Ali Kraja
Kraj działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data śmierci | |
Wyznanie |
Ali Kraja (ur. 1900 w Szkodrze, zm. 1973) – albański hafiz, publicysta, duchowny i teolog muzułmański.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Po ukończeniu w 1924 studiów z zakresu fikhu[1] na Uniwersytecie Al-Azhar w Kairze wrócił do Albanii[2]. Proponowano mu przeprowadzkę do Tirany oraz pracę redaktora naczelnego czasopisma Zani i Naltë, jednak Kraja nie przystał na tę propozycję[2].
Opowiadał się przeciwko władzy Ahmeda Zogu; w latach 30. działał w organizacji Bashkimi Kombёtar oraz wspierał emigrantów politycznych, przez co był aresztowany oraz inwigilowany przez władze[2]. 10 kwietnia został zaproszony do uczestnictwa w posiedzeniu włoskiego parlamentu, gdzie zatwierdzono status Albanii jako włoskiego protektoratu; nie pojawił się jednak na spotkaniu[2]. W następnych latach kontynuował działalność antyfaszystowską, za co latem 1943 roku został internowany w Porto Palermo[2]. Po wyjściu na wolność wzywał do zachowania jedności narodowej; opowiadał się za współpracą duchowieństwa muzułmańskiego i katolickiego w obliczu zagrożenia ze strony komunizmu[2][3].
W 1944 roku dążył do utworzenia antykomunistycznego porozumienia, które miałoby utrzymywać kontakty z zachodnimi aliantami[2]. Kraja wzywał ich do lądowania w Szkodrze natychmiast po wycofaniu się z niej wojsk niemieckich, żeby komunistyczna Armia Narodowo-Wyzwoleńcza nie zdążyła zająć miasta[2]. Plan ten nie został zrealizowany, a Kraja przeszedł do podziemia[2]. Udało mu się jednak doprowadzić do porozumienia między Sulçe Bushatim a Gjonem Markagjonim w kwestii działań Komitetu Narodowego w Szkodrze wobec komunistycznych partyzantów, którzy dotarli z południa kraju nad rzekę Drin[4] .
W roku 1947 ujawnił się albańskim komunistycznym władzom z powodu ogłoszenia amnestii przez albańskie władze; został jednak skazany na karę śmierci zamienioną początkowo na dożywocie, następnie obniżoną do 25 lat pozbawienia wolności[2]. Został zwolniony z więzienia w dniu 12 października 1965 roku[2][5]; nie uczestniczył już w życiu publicznym[6]. W tym samym roku władze skonfiskowały jego domową bibliotekę[6].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
W 1931 roku wziął ślub z kobietą o imieniu Zenepja, z którą miał dzieci; żyły one w skromnych warunkach, ponieważ cały majątek rodzinny został skonfiskowany przez albańskie władze komunistycze[7].
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- A duhet feja? A e pengon ajo bashkimin kombёtar (1934)[2]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Luli, Dizdari i Bushati 1997 ↓, s. 536-537.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Hasan Bello: Hafiz Ali Kraja (Tari) 1900 - 1973. islamgjakova.net, 2010-11-05. (alb.).
- ↑ Luli, Dizdari i Bushati 1997 ↓, s. 541.
- ↑ Tufa 2013 ↓.
- ↑ Luli, Dizdari i Bushati 1997 ↓, s. 545.
- ↑ a b c Luli, Dizdari i Bushati 1997 ↓, s. 547-548.
- ↑ Mulleti 2013 ↓, s. 76-77.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Faik Luli, Islam Dizdari, Nexhmi Bushati, Në kujtim të brezave, 1997 .
- Fatbardha Saraçi Mulleti, Kalvari i grave në burgjet e komunizmit, 2013, ISBN 978-9928-168-14-6 .
- Agron Tufa, Portret ndër pasqyra: Hafiz Ali Kraja (Tari) 1900 -1973, 2013 .
- Urodzeni w 1900
- Zmarli w 1973
- Ludzie urodzeni w Szkodrze
- Albańscy publicyści
- Albańscy duchowni muzułmańscy
- Albańscy teolodzy muzułmańscy
- Absolwenci Uniwersytetu Al-Azhar w Kairze
- Internowani w Albanii
- Działacze antyfaszystowskiego ruchu oporu w Albanii
- Albańskie ofiary prześladowań komunistycznych 1944–1991
- Osoby skazane na karę śmierci w Albanii
- Więźniowie polityczni w Albanii