Dzbaneczka różowawa
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
dzbaneczka różowawa |
| Nazwa systematyczna | |
| Ditangium cerasi (Schumach.) Costantin & L.M. Dufour Nouv. Fl. Champ., Edn 1 (Paris): 187 (1891) | |
Dzbaneczka różowawa (Ditangium cerasi (Schumach.) Costantin & L.M. Dufour) – gatunek grzybów należący do rodziny łojówkowatych (Sebacinaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ditangium, Sebacinaceae, Sebacinales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1803 r. Heinrich Christian Friedrich Schumacher nadając mu nazwę Tremella cerasi. Potem zaliczany był do różnych innych rodzajów. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 1891 r. Ovidiu Constantinescu i Jean-Marie Léon Dufour przenosząc go do rodzaju Ditangium[1].
- Craterocolla cerasi (Schumach.) Bref. 1888
- Exidia cerasi (Schumach.) Ricken 1918
- Ombrophila cerasi (Schumach.) Lapl. 1894
- Sphaeria cerasi Schumach. 1803
- Tremella cerasi Schumach. 1803[2].
Nazwę polską nadał Władysław Wojewoda w 1977 r. dla nazwy naukowej Craterocolla cerasi[3]. Po przeniesieniu do rodzaju Ditangium stała się niespójna z nową nazwą naukową. W 2024 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego zaktualizowała nazwę tego gatunku[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Kubkowaty o średnicy 5–20 mm i wysokości 3–8 mm, barwie od różowej do ceglastoczerwonej, czasem starzejące się owocniki blakną stając się prawie białe. Konidia tworzą się sporadycznie, razem z powstaniem teleomorficznej postaci owocnika. Powstają na krateropodobnej anamorfie o średnicy 1–2 mm[5].
- Cechy mikroskopowe
System strzępkowy monomityczny. Strzępki bez sprzążek, splątane lub wznoszące się, obficie inkrustowane oleistą substancją. Strzępki tramy cienkościenne do lekko grubościennych 1,5–4 μm, sporadycznie nabrzmiałe do 5 μm. Strzępki subhymenium cienkościenne o średnicy (1–)1,5–3 μm. Hyfidy w hymenium liczne, słabo lub silnie rozgałęzione. Ich gałęzie wierzchołkowe mają średnicę 1–2 μm. Podstawki zazwyczaj 4–, rzadko 2– sterygmowe, odwrotnie jajowate do prawie kulistych. Bazydiospory o wymiarach 7,8–12,8 × 6,1–10 μm, wąsko cylindryczne do cylindrycznych, nieco do wyraźnie zakrzywione. Strzępki owocników anamorficznych podobne do tych u teleomorf, ale często o pogrubionych ścianach. Konidia cienkościenne, cylindryczne, głównie lekko lub umiarkowanie zakrzywione (księżycowate), 4,8–9,2 × 1,7–2,6 μm[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji[6]. W Polsce do 2003 r. podano 3 stanowiska[3]. Liczniejsze i bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów[7]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[8].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny rozwijający się na drewnie drzew liściastych, głównie na martwych pniach i gałęziach. W Polsce podano jej występowanie na drewnie czereśni ptasiej[3], ale w innych krajach na wielu innych gatunkach drzew zarówno liściastych jak iglastych[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-03-02].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-02-23].
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Rekomendacja nr 3/2024 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online], 21 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-26] (pol.).
- ↑ a b c On Craterocolla and Ditangium (Sebacinales, Basidiomycota), „Mycological Progress”, 18, s. 753–762 [dostęp 2022-03-02].
- ↑ Mapa występowania dzbaneczkówki różowawej na świecie [online] [dostęp 2022-03-02].
- ↑ Aktualne stanowiska dzbaneczkówki różowawej w Polsce [online] [dostęp 2022-03-02].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.