, rak jelita cienkiego – nowotwór złośliwy rozwijający się w obrębie jelita cienkiego. Jest to stosunkowo rzadki nowotwór, mimo znacznej długości i powierzchni tego narządu. Histopatologicznie gruczolakorak jest najczęstszym nowotworem złośliwym jelita cienkiego, stanowi od 30 do 40% nowotworów złośliwych tego narządu. Rozpoznanie guza jest trudne, ze względu na małą dostępność narządu do badania. Największą rolę w diagnostyce pełnią tomografia komputerowa oraz enterokliza TK. Podstawową metodą leczenia jest resekcja jelita w zakresie zdrowych tkanek, która jest jednak zwykle trudna do przeprowadzenia, ze względu na warunki, jakie stwarza rozpoznanie w momencie wystąpienia ostrych, bezpośrednio zagrażających życiu powikłań. Chemioterapia wykazuje ograniczoną skuteczność. Rokowanie mocno zależy od zaawansowania klinicznego oraz możliwości przeprowadzenia radykalnego onkologicznie zabiegu. Czytaj więcej…

2015-04-14[edytuj | edytuj kod]

Mniszek pospolity – określenie roślin z rodzaju mniszek, w zależności od ujęcia systematycznego stanowiące nazwę zbiorową drobnych gatunków z sekcji Taraxacum (= Vulgaria, Ruderalia) lub odnoszące się do jednego gatunku występującego na niewielkim obszarze w Skandynawii – T. campylodes. W dominującym znaczeniu są to mniszki z sekcji obfitującej w drobne, apomiktyczne gatunki. W samej Europie opisano ich ponad tysiąc, w tym w Polsce ponad 200, a występują także w Azji i północnej Afryce. Zawleczone zostały na wszystkie inne kontynenty. Poza Europą dane o poszczególnych taksonach są bardzo fragmentaryczne. Rośliny te rosną na siedliskach ruderalnych, na łąkach i murawach, w uprawach i widnych lasach. Są wykorzystywane jako rośliny jadalne, pastewne, miododajne i lecznicze. W uprawach uznawane za chwasty. Czytaj więcej…

2015-04-15[edytuj | edytuj kod]

Operacja Tungsten – rajd okrętów i lotnictwa morskiego Royal Navy, którego celem był niemiecki pancernik Tirpitz w czasie II wojny światowej. Celem operacji było uszkodzenie lub zniszczenie Tirpitza na jego kotwicowisku w Kaafiordzie w północno-wschodniej Norwegii, nim zostanie w pełni wyremontowany z uszkodzeń zadanych przez miniaturowe okręty podwodne typu X podczas operacji Source i będzie gotów do podjęcia działań bojowych przeciw alianckiej żegludze. Zniszczenia, jakie spowodowały bomby, nie wystarczyły do zatopienia Tirpitza, ale 122 członków jego załogi zginęło, a 316 zostało rannych. Kriegsmarine postanowiła wyremontować pancernik, a prace zostały ukończone w połowie lipca. Od kwietnia do sierpnia 1944 roku Brytyjczycy kilkakrotnie atakowali Tirpitza w nadziei wydłużenia okresu jego niezdolności do walki, ale żaden z ataków nie przyniósł spodziewanego sukcesu. Ostatecznie Tirpitz został poważnie uszkodzony, a następnie zatopiony, przez ciężkie bombowce Royal Air Force pod koniec 1944 roku. Czytaj więcej…

2015-04-16[edytuj | edytuj kod]

Koleje Wielkopolskie (identyfikator literowy PLKW) – polski przewoźnik kolejowy powołany 28 września 2009 przez samorząd województwa wielkopolskiego do wykonywania przewozów regionalnych na terenie Wielkopolski. Pierwsze oficjalne przewozy miały miejsce 1 czerwca 2011. Od tego czasu spółka przejęła od Przewozów Regionalnych lub reaktywowała linie: Zbąszynek – Kutno, Zbąszynek – Leszno, Leszno – Ostrów Wielkopolski, Poznań – Wolsztyn i Poznań – Gołańcz. Na linii Poznań – Mogilno przewoźnik współdzieli przewozy pasażerskie ze spółką Przewozy Regionalne. Czytaj więcej…

