Czarny Kościół

Czarny Kościół
Państwo	Rumunia
Miejscowość	Braszów
Wyznanie	protestanckie
Kościół	luterański
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1383
Data zakończenia budowy	1477
Poprzednie wyznanie	katolicyzm
Dane świątyni
Styl	gotyk
Świątynia; • długość; • szerokość	; 89 m; 38 m
Wieża kościelna; • liczba wież; • wysokość wież	; 1; 65 m
Liczba naw	3
	Położenie na mapie Rumunii Czarny Kościół
	45,64101°N 25,58803°E/45,641010 25,588030
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Czarny Kościół^[1] (rum. Biserica Neagră, niem. Schwarze Kirche, węg. Fekete templom) – kościół w Braszowie w południowo-wschodnim Siedmiogrodzie w Rumunii.

Świątynia została zbudowana przez Sasów siedmiogrodzkich w stylu późnogotyckim w XIV wieku. Jest największą budowlą sakralną Rumunii^[2], największym późnogotyckim kościołem halowym na wschód od Wiednia^[2] i największym kościołem luterańskim w regionie^[3].

Położenie

Czarny Kościół znajduje się w zachodniej części miasta. Jest otoczony przez ulicę Curtea Honterus, będąc jedynym budynkiem po wewnętrznej części łuku tej ulicy^[4].

Historia

Początkowo katolicka budowla była znana jako kościół św. Marii, drugi z kolei na tym miejscu. Budowę rozpoczęto pod koniec wieku XIV w 1383 roku^[5] a ukończono w 1477 roku^[3]. Wiadomo, że początkowo kościół zarządzany był przez księdza Tomasza (zm. 1410), którego grób znajduje się w okolicy chóru.

W XVI wieku świątynię przejęli ewangelicy, a w 1542 roku jeden z pierwszych kaznodziei protestanckich Johannes Honterus poprowadził msze w języku niemieckim^[3]. Pomnik Honterusa stoi przed kościołem. W 1689 roku kościół spłonął, co spowodowało, iż jego elewacja nosi czarną opaleniznę^[6]. Mieszkańcy zaczęli nazywać świątynię Czarnym Kościołem, a nazwa ta upowszechniła się w XIX i XX wieku^[7].

W latach 1710–1720 nastąpiła znacząca przebudowa kościoła, związana z powiększeniem się potrzeb parafii^[4]. Na przełomie XIX i XX wieku w kościele przeprowadzono pierwsze prace konserwatorskie. Przywrócenie stanu pierwotnego było planowane na lata 1937–1942, jednakże z powodu wojny zaniechano ich. Ostatnie prace renowacyjne na dużą skalę były prowadzone w 1984 roku^[4].

Architektura i wyposażenie wnętrz

Czarny Kościół został zbudowany w stylu późnogotyckim. Ma 89 metrów długości i 38 szerokości. Wysokość wieży południowej wynosi 65 metrów^[3]. Czyni go to największym kościołem gotyckim Rumunii. Czarny Kościół jest kościołem obronnym, który w razie wojny służył jako schronienie dla mieszkańców miasta^[8].

Wnętrze kościoła jest mieszaniną stylów – początkowe gotyckie wnętrze spłonęło^[6]. Z oryginalnego gotyckiego wyposażenia zachowały się jedynie chrzcielnica z 1472 roku, malowidło ścienne w południowym przedsionku wykonane w technice al secco ukazujące Maryję z Jezusem pomiędzy św. Katarzyną i św. Barbarą oraz trzy późnogotyckie tablice ołtarzowe z przedstawieniami ukrzyżowania, biczowania, dwunastoletniego Chrystusa w świątyni, obrzezania i zaślubin Maryi^[9]. W kościele znajdują się największe organy Siedmiogrodu z 4000 piszczałek^[9].

Przypisy

↑ Polski egzonim uchwalony na 109. posiedzeniu KSNG.
↑ ^a ^b Evangelische Kirche A.B. in Kronstadt: Die Schwarze Kirche. [dostęp 2011-12-25]. (niem.).
↑ ^a ^b ^c ^d Birgitta Gabriela Hannover: Rumänien entdecken: Kunstschätze und Naturschönheiten. Trescher Verlag, 2007, s. 125. ISBN 978-3-89794-104-5. [dostęp 2012-12-25]. (niem.).
↑ ^a ^b ^c Biserica Neagra – Brasov judetul Brasov. hoinari.ro. [dostęp 2011-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-31)]. (rum.).
↑ Evangelische Kirche A.B. in Kronstadt: Geschichte. [dostęp 2011-12-25]. (niem.).
↑ ^a ^b Zuzanna Klim (red.): Rumunia i Bułgaria. Bielsko-Biała: Pascal, 2010, s. 66.
↑ Harald Roth: Kronstadt in Siebenbürgen: Eine kleine Stadtgeschichte. Böhlau Verlag Köln Weimar, 2010, s. 164. ISBN 978-3-412-20602-4. [dostęp 2011-12-25]. (niem.).
↑ Biserica Neagra, Braşov. welcometoromania.ro. [dostęp 2011-12-11]. (rum.).
↑ ^a ^b Birgitta Gabriela Hannover: Rumänien entdecken: Kunstschätze und Naturschönheiten. Trescher Verlag, 2007, s. 126. ISBN 978-3-89794-104-5. [dostęp 2012-12-25]. (niem.).

Linki zewnętrzne

Biserica Neagra Brasov 360°. www.vrbrasov.ro. [dostęp 2011-12-25]. (rum.).

[1] Polski egzonim uchwalony na 109. posiedzeniu KSNG.

[honterus-2] Evangelische Kirche A.B. in Kronstadt: Die Schwarze Kirche. [dostęp 2011-12-25]. (niem.).

[Hannover125-3] Birgitta Gabriela Hannover: Rumänien entdecken: Kunstschätze und Naturschönheiten. Trescher Verlag, 2007, s. 125. ISBN 978-3-89794-104-5. [dostęp 2012-12-25]. (niem.).

[hoinari-4] Biserica Neagra – Brasov judetul Brasov. hoinari.ro. [dostęp 2011-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-31)]. (rum.).

[Geschichte-5] Evangelische Kirche A.B. in Kronstadt: Geschichte. [dostęp 2011-12-25]. (niem.).

[Klim_66-6] Zuzanna Klim (red.): Rumunia i Bułgaria. Bielsko-Biała: Pascal, 2010, s. 66.

[Roth164-7] Harald Roth: Kronstadt in Siebenbürgen: Eine kleine Stadtgeschichte. Böhlau Verlag Köln Weimar, 2010, s. 164. ISBN 978-3-412-20602-4. [dostęp 2011-12-25]. (niem.).

[welcomtoromania-8] Biserica Neagra, Braşov. welcometoromania.ro. [dostęp 2011-12-11]. (rum.).

[Hannover126-9] Birgitta Gabriela Hannover: Rumänien entdecken: Kunstschätze und Naturschönheiten. Trescher Verlag, 2007, s. 126. ISBN 978-3-89794-104-5. [dostęp 2012-12-25]. (niem.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]