Przejdź do zawartości

Dante Gabriel Rossetti

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez DumZiBoT (dyskusja | edycje) o 22:34, 28 kwi 2009. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
{{{imię i nazwisko}}}
ilustracja
podpis

Dante Gabriel Rossetti (ur. 12 maja 1828 w Londynie, zm. 10 kwietnia 1882 w Birchington-on-Sea) - angielski poeta, malarz i tłumacz.

Jego matka była córką włoskiego emigranta Gaetana Polidoriego, przyjaciela Byrona. Ojciec jego, Gabriela Pasquale Guisseppe Rossetti, zajmował się literaturą. Z powodu swoich przekonań politycznych szukał schronienia w Londynie gdzie zatrudnił się jako profesor języka włoskiego w King’s College.

Młodość

D.G.Rossetti urodził się w Londynie, naprawdę nazywał się Gabriel Charles Dante Rossetti. Jego rodzina i przyjaciele nazywali go Gabriel, ale w swoich publikacjach używał imienia Dante ze względu na literackie powiązania. Wraz z Johnem Everettem Millais i Williamem Holmanem Huntem założyciel Bractwa Prerafaelitów w 1848 roku.

Wychowywany na włoskiej literaturze, szczególnie upodobał Boską Komedię, co wyraźnie zaznacza się w jego dziełach. W wieku lat dziewięciu został zapisany do King's College w Londynie, dziesięć lat później przyjęto go do Royal Academy. Tam zaprzyjaźnił się z Huntem i Millaisem.

Inspiracje literackie i wykształcenie artystyczne

Jego ulubioną techniką malarską była najlepiej odpowiadająca jego potrzebom akwarela. Bliskie mu były dzieła Dantego, Edgara Allana Poego i Williama Bleake’a. Upust wyobraźni dawał ilustrując Dantego, Szekspira, Browninga oraz legendy o królu Arturze. Po ukończeniu nauki w King’s College, gdzie uczęszczał z dużą niechęcią, dostał się do Sass’s Drawing Academy, a w 1845 do Antique School w Akademii Królewskiej.

W latach 50.artysta maluje obrazy poświęcone głównie tematyce średniowiecznej. Odwołuje się także do wątków z utworów Dantego.

W 1850 roku namalował „Zwiastowanie” wystawione następnie w National Instytution Portland Gallery. Przy okazji wystawy zdradził przyjacielowi Alexandrowi Munro, tajemnice znaczenia liter „P.R.B.”. Istnienie tajnego bractwa uznano za skandal a ich dzieła zaczęto szeroko krytykować. W ich obronie stanął tylko Ruskin.

Muza

W 1850 poznał swoją muzę i przyszłą żonę Elisabeth Siddal. Zajął się wtedy malarstwem olejnym tworząc całą galerię postaci kobiecych - gorących, namiętnych i marzycielskich. Siddal poślubia po czasie burzliwego narzeczeństwa w 1860 roku w kościele Saint Clement w Hastings. Po roku rodzi martwa córkę, przez co pogrąża się w depresji, która popycha ja do samobójstwa przez zażycie dużej dawki laudanum. Z tego powodu malarz ma wyrzuty sumienia, które dręczą go do końca życia. Cierpi na bezsenność i powracającą depresję. W owym czasie przedstawia głównie femme fatale o bujnych włosach i zmysłowych ustach.

Dante Gabriel Rossetti, Prozerpina, 1874 rok
Dante Gabriel Rossetti
"Lilith, czyli piękność ciała"
O Lilith, żonie Adama (już potem
Damą mu była Ewa), chodzą wieści,
Że zanim jeszcze prawdę wąż zbezcześci,
Ona kłamała i że pierwszem złotem
Były jej włosy... I swych czarów splotem
Chytrze wpatrzona w siebie, mężczyzn pieści,
Aże w swej sieci ich ciało pomieści,
Serce i życie, młoda, choć nawrotem
Lat coraz starsza jest ziemia... Twe zioła
To mak i róża: bo któż całunkowi
I snu przemocy oprzeć się wydoła?
Gdy na cię spojrzą młodzi, już gotowi
Na żer twój; Lilith, twe złoto ich złowi:
Serce im włos twój oplecie dokoła...
tłum. Jan Kasprowicz

Praca artystyczna

W 1856 roku Rossetti przyjmuje od Johna Seddona zamówienie na wykonanie retabulum, nastawy ołtarzowej dla katedry Llandaff w Cardiff. Tworzy „Ziarno Dawida”. Przed wykonaniem całego dzieła w wersji olejnej artysta namalował akwarelą. Ten mały tryptyk zaliczany do jego najlepszych prac. Stylem przypomina jeszcze sztukę średniowieczną, jednak zauważalny jest także wpływ, jaki na niego powstanie wywarło weneckie malarstwo XVI wieku.

