Tekst źródłowy strony Burgas

{{Dopracować|przypisy=2023-09}}
{{Miejscowość infobox
 |nazwa                        = Burgas
 |nazwa oryginalna             = {{k|bg|Буpгac}}
 |zdjęcie                      = Burgas-Collage D.jpg
 |opis zdjęcia                 = 
 |herb                         = Burgas-coat-of-arms.svg
 |flaga                        = BG-Burgas flag.png{{!}}border
 |dopełniacz nazwy             = Burgas
 |państwo                      = BGR
 |1. jednostka administracyjna = [[Obwód Burgas|Burgas]]
 |2. jednostka administracyjna = [[Burgas (gmina)|Burgas]]
 |stanowisko zarządzającego    = kmet
 |zarządzający                 = Dimityr Nikołow
 |powierzchnia                 = 253,644
 |wysokość                     = 30
 |rok                          = 2023
 |liczba ludności              = 210 027
 |gęstość zaludnienia          = 
 |numer kierunkowy             = 056
 |kod pocztowy                 = 8000/8034
 |tablice rejestracyjne        = A
 |podział miasta               = 16 dzielnic
 |kod mapy                     = Obwód Burgas
 |współrzędne                  = 42°30′0″N 27°28′1.19″E
 |commons                      = Category:Burgas
 |www                          = http://www.bourgas.org/
 |wikisłownik                  = Burgas
}}
'''Burgas''' ({{w języku|bg|Бургас}}) – [[miasto]] w [[Bułgaria południowa|południowo-wschodniej]] [[Bułgaria|Bułgarii]], nad Zatoką Burgaską [[Morze Czarne|Morza Czarnego]]. Jest ośrodkiem administracyjnym [[Obwód Burgas|obwodu Burgas]] i [[Burgas (gmina)|gminy Burgas]].

Według danych szacunkowych Ujednoliconego Systemu Ewidencji Ludności oraz Usług Administracyjnych dla Ludności, 15 września 2023 roku miejscowość liczyła 210 027 mieszkańców<ref>{{Cytuj |url = https://www.grao.bg/tna/isnt41nm-15-09-2023-2.txt |tytuł = Таблица на населението по постоянен и настоящ адрес |opublikowany = Единна система за гражданска регистрация и административно обслужване на населението |język = bg |data dostępu = 2024-01-09}}</ref>.

Miasto zostało założone w XVIII wieku na miejscu XIV-wiecznej warowni Pirgos.

Obecnie jest ważnym ośrodkiem kulturalnym, turystycznym, przemysłowym (głównie [[przemysł chemiczny]]) i portem rybackim. Stanowi znane [[uzdrowisko]] ([[źródło termalne|źródła termalne]]). Posiada jeden z największych w Bułgarii [[port lotniczy Burgas|międzynarodowych portów lotniczych]].

Burgas liczy ok. 200 tys. mieszkańców, dzięki czemu jest czwartym, po [[Sofia|Sofii]], [[Płowdiw]]ie i [[Warna|Warnie]], miastem w [[Bułgaria|Bułgarii]] pod względem liczby mieszkańców.

W bezpośredniej bliskości miasta znajdują się trzy jeziora, w tym największe naturalne jezioro kraju – [[Jezioro Burgaskie]].

W centrum miasta znajduje się obszerny park z pomnikiem [[Adam Mickiewicz|Adama Mickiewicza]], który spędził w tym mieście kilka miesięcy u schyłku życia. Imieniem polskiego poety nazwana została także jedna z ulic w centrum miasta. W Burgasie ostatnie lata życia spędził i zmarł polski lekarz i powstaniec styczniowy [[Władysław Jabłonowski (lekarz)|Władysław Jabłonowski]].

W Burgasie stoi pomnik {{link-interwiki|Petko Wojwoda|tekst=Petki Wojwody|Q=Q212314}} – jednego z liderów bułgarskich walk narodowowyzwoleńczych w XIX w.

