Ślinik luzytański
| Arion lusitanicus | |||
| Mabille, 1868 | |||
.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
ślinik luzytański | ||
| Synonimy | |||
| |||
Ślinik luzytański – gatunek lądowego, nagiego ślimaka trzonkoocznego z rodziny ślinikowatych (Arionidae), o niejasnej pozycji taksonomicznej, opisywanego w literaturze europejskiej jako Arion lusitanicus[2]. Przez wielu taksonomów uznawany jest za A. vulgaris. Należy do tzw. kompleksu ARVC obejmującego trudne w identyfikacji, podobne do siebie morfologicznie gatunki bliźniacze z rodzaju Arion: A. rufus, A. ater i A. lusitanicus (lub A. vulgaris)[2]. Ma duże znaczenie gospodarcze jako szkodnik upraw.
Klasyfikacja tego gatunku jest kontrowersyjna. Część taksonomów uważa, że A. lusitanicus jest endemitem Półwyspu Iberyjskiego, a gatunkiem inwazyjnym w Europie jest pochodzący z zachodniej Francji A. vulgaris[3][4]. Stanowisko takie nie uzyskało jednak akceptacji środowiska malakologów[3][2][5]. Gatunek wykazuje dużą genetyczną zmienność wewnątrzgatunkową, a jego identyfikacja w oparciu o cechy morfologiczne młodych osobników nie jest możliwa[2].
Dorosły ślinik luzytański ma ciało o długości 7–15 cm, różnie zabarwione, najczęściej brązowe. Jest wszystkożerny – żywi się głównie różnymi rodzajami roślin, ale także rozkładającą się materią organiczną i padliną. Gatunek hermafrodytyczny, może złożyć do 400 jaj w jednym sezonie (jesienią, wszystkie naraz), a dojrzałość płciową osiąga w ciągu roku[4]. Większość ginie po złożeniu jaj[6].
Ślinik luzytański został rozwleczony z materiałem roślinnym czy różnymi odpadkami, i jako gatunek inwazyjny rozprzestrzenił się na niemalże całą zachodnią Europę, Islandię, Skandynawię i na wschód do granic Polski oraz Słowacji. W Polsce odnotowany został w 1993 roku (wzmiankowany od 1987)[5][6] w województwie podkarpackim. Dotarł także do USA[7]. Co roku rozprzestrzenia się na dalsze tereny. W związku z tym, według DAISIE European Invasive Alien Species Gateway, jest zaliczany do 100 najbardziej inwazyjnych gatunków w Europie[4].
Ślimak, w związku ze swoją wielkością i zagęszczonymi populacjami, jest istotnym szkodnikiem ogrodów i pól uprawnych. Przenosi także niektóre patogeny roślin[4].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Ślinik luzytański na uprawie ziemniaka -
Kopulacja Ślinika luzytańskiego -
Ślinik luzytański na suchej gałązce -
Odmiany Ślinika luzytańskiego -
Ślinik luzytański zjadający martwego osobnika tego samego gatunku
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ MolluscaBase eds., Arion lusitanicus Mabille, 1868, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-04-27] (ang.).
- ↑ a b c d Kałuski i in. Zmienność trzech europejskich gatunków ślimaków z rodzaju Arion w świetle badań molekularnych. „Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin”. 51 (3), s. 1119–1124, 2011. (pol.).
- ↑ a b F. Welter-Schultes: Species summary for Arion lusitanicus. [w:] AnimalBase. Early zoological literature [on-line]. AnimalBase Project Group, 2011. [dostęp 2011-12-28]. (ang.).
- ↑ a b c d Arion vulgaris. DAISIE European Invasive Alien Species Gateway. [dostęp 2011-12-28]. (ang.).
- ↑ a b Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 398 i 422. ISBN 978-83-88147-09-8.
- ↑ a b Ewa Stworzewicz i Jan Kozłowski: Arion lusitanicus Mabille, 1868. [w:] Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski. Wyd. internetowe [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2011-12-28]. (pol.).
- ↑ Cowie i in. Alien non-marine snails and slugs of priority quarantine importance in the United States: A preliminary risk assessment. „American Malacological Bulletin”. 27 (1-2), s. 113–132, 2009. DOI: 10.4003/006.027.0210. (ang.).