Artysta w 1856 roku pracuje przy ilustrowanej edycji poematów Tennysona publikowanych przez Edwarda Moxona. Pozwoliło mu to na prezentację swojej twórczości szerszemu gronu odbiorców, choć te ilustracje nie przyniosły mu powodzenia.

W 1857 roku wraz z innymi prerafaelitami zaprezentował swoje prace na wystawie w Russell Place, a w następnym roku w Nowym Jorku. Tworzy też z kilkoma artystami, min. z Morrisem i Brune-Jonesem, przyjął zlecenie na wykonanie fresków w budynkach Oxford Union. Wspólnie postanowili przedstawić kilka scen z księgi Thomasa Malory’ego „Odejście Artura”. Podjęta praca nie pozostała skończona i po jakimś czasie zniszczała z powodu nie opanowania techniki malowania fresków przez autorów.

Pod koniec lat 60. artysta zarabia rocznie sumę ok 30 tysięcy funtów. Cieszy się popularnością i regularnie sprzedaje obrazy. Pomimo tego nadużywa alkoholu i chloralu powodującego powtarzające się halucynacje.

W tym czasie jego ulubionymi modelkami były Fanny Cornforth, Alexa Wilding i zona Williama Morrisa, Jane Burden.

Praca literacka i pogarszający się stan psychiczny. Pierwszy zbiór swoich utworów poetyckich wydaje w 1870 roku jako „Poematy”. Były one włożone do trumny Lizzi, lecz odzyskał je decydując się na ekshumację zwłok.

Między 1871 a 1874 rokiem mieszkał wraz z rodziną Morrisów w Kelmscott Manor. W październiku 1871 roku, w czasie gdy jego stan psychiczny się pogarsza i spowodowane jest to min. krytyką jego wierszy, pogłębia się jego mania prześladowcza i próbuje popełnić samobójstwo zażywając tak jak jego żona laudanum.

Po powrocie do malarstwa w 1874 r. przenosi się do Cheyne Walk gdzie pracuje jednocześnie nad ośmioma obrazami zainspirowany postacią Prozerpiny.

W 1879 roku poznaje i zaprzyjaźnia się z Thomasem Hall Cainem, ktorego traktował jak ucznia i syna.

W 1881 ukazuje się nowe wydanie jego wierszy ”Poems” i opublikowane zostały jego ostatnie utwory zebrane w tomiku zatytułowanym „Ballady i sonety”.

Umiera 9 kwietnia 1882 roku w położonym w Kenacie, niedaleko Margate, Birchington-on-Sea.

Opisy wybranych prac

Oblubienica, 1865

Obraz był zamówiony przez George’a Rae. Początkowo Rosetti zamierzał namalować Beatrycze ale później zmienił tematykę na biblijną. Na ramie umieścił wersy z Pieśni nad Pieśniami i Psalmu 45. Do obrazu pozowała Maria Ford.

Dookoła znajdującej się po środku oblubienicy widnieją dwórki umieszczone symetrycznie. Na głowie oblubienicy widnieje peruwiański diadem (wpływ Art nouveau). Czerwień diademu kontrastuje z rudymi włosami modelki i zielonym szalem.

Cechą charakterystyczną twórczości artysty w latach 60. jest malowanie kobiet z niezwykle jasna karnacją i melancholijnym spojrzeniu. Tak i tu delikatne światło podkreśla alabastrową cerę Oblubienicy. Widoczne jest w tym obrazie zainteresowanie Rossettiego kwiatami i jego biegłość w przedstawianiu ich.

Monna Vanna, 1866

Początkowo obraz ten miał nosić tytuł Wenecka Wenus. Przedstawiona jest tu Alexa Wilding, która ucieleśnia typ urody znany z portretów Tycjana. Szeroki rękaw jej sukni został zainspirowany szatą z Portretu poety Palmy Vecchio. Dużo uwagi poświęcił tu artysta klejnotom, które nosi modelka.

Koncert sielski, 1871-72

Obraz przedstawia kobiety grające na instrumentach muzycznych.

Do postaci pierwszoplanowych pozowały Maria Spartali (po lewej) i Alexa Wilding (po lewej). Z niezwykłą precyzją przedstawił Rossetti dłonie kobiet i same instrumenty.

Element dynamiczny stanowią dwie kobiety w centrum obrazu, a ich symetryczne umieszczenie podkreślają dodatkowo uzupełniające się kolory noszonych przez nie szat, zwłaszcza zieleń i czerwień.

Pejzaż został namalowany z natury w okolicy domu Hunta w hrabstwie Kent.

