Drynaria
 Drynaria laurentii | |||||
| Systematyka[1][2] | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Podkrólestwo | |||||
| Nadgromada | |||||
| Gromada | |||||
| Klasa | |||||
| Podklasa | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Rodzaj |
Drynaria | ||||
| Nazwa systematyczna | |||||
| Drynaria (Bory) J. Sm. J. Bot. (Hooker) 4: 60. [1841] | |||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
| |||||
Drynaria (Drynaria (Bory) J. Sm.) – rodzaj roślin należący do rodziny paprotkowatych. W dawniejszym, wąskim ujęciu należało tu 16 gatunków[5], w szerszym ujęciu są tu zaliczane ok. 33 gatunki[6][4]. Rośliny te występują w tropikach Starego Świata – w równikowej Afryce, na Madagaskarze, na obszarach od Indii i Chin po Australię[4]. Najbardziej zróżnicowany jest w Azji południowo-wschodniej[7].
Są to paprocie epifityczne, zwykle o zróżnicowanych liściach – płonne są krótkie i szerokie, szybko zasychają i służą do gromadzenia próchnicy, liście zarodnionośne są długie, podzielone pierzasto lub palczasto wcinane[7]. Niektóre paprocie z tego rodzaju osiągają duże rozmiary (np. drynaria sztywna D. rigidula osiąga 2,5 m)[8]. Ze względu na efektowny wygląd i odporność na niekorzystne warunki, w tym wahania temperatury, okresy przesuszenia, silne nasłonecznienie, są uprawiane w warunkach domowych jako rośliny pokojowe[9].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
W systemie PPG I z 2016 jest to jeden z 6 rodzajów podrodziny Drynarioideae w obrębie rodziny paprotkowatych Polypodiaceae (ujęty w nim pod nazwą Aglaomorpha)[2]. Wcześniej wyróżniano w obrębie podrodziny więcej rodzajów, a wąsko ujmowany rodzaj Drynaria liczył 16 gatunków[5]. Po ustaleniu relacji filogenetycznych na podstawie badań molekularnych scalono kilka rodzajów[10][2] tworząc rodzaj liczący wedle różnych źródeł od 33[4] do ok. 50 gatunków[2]. W części ujęć nosi on nazwę Aglaomorpha[2], ale zaproponowano utrzymanie nazwy Drynaria[11] stąd w jednych bazach taksonomicznych widnieje pod taką nazwą[4], a w innych jako Aglaomorpha[6].
- Wykaz gatunków[4]
- Drynaria aglaomorpha Christenh.
- Drynaria baronii Diels
- Drynaria bonii Christ
- Drynaria brooksii (Copel.) Christenh.
- Drynaria cornucopia (Copel.) Alderw.
- Drynaria coronans (Wall. ex Mett.) J.Sm.
- Drynaria delavayi Christ
- Drynaria descensa Copel.
- Drynaria drynarioides (Hook.) Christenh.
- Drynaria × dumicola Bostock
- Drynaria heracleum T.Moore – drynaria wielkolistna, aglomorfa wielkolistna
- Drynaria hieronymi (Brause) Christenh.
- Drynaria involuta Alderw.
- Drynaria latipinna (C.Chr.) Christenh.
- Drynaria laurentii (Christ) Hieron.
- Drynaria meeboldii Rosenst.
- Drynaria meyeniana (Schott) Christenh.
- Drynaria mollis Bedd.
- Drynaria nectarifera (Becc.) Diels
- Drynaria novoguineensis (Brause) Christenh.
- Drynaria parishii Bedd.
- Drynaria parkinsonii (Baker) Diels
- Drynaria pilosa (J.Sm.) Christenh.
- Drynaria pleuridioides C.Presl
- Drynaria propinqua (Wall. ex Mett.) J.Sm. ex Bedd.
- Drynaria quercifolia (L.) J.Sm. – drynaria dębolistna
- Drynaria rigidula (Sw.) Bedd. – drynaria sztywna
- Drynaria roosii Nakaike
- Drynaria sagitta (Christ) Christenh.
- Drynaria sparsisora (Desv.) T.Moore
- Drynaria speciosa (Blume) Christenh.
- Drynaria tricuspis (Hook.) Christenh.
- Drynaria volkensii Hieron.
- Drynaria willdenowii (Bory) T.Moore
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ a b c d e The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-05-04].
- ↑ a b c d e f Drynaria (Bory) J.Sm.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-01-05].
- ↑ a b Zhang Xianchun, Michael G. Gilbert: Drynaria (Bory) J. Smith. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-01-05].
- ↑ a b Michael Hassler: Genus Aglaomorpha Schott. [w:] World Plants. Synonymic Checklist and Distribution of the World Flora. Version 11.1 [on-line]. [dostęp 2021-01-05].
- ↑ a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 313, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ Elżbieta Zenkteler: Paprocie. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1994, s. 109. ISBN 83-09-01604-2.
- ↑ Jiří Haager: Mieszkanie w kwiatach, moje hobby. Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza BGW, 1992. ISBN 83-7066-343-5.
- ↑ Schneider H, Kreier HP, Hovenkamp P, Janssen T. 2008. Phylogenetic relationships of the fern genus Christiopteris shed new light onto the classification and biogeography of drynarioid ferns. Botanical Journal of the Linnean Society 157: 645–656.
- ↑ Maarten J.M. Christenhusz, Harald Schneider. (2054) Proposal to conserve the name Drynaria against Aglaomorpha (Polypodiaceae). „Taxon”. 61, 2, s. 465-466, 2012. DOI: 10.1002/tax.612019.