== Kultura ==
W Burgasie mieszczą się m.in. {{link-interwiki|Q=Q12279111|Teatr Dramatyczny im. Adriany Budewskiej}} oraz kilka placówek muzealnych, w tym:
* {{link-interwiki|Q=Q29787010|Muzeum Archeologiczne w Burgas|tekst=Muzeum Archeologiczne}}
* {{link-interwiki|Muzeum Etnograficzne w Burgas|Q=Q26037157|tekst=Muzeum Etnograficzne}}
* Muzeum Historyczne

W mieście znajdują się dawne domy różnych postaci związanych z bułgarską kulturą, m.in.:
* kompozytora {{link-interwiki|Georgi Szagunow|tekst=Georgiego Szagunowa|Q=Q1509248}},
* rzeźbiarza {{link-interwiki|Petko Zadgorski|tekst=Petki Zadgorskiego|Q=Q12290258}},
* pisarza i polityka {{link-interwiki|Petko Rosen|tekst=Petki Rosena|Q=Q2079907}},
* publicysty i krytyka [[Władimir Wasilew|Władimira Wasilewa]],
* pisarza {{link-interwiki|Agop Melkonjan|tekst=Agopa Melkonjana|Q=Q2827062}}.

<gallery caption="Domy bułgarskich artystów i ludzi kultury:">
Plik:Georgi Shagunov home with memorial plaque, 2 Filip Kutev Str., Burgas.jpg|Dom kompozytora Georgiego Szagunowa
Plik:Petko Zadgorski house, Burgas.jpg|Dom rzeźbiarza Petki Zadgorskiego
Plik:Petko Rosen home with memorial plaque, 41 Tsar Asen Str., Burgas.jpg|Dom pisarza Petki Rosena
Plik:Vladimir Vasilev home with memorial plaque, 7 Bulair Str., Burgas.jpg|Dom publicysty [[Władimir Wasilew|Władimira Wasilewa]]
Plik:Agop Melkonyan house.jpg|Dom pisarza Agopa Melkonjana
</gallery>

== Transport ==
[[Plik:Burgas Central Train Station 01.JPG|mały|[[Burgas (stacja kolejowa)|Dworzec kolejowy Burgas]]]]
W mieście znajdują się port morski i [[Burgas (stacja kolejowa)|stacja kolejowa Burgas]], a w pobliżu miasta zlokalizowany jest [[port lotniczy Burgas]].

Burgas jest jednym z bułgarskich miast, w których kursują [[Trolejbusy w Burgasie|trolejbusy]].

== Sport ==
W Burgasie mają siedzibę kluby piłkarskie [[PSFK Czernomorec Burgas]] i [[Neftochimik Burgas]].

== Miasta partnerskie ==
{{Układ wielokolumnowy |szerokość=11em <!-- od 9 do 11 --> |liczba=2 |
* {{flaga|GRC}} [[Aleksandropolis]]
* {{flaga|DEU}} [[Hamburg]]
* {{flaga|RUS}} [[Krasnodar]]
* {{flaga|NLD}} [[Rotterdam]]
* {{flaga|GEO}} [[Poti]]
* {{flaga|USA}} [[San Francisco]]
* {{flaga|CHN}} [[Yantai]]
* {{Flaga|SVK}} [[Żylina]]
}}

== Galeria ==
<gallery>
Plik:Burgas-sea-garden-Adam-Mickiewicz.jpg|Pomnik [[Adam Mickiewicz|Adama Mickiewicza]]
Plik:Burgas Cathedral 2018-05-14 08.jpg|Sobór śś. Cyryla i Metodego
Plik:Burgas-central-post-office-2.jpg|Poczta główna
Plik:Burgas Juni2012 Hafen Burgas.jpg|Port morski
Plik:Dramatičen teatar Adriana Budevska - panoramio.jpg|Teatr Dramatyczny
Plik:Исторически музей - един от четирите музея в рамките на Регионалния исторически музей в град Бургас.jpg|Muzeum Historyczne
Plik:Burgas Ethnographic Museum 02.JPG|Muzeum Etnograficzne
Plik:Археологически музей - един от четирите музея в рамките на Регионалния исторически музей в град Бургас.jpg|Muzeum Archeologiczne
Plik:Burgas-Province-administration-1.jpg|Gmach administracji obwodowej
Plik:Община Бургас - общинска администрация - panoramio.jpg|Ratusz
Plik:Petko Voyoda Burgas2.jpg|Pomnik {{link-interwiki|Petko Wojwoda|Q=Q212314|tekst=Petki Wojwody}}
Plik:Паметник пред Военен клуб ДНА Бургас - panoramio.jpg|Pomnik Nieznanego Żołnierza
Plik:Burgas Amtsgericht.jpg|Gmach sądu
Plik:Burgas Ivan Rilski Church.jpg|Cerkiew św. Jana Rilskiego
</gallery>

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.burgas.bg/ Oficjalna strona miasta]

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Burgas| ]]
[[Kategoria:Miasta w obwodzie Burgas]]