2015-04-17[edytuj | edytuj kod]

Chciwość (ang. Greed) – amerykański film niemy z 1924 roku w reżyserii i według scenariusza Ericha von Stroheima, oparty na powieści McTeague: A Story of San Francisco Franka Norrisa z 1899 roku. W rolach głównych wystąpili: Gibson Gowland jako dr John McTeague, ZaSu Pitts jako jego żona Trina (z domu Sieppe) i Jean Hersholt jako Marcus Schouler, przyjaciel i późniejszy wróg McTeague'a. Von Stroheim z niezwykłą pieczołowitością zarejestrował ponad 85 godzin materiału filmowego. 2 letnie miesiące zajęło mu nakręcenie ostatniej sekwencji rozgrywającej się w Dolinie Śmierci, przez co zachorowało wielu członków obsady i ekipy. Chciwość była jednym z nielicznych filmów swoich czasów zrealizowanych w autentycznej scenerii. Von Stroheim chętnie stosował takie wyrafinowane techniki filmowe, jak dramatyczne zbliżenia i montaż skojarzeniowy. Czytaj więcej…

2015-04-18[edytuj | edytuj kod]

ORP Piorun (G65) – brytyjski niszczyciel typu N, zwodowany 7 maja 1940 roku w stoczni Johna Browna w Clydebank jako HMS „Nerissa” (G65). 4 listopada 1940 roku został przekazany polskiej Marynarce Wojennej w zamian za utracony pod Narwikiem niszczyciel ORP „Grom”. W trakcie bitwy o Atlantyk uczestniczył w eskortowaniu 81 konwojów, wziął też udział w operacjach „Halberd”, „Husky”, „Tungsten”, „Neptune” oraz „Deadlight”. W maju 1941 roku wziął udział w operacji przeciw pancernikowi „Bismarck” – w nocy z 26 na 27 maja przez ponad godzinę utrzymywał kontakt bojowy z niemieckim okrętem liniowym i pod ogniem przeciwnika naprowadził nań pozostałe okręty alianckie. Uczestniczył w zwycięskich bitwach pod Ushant i pod Jersey. W 1946 roku został zwrócony brytyjskiej marynarce wojennej, w której do 1955 roku służył pod nazwą HMS „Noble”. Czytaj więcej…

2015-04-19[edytuj | edytuj kod]

Ligustr pospolity (Ligustrum vulgare L.) – gatunek rośliny z rodziny oliwkowatych. Występuje w Europie, w zachodniej Azji i północno-zachodniej Afryce, poza tym zawleczony i zdziczały na innych kontynentach. W Polsce gatunek rodzimy przynajmniej w południowej części kraju, poza tym powszechnie uprawiany i dziczejący. Znajduje zastosowanie jako roślina ozdobna, głównie do formowania żywopłotów. Doskonale znosi strzyżenie, jest bardzo odporny na susze i zanieczyszczenia powietrza, ma niewielkie wymagania glebowe. W przeszłości gatunek był wykorzystywany także jako roślina lecznicza i barwierska, w koszykarstwie i plecionkarstwie. Jest trujący dla wielu zwierząt, w tym ludzi. Czytaj więcej…

2015-04-20[edytuj | edytuj kod]

