Basen naftowy

Basen naftowy - obniżony element litosfery, zbudowany z formacji osadowych, zawierających potencjalne skały macierzyste, zbiornikowe i uszczelniające, których stopień lityfikacji inspirował procesy generowania i migracji węglowodorów.

Rzadko kiedy złoża węglowodorów występują pojedynczo, na ogół występują one w obrębie basenów sedymentacyjnych. Dotychczas odkryto 270 dużych i średnich (o powierzchni ponad 5000 km²) basenów naftowych o udokumentowanej lub potencjalnej produktywności, zawierających 41 000 złóż ropy naftowej i 27 000 złóż gazu ziemnego.

Podział basenów naftowych

Podział basenów naftowych według W. Bally (1975)

• baseny o genezie tensyjnej
  • A1 - położone na pasywnej krawędzi płyty kontynentalnej
  • A2 - położone w strefach wewnątrzplatformowych
• baseny o genezie kompresyjnej
  • związane z subdukcją płyty oceanicznej
    • B1 - położone w wokółpacyficznych rowach głębokomorskich
    • C1_a - baseny przedłukowe
    • C1_b - baseny załukowe
  • związane z subdukcją płyty kontynentalnej
    • B2 - baseny śródgórskie
    • C2 - baseny międzygórskie
  • związane pośrednio z subdukcją płyty kontynentalnej
    • B3 - baseny typu rozłamowego (chińskiego)

Podział według Klemma (1978)

• Baseny platformowe
  • I. Baseny o prostej budowie strukturalnej, uformowane w czasie jednego cyklu sedymentacyjno-dystroficznego
  • II. Baseny uformowane w kilku cyklach sedymentacyjno-diastroficznych, leżące niezgodnie na podłożu
  • III. Baseny związane z młodymi zapadliskami typu aulakogenów
• Baseny przejściowe
  • IV. Baseny uformowane na skłonach platform
  • V. Baseny związane z wydłużonymi zapadliskami o genezie tensyjnej (baseny przyuskokowo-ciągnione)
  • VI. Baseny związane z subdukcją płyty oceanicznej, położone ukośnie do struktur podłoża
  • VII. Baseny związane z subdukcją płyty oceanicznej, położone zgodnie z kierunkiem struktur podłoża
  • VIII. Baseny deltowe, leżące w strefach pasywnej krawędzi platform