Białczański Upłaz

Widok od północy

Białczański Upłaz (niem. Froschlehne, słow. Bielovodský úplaz, węg. Békás-lanka) – wybitny upłaz na opadających do Doliny Rybiego Potoku zboczach Żabiej Grani w polskich Tatrach Wysokich. Stanowi drogę podejścia i zejścia dla taterników wspinających się w Żabiej Grani, zwłaszcza na południowo-zachodniej grani Żabiego Mnicha. Jest to jeden z najbardziej popularnych nad Morskim Okiem rejonów wspinaczkowych, stąd też upłaz ten ma duże znaczenie praktyczne.

Białczański Upłaz to duży trawnik, na który od góry opadają skaliste ściany Żabiej Grani i masywu Żabiego Mnicha. Od dołu podcięty jest pasem ścian o wysokości dochodzącej do 150 m. Po prawej (patrząc od dołu) stronie ogranicza go grań Żabiej Lalki i opadająca z niej grzęda. Ograniczenie lewe tworzy częściowo trawiasta, częściowo skalista grzęda opadająca z Pośredniej Białczańskiej Przełęczy. Białczański Upłaz przecina kilka piarżysto-trawiastych koryt. W kolejności od góry do dołu są to:

1. Żleb będący przedłużeniem depresji poniżej Zadnich Białczańskich Wrótek. Jest szeroki, głęboko wcięty i wypełniony ruchomym piargiem;
2. Żleb opadający spod filara Zadniej Białczańskiej Baszty. Nim głównie spływają po ulewach wody Białczańskiego Upłazu. Przez taterników żleb ten nazywany jest „Żlebem Żabich Wrótek”;
3. Żleb Żabich Wrótek opadający z Żabich Wrótek;
4. Żlebek będący przedłużeniem depresji z Pośredniego Lalkowego Przechodu;
5. Koryto stanowiące przedłużenie depresji opadającej z Lalkowej Szczerbiny.

Żlebki nr 2,3 i 4 poniżej Białczańskiego Upłazu łączą się w jeden żleb, tak więc ściany poniżej tego upłazu przecięte są tylko trzema depresjami.

Autorem nazwy Białczańskiego Upłazu jest Władysław Cywiński.

Wspinaczka lodowa

Zimą na ściankach poniżej Białczańskiego Upłazu tworzą się lodospady. Wspinaczka na lodospadach stała się bardzo popularna i lodospady te zimą stały się dobrym terenem wspinaczkowym na złą pogodę lub małą ilość czasu. Poprowadzono na nich wiele podrzędnych dróg wspinaczkowych. Władysław Cywiński podaje trzy główne:

1. Prawe Lody; lód o nachyleniu do 90°, czas przejścia 3 godz.
2. Środkowe Lody; lód do 70°, 2 godz.
3. Lewe Lody; w kilku miejscach lód do 90°, 2 godz.