Abaz Çelkupa
| Data i miejsce urodzenia |
1851 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
marzec 1926 |
Abaz Dilaver Çelkupa też jako: Abaz Efendi Çelkupa (ur. 1851 w Durrës, zm. w marcu 1926 tamże[1]) – albański urzędnik, polityk i działacz społeczny, jeden z sygnatariuszy Albańskiej Deklaracji Niepodległości.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W czasach osmańskich pracował jako urzędnik w urzędzie celnym w Durrës[2]. W 1905 współpracę ze środowiskiem albańskich działaczy narodowych[1]. Działał aktywnie w organizacjach Vllaznia i w powstałym w 1908 towarzystwie Bashkimi[1]. Po aresztowaniu w 1910 Nikollë Kacorriego przez władze osmańskie zaangażował się w działania na rzecz jego uwolnienia[1].
W 1912 wspierał działania powstańców, występujących przeciwko władzy osmańskiej w środkowej Albanii[1]. W listopadzie 1912 był delegatem Durrës do Zgromadzenia Narodowego we Wlorze, które proklamowało Deklarację Niepodległości[3]. Jego podpis widnieje na deklaracji niepodległości (jako Abas Dilaver)[2]. W 1913 był jednym z organizatorów kongresu albańskich działaczy narodowych w Krui[2]. Po ucieczce księcia Wilhelma von Wieda z Albanii i przejęciu władzy w Durrës przez powstańców Haxhi Qamiliego, Çelkupa opuścił swój dom szukając schronienia w Ulcinju, a następnie w Szkodrze[2]. W latach 1916-1918 mieszkał w Krui, skąd w 1918 powrócił do Durrës[1]. W 1924 wspierał swoim autorytetem rząd powołany przez Fana Noliego[1].
Imię Abaza Çelkupy nosi jedna z ulic w Durrës.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Bardhosh Gace: Ata qe shpallen pavaresine kombetare. Tirana: Toena, 2002, s. 49-52. ISBN 99927-1-644-4. (alb.).
- ↑ a b c d Abaz Çelkupa [online], adsh.al [dostęp 2024-08-15] (alb.).
- ↑ Durrësi në nëntorin e 1912 [online], durreslajm.al [dostęp 2024-08-15] (alb.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kristo Frashëri: Shpallja e pavarësisë së Shqipërisë: 28 Nëntor 1912. Tirana: Akademia e Shkencave e Shqipërisë, 2008. ISBN 978-99956-1-014-2. (alb.).