Sen na jawie, 1880

Do obrazu pozowała Jane Morris. Modelka ubrana na zielono niemal wtapia się w tło roślinności. Praca ta uznawana jest za jedną z najlepszych z okresu późnej twórczości artysty. Po raz kolejny przedstawia tu typ melancholijnej, zmysłowej kobiety. Rossetti bardzo dokładnie opracowuje tu dłonie kobiety. Ich sugestywność spowodowana jest wnikliwymi studiami nad tą partią ciała i fascynacją Rafaelem.

Początkowo obraz miał być zatytułowany „Vanna” lub „Monna Primavera”, dopiero później zdecydował się na tytuł nie odwołujący się bezpośrednio do literatury. Do obrazu dołącza sonet, w którym podmiot liryczny traci kontakt z rzeczywistością.

Wybrane prace

Nr Tytuł Rok Technika i wymiary Miejsce przechowywania Ilustracja
1. Autoportret[1] 1847 ołówek
19,7 x 17,8 cm
National Portrait Gallery, Londyn
2. Dziewczęce lata Marii Panny[2] 1848-49 olej na płótnie
83,2 x 65,4 cm
Tate Britain, Londyn
3. Zwiastowanie[2]
(Ecce Ancilla Domini!)
1849-50 olej na plótnie
72,4 x 41,9 cm
Tate Britain, Londyn
4. Elizabeth Siddal[3] 1850-65 akwarela i grafit na papierze, 33,4 x 24,6 cm Fitzwilliam Museum, Cambridge
5. Odnaleziona 1854 Delaware Art Museum, Wilmington
6. Niebieski sekretarzyk[2] 1857 akwarela na papierze
35,4 x 26,0 cm
Tate Collection, Londyn
7. Zaślubiny św. Jerzego[2] 1857 akwarela na papierze
36,5 x 36,5 cm
Tate Collection, Londyn
8. Ziarno Dawida 1858-64 Cardiff, katedra Llandaff
9. Miłość Dantego[2] 1860 olej na drewnie mahoniowym, 74,9 x 81,3 cm Tate Collection, Londyn
10. Aurelia (Kochanka Fazia)[2] 1863 olej na drewnie mahoniowym, 43,2 x 36,8 cm Tate Britain, Londyn
11. Beata Beatrix[2] ok. 1864-70 olej na płótnie
86,4 x 66,0 cm
Tate Collection, Londyn
12. Sir Galahad, sir Bors i sir Percival zostali nasyceni świętym Graalem, ale siostra sir Percivala zmarła podczas przeprawy[2] 1864 akwarela na papierze
29,2 x 41,9 cm
Tate Collection, Londyn
13. Muzyka o poranku[4] 1864 akwarela na papierze, 30,4 x 27,3 cm Fitzwilliam Museum, Cambridge
14. Venus Verticordia 1864-68 The Russell-Cotes Art Gallery & Museum, Bournemouth
15. Oblubienica[2] 1865-66 olej na płótnie
82,5 x 76,2 cm
Tate Britain, Londyn
16. Królowa kier[5]
Portret Alice Wilding
1866 olej na płótnie
59,7 x 49,5 cm
Kelvingrove Art Gallery and Museum, Glasgow
17. Monna Vanna[2] 1866 olej na płótnie
88,9 x 86,4 cm
Tate Collection, Londyn
18. Lady Lilith[6] 1866-68 (modyfikowany 1872-73) olej na płótnie Delaware Art Museum, Wilmington Plik:Dante Gabriel Rossetti - Lady Lilith.JPG
19. Koncert sielski[7] 1850-72 olej na płótnie
86,3 x 68 cm
Manchester Art Gallery, Manchester
20. Prozerpina[2] 1874 olej na płótnie
125,1 x 61,0 cm
Tate Britain, Londyn
21. La Donna della Finestra[8]
(Kobieta w oknie)
1879 olej na płótnie
100,65 x 73,98 cm
Fogg Art Museum, Uniwersytet Harvarda, Cambridge
22. Sen na jawie[9]
Portret Jane Morris
1880 olej na płótnie Victoria and Albert Museum, Londyn
  1. Informacje o rysunku ze strony National Portrait Gallery.
  2. a b c d e f g h i j k Informacje o obrazie ze strony Tate Collection.
  3. Informacje o rysunku ze strony The Fitzwilliam Museum.
  4. Informacje o rysunku ze strony The Fitzwilliam Museum.
  5. Informacje o obrazie ze strony Kelvingrove Art Gallery and Museum.
  6. Informacje o obrazie ze strony Delaware Art Museum.
  7. Informacje o obrazie ze strony Manchester City Galleries.
  8. Informacje o obrazie ze strony Harvard University Art Museums.
  9. Informacje o obrazie ze strony Victoria and Albert Museum.

Bibliografia

  • Encyklopedia symbolizmu, red. Jean Cassou, Warszawa 1997.
  • Crepaldi Gabriele, KLASYCY SZTUKI:Rossetti i prerafaelici t.33, ARKADY,2006, ISBN: 8360688079

Linki zewnętrzne