Barwnica zwyczajna
| Eclectus roratus[1] | |||
| (Statius Müller, 1776) | |||
 Samiec po lewej, samica po prawej | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
barwnica zwyczajna | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Barwnica zwyczajna[4], barwnica[4] (Eclectus roratus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papug wschodnich (Psittaculidae). Zamieszkuje Moluki. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Towarzyski. Z powodu odmiennego ubarwienia, zielone samce i czerwono-niebieskie samice były kiedyś traktowane jako dwa odrębne gatunki[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała wynosi 35–42 cm, zaś masa ciała 350–600 gramów[5]. Pozostałe wymiary dla samca: skrzydło 26,4–28,4 cm, dziób 4,3–4,6 cm, zaś ogon 14,9 do 16 cm[6]. Wyraźny dymorfizm płciowy – samiec ma zielone upierzenie, z czerwoną plamą na boku i niebieskim obramowaniem skrzydeł. Samica jest szkarłatna, z szafirowym brzuchem oraz karkiem. Dodatkowo, u samca górna szczęka jest czerwonawo-pomarańczowa, zaś dolna czarna; u samicy dziób całkowicie czarny z pomarańczową plamką z boku u nasady górnej szczęki.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Zasiedla według podgatunku[7]:
- E. r. vosmaeri (Rothschild, 1922) – północne i centralne Moluki
- E. r. roratus (Statius Müller, 1776) – południowe Moluki
- E. r. westermani † (Bonaparte, 1850) – wymarł; dokładne pochodzenie nieznane, rejon Morza Banda; możliwe, że takson ten był hybrydą
Na podstawie badań molekularnych wyodrębniono 3 odrębne gatunki będące wcześniej podgatunkami barwnicy zwyczajnej: E. cornelia (barwnica sundajska), E. riedeli (barwnica tanimbarska) i E. polychloros (barwnica papuaska)[3][4].
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Żywi się nasionami, owocami, orzechami, kwiatami i liśćmi.
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Gniazdo mieści się w dziupli o głębokości 50–600 cm na skraju lasu. Wyściółkę stanowią wióry drzewne. Jaja w liczbie dwóch wysiaduje samica przez 26 dni. Młode pozostają w gnieździe 11–12 tygodni po wykluciu. Oba ptaki z pary zajmują się opieką nad nimi[8].
Status zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN barwnica zwyczajna klasyfikowana jest jako gatunek najmniejszej troski (LC – least concern). Liczebność populacji szacowana jest na 7300–51 000 dorosłych osobników[3]. Trend liczebności populacji oceniany jest jako spadkowy[3].
Gatunek ten jest ujęty w II załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Eclectus roratus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ P.L.S. Müller, Linné vollst. Natursyst. Suppl. Reg. Bd., t. 9, Nürnberg [1789], s. 77 (niem.).
- ↑ a b c d Eclectus roratus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Psittaculini Vigors, 1825 (Wersja: 2023-12-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-02-15].
- ↑ a b David Burni, Ben Hoare, Joseph DiCostanzo, Phil Benstead: Ptaki. Encyklopedia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 263. ISBN 978-83-01-15733-3.
- ↑ T. Salvadori: Catalogue of Birds in the British Museum. T. 20. Psittaci. 1891, s. 393–394.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2024-02-16]. (ang.).
- ↑ Eclectus Parrot. Birds in Backyards. [dostęp 2020-09-28].
- ↑ Eclectus roratus, [w:] Species+ [online], UNEP-WCMC, CITES Secretariat [dostęp 2024-02-16] (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).