Przejdź do zawartości

Anton Vašek

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Anton Vašek
Data i miejsce urodzenia

29 kwietnia 1905
Hrubá Borša

Data i miejsce śmierci

30 lipca 1946
Bratysława

Anton Vašek (ur. 29 kwietnia 1905 we wsi Hrubá Borša pow. Senec, zm. 30 lipca 1946 w Bratysławie[1]) – słowacki publicysta, dziennikarz i polityk.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Bratysławie. Od 1927 pełnił funkcję sekretarza generalnego Słowackiego Związku Gmin, Miast i Powiatów, od 1928 działał w Związku Studentów Słowackich (Zväz slovenskeho študentstva),[1]. Po studiach podjął pracę na stanowisku urzędniczym. Oprócz pracy urzędniczej był aktywnym zawodowo dziennikarzem, w latach 1930-1938 kierował czasopismami Zprávy mesta Bratislavy i Hlas slovenskej samosprávy. W 1935 wziął udział w wyborach do parlamentu jako kandydat Słowackiej Partii Ludowej, ale nie zdobył mandatu.

Okres okupacji niemieckiej

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1939–1942 Vašek kierował wydziałem kontroli i audytu w urzędzie miejskim w Bratysławie. 3 kwietnia 1942 objął stanowisko kierownika Departamentu 14 słowackiego ministerstwa spraw wewnętrznych, zajmującym się wywózką Żydów ze Słowacji do obozów koncentracyjnych[1]. W związku z jego udziałem w wywłaszczeniu i deportacji słowackich Żydów, Vašek uzyskał ironiczny przydomek "króla żydowskiego" (Židovský Kráľ)[2]. Był zwolennikiem kontynuacji akcji deportacyjnej nawet wtedy, kiedy większość proniemieckich polityków słowackich uznawało tę kwestię za nieistotną. Dzięki deportacjom Vaškowi udało się zgromadzić pokaźny majątek pochodzący z łapówek przekazanych przez osoby zagrożone wywózką, ale także od tych, którzy ukrywali osoby pochodzenia żydowskiego[1]. We wrześniu 1944 Departament 14 został rozwiązany, a Vašek powrócił do pracy w kancelarii notarialnej Bratysławy, kontynuując bliską współpracę z niemieckimi organami okupacyjnymi. Po zajęciu Słowacji przez Armię Czerwoną aresztowany i postawiony przed Sądem Ludowym. Był oskarżony o bezpośredni udział w wywózce 57 000 słowackich Żydów, publikację tekstów o tematyce antyżydowskiej, a także przyjęcie łapówek w wysokości 2.5-3 mln słowackich koron[1]. 26 lipca 1946 został skazany na karę śmierci, a cztery dni później powieszony w Bratysławie[3].

Był żonaty, miał córkę[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]