Gruczolakorak jelita cienkiego, rak jelita cienkiego – nowotwór złośliwy rozwijający się w obrębie jelita cienkiego. Jest to stosunkowo rzadki nowotwór, mimo znacznej długości i powierzchni tego narządu. Histopatologicznie gruczolakorak jest najczęstszym nowotworem złośliwym jelita cienkiego, stanowi od 30 do 40% nowotworów złośliwych tego narządu. Rozpoznanie guza jest trudne, ze względu na małą dostępność narządu do badania. Największą rolę w diagnostyce pełnią tomografia komputerowa oraz enterokliza TK. Podstawową metodą leczenia jest resekcja jelita w zakresie zdrowych tkanek, która jest jednak zwykle trudna do przeprowadzenia, ze względu na warunki, jakie stwarza rozpoznanie w momencie wystąpienia ostrych, bezpośrednio zagrażających życiu powikłań. Chemioterapia wykazuje ograniczoną skuteczność. Rokowanie mocno zależy od zaawansowania klinicznego oraz możliwości przeprowadzenia radykalnego onkologicznie zabiegu. Czytaj więcej…

2015-04-21[edytuj | edytuj kod]

Mniszek pospolity – określenie roślin z rodzaju mniszek, w zależności od ujęcia systematycznego stanowiące nazwę zbiorową drobnych gatunków z sekcji Taraxacum (= Vulgaria, Ruderalia) lub odnoszące się do jednego gatunku występującego na niewielkim obszarze w Skandynawii – T. campylodes. W dominującym znaczeniu są to mniszki z sekcji obfitującej w drobne, apomiktyczne gatunki. W samej Europie opisano ich ponad tysiąc, w tym w Polsce ponad 200, a występują także w Azji i północnej Afryce. Zawleczone zostały na wszystkie inne kontynenty. Poza Europą dane o poszczególnych taksonach są bardzo fragmentaryczne. Rośliny te rosną na siedliskach ruderalnych, na łąkach i murawach, w uprawach i widnych lasach. Są wykorzystywane jako rośliny jadalne, pastewne, miododajne i lecznicze. W uprawach uznawane za chwasty. Czytaj więcej…

2015-04-22[edytuj | edytuj kod]

Operacja Tungsten – rajd okrętów i lotnictwa morskiego Royal Navy, którego celem był niemiecki pancernik Tirpitz w czasie II wojny światowej. Celem operacji było uszkodzenie lub zniszczenie Tirpitza na jego kotwicowisku w Kaafiordzie w północno-wschodniej Norwegii, nim zostanie w pełni wyremontowany z uszkodzeń zadanych przez miniaturowe okręty podwodne typu X podczas operacji Source i będzie gotów do podjęcia działań bojowych przeciw alianckiej żegludze. Zniszczenia, jakie spowodowały bomby, nie wystarczyły do zatopienia Tirpitza, ale 122 członków jego załogi zginęło, a 316 zostało rannych. Kriegsmarine postanowiła wyremontować pancernik, a prace zostały ukończone w połowie lipca. Od kwietnia do sierpnia 1944 roku Brytyjczycy kilkakrotnie atakowali Tirpitza w nadziei wydłużenia okresu jego niezdolności do walki, ale żaden z ataków nie przyniósł spodziewanego sukcesu. Ostatecznie Tirpitz został poważnie uszkodzony, a następnie zatopiony, przez ciężkie bombowce Royal Air Force pod koniec 1944 roku. Czytaj więcej…

2015-04-23[edytuj | edytuj kod]

Koleje Wielkopolskie (identyfikator literowy PLKW) – polski przewoźnik kolejowy powołany 28 września 2009 przez samorząd województwa wielkopolskiego do wykonywania przewozów regionalnych na terenie Wielkopolski. Pierwsze oficjalne przewozy miały miejsce 1 czerwca 2011. Od tego czasu spółka przejęła od Przewozów Regionalnych lub reaktywowała linie: Zbąszynek – Kutno, Zbąszynek – Leszno, Leszno – Ostrów Wielkopolski, Poznań – Wolsztyn i Poznań – Gołańcz. Na linii Poznań – Mogilno przewoźnik współdzieli przewozy pasażerskie ze spółką Przewozy Regionalne. Czytaj więcej…

2015-04-24[edytuj | edytuj kod]

