Bilbil żółtobrzuchy
| Rubigula flaviventris | |||
| (Tickell, 1833) | |||
.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
bilbil żółtobrzuchy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Bilbil żółtobrzuchy[5] (Rubigula flaviventris) – gatunek małego ptaka z rodziny bilbili (Pycnonotidae). Występuje w południowej i południowo-wschodniej Azji. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Bilbil żółtobrzuchy występuje od subkontynentu indyjskiego po południowe Chiny i Azję Południowo-Wschodnią.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten opisał w 1833 roku brytyjski żołnierz, artysta i ornitolog Samuel Tickell, nadając mu nazwę Vanga Flaviventris. Miejsce typowe to Dampara, dystrykt Singhbhum (północno-wschodnie Indie)[2][6]. Później gatunek był zaliczany do rodzaju Pycnonotus, a następnie wraz z P. dispar, P. gularis i P. montis został włączony do P. melanicterus[7][8]. Na podstawie wyników badań przedstawionych w dwóch publikacjach w 2005 roku dokonano podziału P. melanicterus (tzw. „split”) i każdy z wymienionych taksonów ponownie zyskał status odrębnego gatunku[5][7]. Następnie na podstawie badań opublikowanych w latach 2016–2021 wyodrębniono te gatunki z Pycnonotus do przywróconego rodzaju Rubigula[5].
Wyróżnia się 8 podgatunków Rubigula flaviventris, które występują[7][9]:
- R. f. flaviventris (Tickell, 1833) – od Nepalu, północnych i wschodnich Indii po południowe Chiny i środkową Mjanmę
- R. f. vantynei (Deignan, 1948) – od wschodniej i południowej Mjanmy do południowych Chin i północnych Indochin
- R. f. xanthops (Deignan, 1948) – w południowo-wschodniej Mjanmie i zachodniej Tajlandii
- R. f. aurata (Deignan, 1948) – w północno-wschodniej Tajlandii i zachodnim Laosie
- R. f. johnsoni Gyldenstolpe, 1913 – w centralnej i wschodniej Tajlandii, południowych Indochinach
- R. f. elbeli (Deignan, 1954) – na wyspach u południowo-wschodniego wybrzeża Tajlandii
- R. f. negata (Deignan, 1954) – w południowej Mjanmie i południowo-zachodniej Tajlandii
- R. f. caecilii (Deignan, 1948) – w północnej części Półwyspu Malajskiego.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]To ptak długości 18,5–19,5 cm; masa ciała samców 30–34 g, samic 28–31 g[8]. Jego głowa ma ubarwienie czarne, zaś reszta ciała posiada upierzenie w różnych odcieniach żółtego. Ubarwienie samca nie różni się zasadniczo od ubarwienia samicy. Jedynie młode osobniki mają nieco ciemniejsze ubarwienie.
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]Bilbile żółtobrzuche gniazdują w gęstych zaroślach, składając od dwóch do czterech jaj w lęgu. Żywią się owocami i owadami.
Status zagrożenia
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2016 roku uznaje bilbila żółtobrzuchego za osobny gatunek i zalicza go do kategorii najmniejszej troski (LC – least concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, aczkolwiek ptak ten opisywany jest jako zazwyczaj pospolity. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy ze względu na wylesianie w obrębie jego zasięgu występowania[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pycnonotus flaviventris, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2020-12-07] (ang.).
- ↑ a b D. Lepage, Black-crested Bulbul Rubigula flaviventris, [w:] Avibase [online] [dostęp 2025-04-26] (ang.).
- ↑ Black-crested Bulbul (Pycnonotus flaviventris). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-21)]. (ang.).
- ↑ a b BirdLife International, Rubigula flaviventris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2024 [dostęp 2025-04-26] (ang.).
- ↑ a b c Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Pycnonotidae Gray,GR, 1840 - bilbile - Bulbuls (wersja: 2024-06-23). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-04-26].
- ↑ S. Tickell, List of Birds, collected in the Jungles of Borabhúm and Dholbhúm, „The journal of the Asiatic Society of Bengal”, 2 (23), 1833, s. 573 (ang.).
- ↑ a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v15.1). [dostęp 2025-04-26]. (ang.).
- ↑ a b L. Fishpool, J. Tobias: Family Pycnonotidae (Bulbuls). W: J. del Hoyo, A. Elliott, D.A. Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. Cz. 10: Cuckoo-shrikes to Thrushes. Barcelona: Lynx Edicions, 2005, s. 174. ISBN 84-87334-72-5. (ang.).
- ↑ L. Fishpool & J.A. Tobias: Black-crested Bulbul (Rubigula flaviventris), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2025-03-02]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Richard Grimmett, Carol Inskipp, Tim Inskipp: Birds of India, Pakistan, Nepal, Bangladesh, Bhutan, Sri Lanka, and the Maldives. Princeton: Princeton University Press, 1999. ISBN 978-0-691-04910-6. (ang.).
- Pamela C. Rasmussen, John C. Anderton: Birds of South Asia. The Ripley guide. T. 2. Washington D.C.: Smithsonian Institution and Lynx Edicions, 2005. ISBN 978-84-87334-66-5. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i materiały audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).