Święty Franciszek (obraz Cimabue)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Święty Franciszek
Ilustracja
Autor

Cimabue (przypisywany)

Data powstania

ok. 1290

Medium

tempera i złoto na desce

Wymiary

123 × 41 cm

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Muzeum Konwentu Matki Bożej Anielskiej w Asyżu

Święty Franciszek – obraz autorstwa włoskiego malarza Cenniego di Pepo, znanego jako Cimabue, z końca 2 poł. XIII wieku, znajdujący się w zbiorach Muzeum Konwentu Matki Bożej Anielskiej w Asyżu.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Według tradycji asyskiej deska użyta przez artystę stanowiła zamknięcie pierwotnej trumny, w której spoczywało ciało Franciszka z Asyżu, zanim przeniesiono je z Kościoła św. Jerzego do ukończonej w 1230 dolnej części Bazyliki św. Franciszka w Asyżu. Procesja z ciałem Biedaczyny miała miejsce 25 maja 1230[1][2]. Przedstawienie świętego miało być jego realnym portretem trumiennym. Wieko przechowywane było w prywatnych kolekcjach mieszkańców Asyżu. W 1886 ofiarowano je franciszkanom opiekującym się Bazyliką Najświętszej Marii Panny od Aniołów. Zawieszono go w Kaplicy śmierci św. Franciszka we wnętrzu bazyliki[3]. Następnie obraz trafił do przyklasztornego muzeum. Autorstwo dzieła przypisywane jest Cimabuemu lub szkole z nim związanej. Stan zachowania malunku nie pozwala na ostateczne rozstrzygnięcie tej kwestii.

Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]

Obraz ma wymiary 123 na 41 cm. Jest wykonany temperą i złotem na desce. Aureola ma promieniście rozchodzące się żłobienia[4].

Malarz przedstawił świętego w postawie stojącej. Franciszek ma na sobie franciszkański habit przepasany białym sznurem z trzema węzłami. Habit posiada luźny duży kaptur swobodnie spoczywający na ramionach Biedaczyny. Święty ma wyciętą tonsurę. Twarz zbliżona w formie do trójkąta. Przedstawiony święty ma duże otwarte oczy, krótką brodę i wąsy. Patrzy na obserwatora. Na widocznej lewej stopie oraz zewnętrznych stronach obu dłoni zaznaczone zostały stygmaty. Artysta ukazał również ranę prawego boku, opisaną w źródłach franciszkańskich[5], która widoczna jest przez rozdarty habit. Rzucają się w oczy odstające uszy, które Cimabue, jeśli rzeczywiście jest autorem obrazu, namalował również na fresku w dolnym kościele Bazyliki św. Franciszka w Asyżu w tzw. Maestà di Assisi, datowanej na ok. 1285-1288[6]. Przedstawienie Franciszka wiernie oddaje jego wygląd opisany we wczesnych źródłach franciszkańskich[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Théophile Desponnets OFM: Na szlakach św. Franciszka z Asyżu. Przewodnik po sanktuariach franciszkańskich. Emil Henryk Brzuszek OFM (tłum.), Wacław Marian Michalczyk OFM (tłum. i red.). Kraków-Asyż: Franciszkanie, 1981, s. 21, seria: Biblioteka Franciszkańska. Nowa seria. (pol.).
  2. Marino Bigaroni. Simboli escatologici sul feretro ritrovato di San Francesco e sulla sua tomba. „Frate Francesco (Nuova Serie)”. 1 (2009), s. 111-140, kwiecień 2009. Rzym: Provincia Romana dei Santi Apostoli Pietro e Paolo. ISSN 0016-0091. (wł.). 
  3. Transito. Il luogo dell'abbraccio con Sorella morte. www.porziuncola.org, 2017-03-12. [dostęp 2017-03-12]. (wł.).
  4. Museo dell Porziuncola. Visita virtuale. www.porziuncola.org. [dostęp 2017-03-12]. (wł.).
  5. Tomasz z Celano, Życiorys pierwszy świętego Franciszka z Asyżu, 95; Bonawentura z Bagnoregio, Życiorys większy św. Franciszka, 13; Eliasz Bonbarone, List okólny o śmierci św. Franciszka, 5.
  6. San Francesco: le prime rappresentazioni nell’Arte. www.studiarapido.it. [dostęp 2017-03-12]. (wł.).
  7. Sembianze di san Francesco, le stimmate, la tomba nella Basilica Inferiore di Assisi. www.perfettaletizia.it. [dostęp 2017-03-12]. (wł.).