Gęsiówka kaukaska
'Variegata' | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
gęsiówka kaukaska |
Nazwa systematyczna | |
Arabis caucasica Willd. Enum. Pl. Suppl. [Willdenow] 45. 1814 |
Gęsiówka kaukaska (Arabis caucasica Willd) – gatunek byliny należący do rodziny kapustowatych. Według nowszych ujęć taksonomicznych jest to podgatunek gęsiówki alpejskiej (Arabis alpina L. subsp. caucasica (Willd.) Briq.)[3].
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Rośnie dziko w Afryce Północnej (Algieria, Maroko), w Europie Południowej nad Morzem Śródziemnym, na Krymie, Kaukazie, w Azji Zachodniej i Środkowej, rozprzestrzenia się też gdzieniegdzie poza tymi rejonami swojego rodzimego występowania[3]. W Polsce głównie uprawiana jako roślina ozdobna, czasami (bardzo rzadko) dziczeje (efemerofit).
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Poduszkowaty, osiąga wysokość do 20 cm.
- Liście
- Odwrotnie jajowate o gruboząbkowanych brzegach, owłosione. Są zimozielone.
- Kwiaty
- Promieniste, 4-krotne, białe lub biało-różowe (w zależności od odmiany).
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Roślina ozdobna – szczególnie nadająca się do ogrodów skalnych i jako roślina zadarniająca. Dzięki swoim jasnozielonym i białoobrzeżonym liściom doskonale komponuje się z innymi roślinami. Jest jedną z 5 podstawowych ogrodowych bylin wiosennych (pozostałe to ubiorek wiecznie zielony, floks szydlasty, smagliczka skalna i żagwin ogrodowy)[według kogo?].
Uprawa
[edytuj | edytuj kod]Rozmnażanie wiosną z nasion, a po przekwitnięciu przez podział lub sadzonki pędowe. Po przekwitnięciu zaleca się ścinanie kwiatostanów. Sadzonki łatwo się korzenią. Roślina wytrzymała na mróz. Wymaga stanowisk słonecznych, gleb przepuszczalnych, niezbyt żyznych i nie za suchych[4].
Odmiany
[edytuj | edytuj kod]- 'Plena' – odmiana pełnokwiatowa. Ma liście szarofilcowe, długi okres kwitnienia, kwiaty białe, wys. 20 cm. Czasami zakwita już w marcu i kwitnie dłużej od formy typowej.
- 'Variegata' – wys. 10 cm, liście jasnozielone o kremowo-białych brzegach, kwiaty białe.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-15].
- ↑ Gęsiówka kaukaska – Arabis caucasica. 2013. [dostęp 2013-04-01]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.
- Miłowit Boguszewicz, Piotr Banaszczak: Katalog roślin II : drzewa, krzewy, byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich. Warszawa: Agencja Promocji Zieleni. Związek Szkółkarzy Polskich, 2003. ISBN 83-912272-3-5.
- BioLib: 39111
- EUNIS: 163766
- Flora of North America: 242442306
- FloraWeb: 515
- GBIF: 5374922
- identyfikator iNaturalist: 158480
- IPNI: 278095-1
- ITIS: 22679
- NCBI: 50453
- Plant Finder: 278048
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2645447
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:278095-1
- Tela Botanica: 5819
- identyfikator Tropicos: 4100326
- CoL: 5VQFD