Cerkiew Świętych Adriana i Natalii w Odessie
 51-101-1393
| |||||||||||||||
| cerkiew parafialna | |||||||||||||||
,_%D0%BE%D0%B1%D0%BB.%D0%9E%D0%B4%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_(%D0%BE%D0%B1%D0%BB.%D0%9E%D0%B4%D0%B5%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0),_%D0%9E%D0%B4%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B0_(%D0%9E%D0%B4%D0%B5%D1%81%D0%B0),_%D1%80-%D0%BD_%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%B1%D1%83%D0%BB.%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%83%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D1%85%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D1%81%D0%B2._%D0%BC%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%BD_-_panoramio.jpg) Widok ogólny | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Eparchia | |||||||||||||||
| Wezwanie |
Świętych Męczenników Adriana i Natalii | ||||||||||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||||||
| Cudowne ikony |
Ikona Matki Bożej "Szybko Spełniająca Prośby" (kopia), św. Mikołaja | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Odessy  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu odeskiego  | |||||||||||||||
 46°26′50,2″N 30°45′48,0″E/46,447278 30,763333
| |||||||||||||||
Cerkiew Świętych Adriana i Natalii – prawosławna cerkiew w Odessie, przy Bulwarze Francuskim, w I dekanacie miejskim eparchii odeskiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Kamień węgielny pod budowę obiektu sakralnego położono w 1897 r., zaś gotowa cerkiew została wyświęcona 31 października 1900 r. przez arcybiskupa chersońskiego i odeskiego Justyna. Pierwotnie jej patronami byli święci Mateusz i Eugenia[1]. Wśród możliwych autorów projektu budynku wymienia się L. Włodka i L. Prokopowicza[2]. Budowla sakralna powstała z fundacji radcy stanu Matwieja Mawrokordato, który przekazał swoją znajdującą się w pobliżu daczę dla szkoły dla niewidomych, a przy placówce postanowił urządzić niewielką cerkiew[2]. Koszt budowy świątyni wyniósł 25 tys. rubli[2].
Bezpośrednio po rewolucji październikowej, gdy wywłaszczono wszystkie znajdujące się przy Bulwarze Francuskim dacze, cerkiew pozostała czynna. Zamknięto ją dopiero w 1930 r., adaptując na klub[2]. Ponowne otwarcie budynku dla celów kultowych miało miejsce w 1942 r., gdy Odessa znajdowała się pod okupacją rumuńską. W tym roku wyświęcił ją powtórnie metropolita Transnistrii w jurysdykcji Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego, Wissarion, nadając równocześnie obiektowi sakralnemu nowe wezwanie świętych Wiktora i Wissariona[1] (swoich dwóch patronów – związanych z imieniem zakonnym i świeckim[2]).
Po II wojnie światowej cerkiew decyzją arcybiskupa odeskiego Nikona stała się domową świątynią ordynariuszy eparchii, którzy zamieszkali w sąsiednim domu[2]. W 1957 r. po raz trzeci zmieniono patronów świątyni na świętych Pawła i Natalię. Sześć lat później cerkiew została ponownie zamknięta[1]. Urządzono w niej muzeum ateizmu, a następnie stołówkę[2]. Nieremontowany budynek świątyni popadał w coraz większą ruinę. Kilkakrotnie był niszczony przez pożary, po jednym z nich przekazano go Związkowi Kompozytorów, który przeprowadził remont dawnej cerkwi z przeznaczeniem dla kameralną salę koncertową[2]. Nie zdążył jednak oddać jej do użytku, gdyż podczas pieriestrojki zdecydowano o przywróceniu obiektu do celów kultowych[2]. Cerkiew została 22 grudnia 1989 r.[2] konsekrowana po raz trzeci w historii przez metropolitę odeskiego i chersońskiego Leoncjusza, pod wezwaniem świętych Adriana i Natalii[1]. Powtórna adaptacja budowli do celów sakralnych i uzupełnienia wyposażenia wnętrza odbywało się pod kierunkiem proboszcza parafii ihumena Arkadiusza (Taranowa), w pracach brali udział parafianie oraz mnisi z monasteru Zaśnięcia Matki Bożej w Odessie[2].
Szczególnym kultem w świątyni otaczane są ikona św. Mikołaja oraz kopia ikony Matki Bożej „Szybko Spełniająca Prośby”, obie napisane w rosyjskim monasterze św. Pantelejmona na Athosie[1].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Cerkiew została wzniesiona w stylu neobizantyjskim na planie krzyża. Jest budowlą jednokopułową, z prezbiterium skierowanym w stronę południowio-wschodnią, o wymiarach 22 metrów długości, 20 metrów szerokości i blisko 20 metrów wysokości, średnica kopuły – 6 metrów[2]. Budynek zbudowano z czerwonej cegły[2].
Ikonostas w cerkwi powstał po 1990 r. w pracowni na Ukrainie zachodniej[2].