Brodawkonos duży

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Brodawkonos duży
Rhinopoma microphyllum[1]
(Brünnich, 1792)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

nietoperze

Podrząd

rudawkokształtne

Nadrodzina

Rhinolophoidea

Rodzina

brodawkonosowate

Rodzaj

brodawkonos

Gatunek

brodawkonos duży

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[14]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Brodawkonos duży[15], brodawkonos[16] (Rhinopoma microphyllum) – gatunek ssaka z rodziny brodawkonosowatych (Rhinopomatidae).

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w Morten Thrane Brünnich nadając mu nazwę Vespertilio microphyllus[2]. Holotyp pochodził z Gizy, w Egipcie[17].

Chociaż rozpoznano sześć allopatrycznych podgatunków R. microphyllum, formy lokalne mają tylko niewielkie różnice w cechach morfologicznych i prawie brak zmienności w cytochromie b[18]. Potrzebne są dalsze badania taksonomiczne i rewizje, ponieważ niektóre populacje wydają się różnić średnią wielkością ciała i sygnałami filogeograficznymi z mtCR[18]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[18].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Rhinopoma: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos”; πωμα pōma, πωματος pōmatos „pokrywa”[19].
  • microphyllum: gr. μικρος mikros „mały”[20]; φυλλον phullon „liść”[21].

Nazewnictwo zwyczajowe[edytuj | edytuj kod]

W polskiej literaturze zoologicznej gatunek R. microphyllum był oznaczany nazwą „brodawkonos”[16]. W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi nadano nazwę „brodawkonos duży”, rezerwując nazwę „brodawkonos” dla rodzaju tych nietoperzy[15].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Brodawkonos duży występuje w północno-zachodniej Afryce, Sahelu i Dolinie Nilu, na wschód przez Bliski Wschód i zachodnią Arabię do północno-zachodnich i środkowych Indii (od wschodu do wschodniego Madhva Pradesh, 80° E); być może zamieszkuje również wschodnie i południowo-wschodnie Indie (na podstawie czterech, głównie historycznych zapisów)[18]. Podobno pospolity w Bangladeszu (co zostało jednak obalone przez ostatnie doniesienia) i utrzymany na listach gatunków w Mjanmie, Tajlandii i w Sumatrze, bez poparcia żadnymi najnowszymi danymi[18].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 78–81 mm, długość ogona 48–85 mm, długość ucha 19–22 mm, długość tylnej stopy 13–17 mm, długość przedramienia 57–74 mm; masa ciała 14–40 g[22].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Wielkie kolonie złożone z tysięcy brodawkonosów dużych śpią w ciągu dnia w ruinach dużych budynków, często w świątyniach lub pałacach. Żywią się tylko owadami. Gdy w zimnej porze roku na ich terenach brakuje pokarmu, to wtedy zapadają w sen zimowy. Przed zapadnięciem w sen gromadzą zapasy tłuszczu, które mogą ważyć tyle ile waży sam osobnik. Dzięki nim zwierzęta te mogą obyć się bez pokarmu, nawet do kilku tygodni. Podczas snu zimowego, zapasy te zostają całkowicie zużyte.

Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]

Okres godowy brodawkonosa dużego przypada na początek wiosny. Samica po ciąży trwającej około 4 miesięcy wydaje na świat jedno młode, które przestaje ssać mleko po 8 tygodniach. Dojrzałość płciową osiągają dopiero po ukończeniu 2 roku życia.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Nomen nudum.
  2. ↑ Nomen validum.
  3. ↑ a b Niepoprawna późniejsza pisownia Rhinopoma kinneari Wroughton, 1912.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rhinopoma microphyllum, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b M.T. Brünnich: Dyrenes Historie og Dyre-Samlingen udi Universitetets Natur-Theater. Forste Bind. Tilligemed en historisk Indledning, afhandlende Natur-Videnskabernes Fremgang under de Danske Konger siden Universitetets Stiftelse. T. 1. Kiobenhavn: Trykt hos Hofbogtrykker Nicolaus Moller, 1782, s. 50. (duń.).
  3. ↑ W.C.H. Peters. Neue Beiträge zur Kenntnifs der Chiropteren. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1859, s. 222, 1859. (niem.). 
  4. ↑ T. von Heuglin & L.J.F.J. Fitzinger. Systematische Übersicht der Säugethiere Nordost - Afrika's mit Einschluß der arabischen Küste, des rothen Meeres, der Somáli- und der Nilquellen-Länder, südwärts bis zum vierten Grade nördlicher Breite. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 54, s. 547, 1866. (niem.). 
  5. ↑ T. von Heuglin: Reise in Nordost-Afrika. Schilderungen aus dem Gebiete der Beni Amer und Habab nebst zoologischen Skizzen und einem Führer für Jagdreisende. Cz. 2. Braunschweig: G. Westermann, 1877, s. 24. (niem.).
  6. ↑ O. Thomas. On the species of the genus Rhinopoma. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 11 (65), s. 497, 1903. (ang.). 
  7. ↑ R.Ch. Wroughton. Some new indian mammals. „The journal of the Bombay Natural History Society”. 31 (3), s. 767, 1912. (ang.). 
  8. ↑ B.L. Garg. Significance of the orbito-temporal region inthe skull of the bats of Ajmer. „Current Science”. 24 (32), s. 55, 1955. JSTOR: 24055001. (ang.). 
  9. ↑ D. Kock. Die Fledermaus-Fauna des Sudan (Mammalia, Chiroptera). „Abhandlungen der Senckenbergischen naturforschenden Gesellschaft”. 521, s. 58, 1969. (niem.). 
  10. ↑ D.A. Schlitter & A.F. DeBlase. Taxonomy and geographic distribution of Rhinopoma microphyllum (Chiroptera: Rhinopomatidae) in Iran, with the description of a new subspecies. „Mammalia”. 38 (4), s. 658, 1974. DOI: 10.1515/mamm.1974.38.4.657. (ang.). 
  11. ↑ I.A. Nader & D. Kock. Rhinopoma microphyilum asirensis n. subsp. from southwestern Saudi Arabia (Mammalia: Chiroptera: Rhinopomatidae). „Senckenbergiana biologica”. 63, s. 147, 1983. (ang.). 
  12. ↑ V.S. Bhatnagar & G. Parveen. Karyomorphology of anIndian rat-tailed bat, Rhinopoma microphylum kineari Wroughton. „National Academy of Science Letters”. 8, s. 64, 1985. (ang.). 
  13. ↑ H. Khajuria. A new species of rat-tailed bats (Chiroptera: Rhinopomalidae) from Iraq. „Records of the Zoological Survey of India”. 85 (3), s. 392, 1988. (ang.). 
  14. ↑ A. Monadjem, J. Palmeirim & S. Aulagnier, Rhinopoma microphyllum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2021-3 [dostęp 2022-06-12] (ang.).
  15. ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 97. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  16. ↑ a b K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 31, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
  17. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Rhinopoma microphyllum. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-06-12].
  18. ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 114. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  19. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 607, 1904. (ang.). 
  20. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 136.
  21. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 174.
  22. ↑ I. Horáček: Family Rhinopomatidae (Mouse-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 172–173. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Brodawkonos_duży&oldid=72436846”