Chciwość (ang. Greed) – amerykański film niemy z 1924 roku w reżyserii i według scenariusza Ericha von Stroheima, oparty na powieści McTeague: A Story of San Francisco Franka Norrisa z 1899 roku. W rolach głównych wystąpili: Gibson Gowland jako dr John McTeague, ZaSu Pitts jako jego żona Trina (z domu Sieppe) i Jean Hersholt jako Marcus Schouler, przyjaciel i późniejszy wróg McTeague'a. Von Stroheim z niezwykłą pieczołowitością zarejestrował ponad 85 godzin materiału filmowego. 2 letnie miesiące zajęło mu nakręcenie ostatniej sekwencji rozgrywającej się w Dolinie Śmierci, przez co zachorowało wielu członków obsady i ekipy. Chciwość była jednym z nielicznych filmów swoich czasów zrealizowanych w autentycznej scenerii. Von Stroheim chętnie stosował takie wyrafinowane techniki filmowe, jak dramatyczne zbliżenia i montaż skojarzeniowy. Czytaj więcej…

2015-04-25[edytuj | edytuj kod]

ORP Piorun (G65) – brytyjski niszczyciel typu N, zwodowany 7 maja 1940 roku w stoczni Johna Browna w Clydebank jako HMS „Nerissa” (G65). 4 listopada 1940 roku został przekazany polskiej Marynarce Wojennej w zamian za utracony pod Narwikiem niszczyciel ORP „Grom”. W trakcie bitwy o Atlantyk uczestniczył w eskortowaniu 81 konwojów, wziął też udział w operacjach „Halberd”, „Husky”, „Tungsten”, „Neptune” oraz „Deadlight”. W maju 1941 roku wziął udział w operacji przeciw pancernikowi „Bismarck” – w nocy z 26 na 27 maja przez ponad godzinę utrzymywał kontakt bojowy z niemieckim okrętem liniowym i pod ogniem przeciwnika naprowadził nań pozostałe okręty alianckie. Uczestniczył w zwycięskich bitwach pod Ushant i pod Jersey. W 1946 roku został zwrócony brytyjskiej marynarce wojennej, w której do 1955 roku służył pod nazwą HMS „Noble”. Czytaj więcej…

2015-04-26[edytuj | edytuj kod]

Ibis czubaty (Nipponia nippon) – gatunek dużego ptaka z rodziny ibisów. Występuje w trzech prowincjach Chin oraz na wyspie Sado w Japonii. Zagrożony wyginięciem. Dawniej ptak pospolicie występował we wschodniej Azji, interiorze Rosji i na Tajwanie, do tego zalatywał do Korei. Ibis czubaty występuje w środowiskach leśnych w sąsiedztwie cieków albo zbiorników wodnych, szczególnie z obecnością sosen Massona, dębów i kasztanowców. Żywi się bezkręgowcami, takimi jak dżdżownicowate, prostoskrzydłe, kraby, skorupiaki, małże, drobnymi rybami, innymi kręgowcami, w tym płazami bezogonowymi.Okres lęgowy od lutego do czerwca. Gniazdo stanowi platforma z patyków mierząca od 50 do 70 cm średnicy. W zniesieniu najczęściej 3 jaja, które ptaki obu płci wysiadują przez 26 do 31 dni. Młode klują się niesynchronicznie ze względu na składanie jaj co 1–3 dni. Po maksymalnie 45 dniach uzyskują pełne upierzenie, a w wieku 5 miesięcy osiągają rozmiary dorosłych ptaków. Po dwóch, trzech latach (rzadziej roku) są zdolne do rozrodu. Czytaj więcej…

2015-04-27[edytuj | edytuj kod]

