Andrena denticulata
| Andrena denticulata | |
| (Kirby, 1802) | |
.jpg) samica | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Andrena denticulata |
Andrena denticulata – gatunek pszczół samotnic z rodziny pszczolinkowatych.
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
Samica ubarwiona przeważająco biało i czarno, z wyraźnymi przepaskami na odwłoku[1]. Samiec ubarwiony podobnie, ale jaśniej niż samica i z węższymi, rzadszymi przepaskami na odwłoku[2]. Długość ciała 9-11,5 mm u samicy, 7,5-10 mm u samca[2].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
A. denticulata należy do podrodzaju Cnemidandrena, do którego w Europie Środkowej należą również A .freygessneri, A. fuscipes, A. nigriceps i A. simillima (ale nie bardzo podobna z wyglądu A. flavipes). Gatunki z podrodzaju Cnemidandrena latają stosunkowo późno w sezonie[3].
Na dalekim wschodzie (Japonia, Korea, Chiny i Rosja) został opisany bardzo podobny do A. denticulata gatunek – A. seneciorum[4], który bywa traktowany również jako podgatunek (A. denticulata seneciorum)[5].
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Pyłek jest zbierany z roślin z rodziny astrowatych, preferowane są te o żółtych kwiatach[1]. Podobnie jak inne pszczolinki, A. denticulata gniazduje w wykopanych przez siebie w ziemi norkach. Gniazda zakłada pojedynczo na skrajach lasów i polanach, nie tworzy kolonii[1][2]. Gatunek letni z jednym pokoleniem w roku[1], w Polsce lata między lipcem a początkiem września[2].
Pasożytem gniazdowym jest Nomada rufipes[1] i prawdopodobnie Nomada roberjeotiana[6].
Status zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Niesklasyfikowana pod względem stopnia zagrożenia w Europejskiej Czerwonej Liście Pszczół z 2014 r. (kategoria DD – Data Deficient)[7]. W Niderlandach na początku XXI wieku notowała wzrost populacji[6], w Wielkiej Brytanii prawdopodobnie ma trend spadkowy z powodu utraty siedlisk[1]. Na niemieckiej czerwonej liście z 2011 r. ma kategorię V (Vorwarnliste)[8], która grupuje gatunki obecnie niezagrożone wyginięciem, ale bliskie zagrożenia[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Andrena denticulata (Kirby, 1802) | BWARS [online], www.bwars.com [dostęp 2022-03-19].
- ↑ a b c d Mirosława Dylewska, Klucze do oznaczania owadów Polski. Cz. XXIV Błonkówki, Zesz. 68d Pszczołowate - Apidae, Podrodzina Andrenidae, Toruń: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 2000.
- ↑ Erwin Scheuchl, Wolfgang Willner, Taschenlexikon der Wildbienen Mitteleuropas alle Arten im Porträt, wyd. [1. Auflage], Wiebelsheim 2016, ISBN 978-3-494-01653-5, OCLC 899546837 [dostęp 2022-03-20].
- ↑ F. Gusenleitner, M. Schwarz, Weltweite Checkliste der Bienengattung Andrena mit Bemerkungen und Ergänzungen zu paläarktischen Arten : (Hymenoptera, Apidae, Andreninae, Andrena), Maximilian Schwarz, 2002, OCLC 467165294 [dostęp 2022-03-20].
- ↑ Osamu Tadauchi, Huan-li Xu, A Revision of the Subgenus Cnemidandrena of the Genus Andrena of Eastern Asia (Hymenoptera, Andrenidae), „ESAKIA”, 42, 2002, s. 75–119, DOI: 10.5109/2663, ISSN 0071-1268 [dostęp 2022-03-20].
- ↑ a b Jan SMIT, Frank VAN DER MEER, Verdwenen en weer verschenen: de kleine bonte wespbij Nomada roberjeotiana (Hymenoptera: Apidae sl), „Nederlandse Faunistische Mededelingen”, 26, 2007, s. 31-38.
- ↑ Ana Nieto i inni, European red list of bees., Publications Office, 2014, ISBN 978-92-79-44512-5, OCLC 930995719 [dostęp 2022-03-19].
- ↑ Redaktion: BMBF LS5 Internetredaktion, Bienen (Hymenoptera: Apidae) - Rote-Liste-Zentrum Rote-Liste-Zentrum [online], Rote-Liste-Zentrum - Rote-Liste-Zentrum Rote-Liste-Zentrum [dostęp 2022-03-19] (niem.).
- ↑ Redaktion: BMBF LS5 Internetredaktion, Gefährdungskategorien - Rote-Liste-Zentrum Rote-Liste-Zentrum [online], Rote-Liste-Zentrum - Rote-Liste-Zentrum Rote-Liste-Zentrum [dostęp 2022-03-19] (niem.).