Burzyk różowonogi
| Ardenna creatopus[1] | |||
| (Coues, 1864) | |||
.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
burzyk różowonogi | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Burzyk różowonogi[3] (Ardenna creatopus) – gatunek dużego wędrownego ptaka oceanicznego z rodziny burzykowatych (Procellariidae). Narażony na wyginięcie.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Takson ten po raz pierwszy opisał Elliott Coues w 1864 roku, nadając mu nazwę Puffinus creatopus. Holotyp pochodził z San Nicolas Island w Kalifornii[4]. Obecnie (2021) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) umieszcza ten gatunek w rodzaju Ardenna[5]. Takson ten bywał czasami łączony w jeden gatunek z burzykiem bladodziobym (A. carneipes)[4]. Nie wyróżnia się podgatunków[4][5].
Występowanie i biotop
[edytuj | edytuj kod]Występuje na rozległym obszarze Pacyfiku, wzdłuż zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej oraz Ameryki Południowej[6]. Gniazduje u środkowych wybrzeży Chile: na dwóch wulkanicznych wyspach archipelagu Juan Fernandez (Robinson Crusoe i Santa Clara) oraz na wyspie Mocha, prawdopodobnie także na wyspie Santa María w zatoce Arauco[2]. Spotykany także poza naturalnym zasięgiem występowania u wybrzeży Nowej Zelandii, wschodniej Australii oraz na Hawajach[6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała około 48 cm[6]. Upierzenie szarobrązowe, spód jaśniejszy (także pod skrzydłami)[6]. Dziób i nogi różowe[6]. Brak dymorfizmu płciowego – obie płcie oraz młode ptaki bardzo do siebie podobne[6].
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]Tryb życia
[edytuj | edytuj kod]Ptak wędrowny, przystosowany do życia na otwartym oceanie, zbiera pokarm z powierzchni wody, ale potrafi także nurkować w falach[6].
Pożywienie
[edytuj | edytuj kod]Pokarm stanowią ryby i kałamarnice[6].
Lęgi
[edytuj | edytuj kod]W okresie lęgowym, który rozpoczyna się w listopadzie, burzyki różowonogie wędrują na południe[6]. Samica składa 1 białe jajo w norze pod ziemią[6]. W kwietniu po zakończeniu lęgów, wracają na północ[6].
Status
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje burzyka różowonogiego za gatunek narażony na wyginięcie (VU – Vulnerable) nieprzerwanie od 1994 roku. Powodem takiego sklasyfikowania gatunku jest fakt, że gniazduje on tylko w trzech znanych lokalizacjach, co czyni go podatnym na zdarzenia losowe i wpływ człowieka. Jego populacja jest szacowana na około 59 tysięcy dorosłych osobników (stan na rok 2018). Trend liczebności populacji nie jest znany[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Puffinus creatopus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2021-05-20] (ang.).
- ↑ a b c Ardenna creatopus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1820 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (Wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-05-20].
- ↑ a b c Pink-footed Shearwater (Puffinus creatopus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-09)]. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Petrels, albatrosses. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-05-20]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k David Alderton, Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 35, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).