Gruczolakorak jelita cienkiego, rak jelita cienkiego – nowotwór złośliwy rozwijający się w obrębie jelita cienkiego. Jest to stosunkowo rzadki nowotwór, mimo znacznej długości i powierzchni tego narządu. Histopatologicznie gruczolakorak jest najczęstszym nowotworem złośliwym jelita cienkiego, stanowi od 30 do 40% nowotworów złośliwych tego narządu. Rozpoznanie guza jest trudne, ze względu na małą dostępność narządu do badania. Największą rolę w diagnostyce pełnią tomografia komputerowa oraz enterokliza TK. Podstawową metodą leczenia jest resekcja jelita w zakresie zdrowych tkanek, która jest jednak zwykle trudna do przeprowadzenia, ze względu na warunki, jakie stwarza rozpoznanie w momencie wystąpienia ostrych, bezpośrednio zagrażających życiu powikłań. Chemioterapia wykazuje ograniczoną skuteczność. Rokowanie mocno zależy od zaawansowania klinicznego oraz możliwości przeprowadzenia radykalnego onkologicznie zabiegu. Czytaj więcej…

2015-04-28[edytuj | edytuj kod]

Mniszek pospolity – określenie roślin z rodzaju mniszek, w zależności od ujęcia systematycznego stanowiące nazwę zbiorową drobnych gatunków z sekcji Taraxacum (= Vulgaria, Ruderalia) lub odnoszące się do jednego gatunku występującego na niewielkim obszarze w Skandynawii – T. campylodes. W dominującym znaczeniu są to mniszki z sekcji obfitującej w drobne, apomiktyczne gatunki. W samej Europie opisano ich ponad tysiąc, w tym w Polsce ponad 200, a występują także w Azji i północnej Afryce. Zawleczone zostały na wszystkie inne kontynenty. Poza Europą dane o poszczególnych taksonach są bardzo fragmentaryczne. Rośliny te rosną na siedliskach ruderalnych, na łąkach i murawach, w uprawach i widnych lasach. Są wykorzystywane jako rośliny jadalne, pastewne, miododajne i lecznicze. W uprawach uznawane za chwasty. Czytaj więcej…

2015-04-29[edytuj | edytuj kod]

Operacja Tungsten – rajd okrętów i lotnictwa morskiego Royal Navy, którego celem był niemiecki pancernik Tirpitz w czasie II wojny światowej. Celem operacji było uszkodzenie lub zniszczenie Tirpitza na jego kotwicowisku w Kaafiordzie w północno-wschodniej Norwegii, nim zostanie w pełni wyremontowany z uszkodzeń zadanych przez miniaturowe okręty podwodne typu X podczas operacji Source i będzie gotów do podjęcia działań bojowych przeciw alianckiej żegludze. Zniszczenia, jakie spowodowały bomby, nie wystarczyły do zatopienia Tirpitza, ale 122 członków jego załogi zginęło, a 316 zostało rannych. Kriegsmarine postanowiła wyremontować pancernik, a prace zostały ukończone w połowie lipca. Od kwietnia do sierpnia 1944 roku Brytyjczycy kilkakrotnie atakowali Tirpitza w nadziei wydłużenia okresu jego niezdolności do walki, ale żaden z ataków nie przyniósł spodziewanego sukcesu. Ostatecznie Tirpitz został poważnie uszkodzony, a następnie zatopiony, przez ciężkie bombowce Royal Air Force pod koniec 1944 roku. Czytaj więcej…

2015-04-30[edytuj | edytuj kod]

Koleje Wielkopolskie (identyfikator literowy PLKW) – polski przewoźnik kolejowy powołany 28 września 2009 przez samorząd województwa wielkopolskiego do wykonywania przewozów regionalnych na terenie Wielkopolski. Pierwsze oficjalne przewozy miały miejsce 1 czerwca 2011. Od tego czasu spółka przejęła od Przewozów Regionalnych lub reaktywowała linie: Zbąszynek – Kutno, Zbąszynek – Leszno, Leszno – Ostrów Wielkopolski, Poznań – Wolsztyn i Poznań – Gołańcz. Na linii Poznań – Mogilno przewoźnik współdzieli przewozy pasażerskie ze spółką Przewozy Regionalne. Czytaj więcej…