Drzwi z Valþjófsstaður
| |
| Data powstania |
ok. 1200 |
|---|---|
| Medium | |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Drzwi z Valþjófsstaður – zabytkowe średniowieczne drewniane drzwi, znajdujące się w zbiorach Islandzkiego Muzeum Narodowego w Reykjavíku.
Drzwi zostały wykonane około 1200 roku[1] dla kościoła w Valþjófsstaður we wspólnocie Fljótsdalshérað na wschodniej Islandii. Pierwsza wzmianka na ich temat pochodzi z 1641 roku[2]. W 1851 roku zostały zdjęte i wywiezione do Danii, gdzie umieszczono je na ekspozycji w Muzeum Narodowym w Kopenhadze. W 1930 roku zabytek został zwrócony Islandii i znalazł się w zbiorach Muzeum Narodowego w Reykjavíku[1]. W samym kościele w 1966 roku umieszczono natomiast kopię drzwi[2].
Wykonane w stylu romańskim drzwi są jedynym tego typu zachowanym zabytkiem na Islandii[3]. Wyryte na nich zostały dwa okrągłe reliefy ze scenami figuralnymi. Zdaniem badaczy pierwotnie drzwi były wyższe i posiadały jeszcze jeden relief[3]. Dolny relief przedstawia cztery splecione ze sobą smoki. Na górnym ukazana została natomiast w trzech odsłonach popularna w średniowieczu opowieść Iwajn, czyli Rycerz z lwem: rycerz uwalnia przebywającego w niewoli u smoka lwa, który następnie zostaje jego wiernym towarzyszem i w końcu umiera na jego grobie[2][3]. Relief ten wieńczy inskrypcja runiczna o treści:
- rikia kynynk : her grapin : er ua Þ=reka=Þæna[4]
co znaczy:
- Oto potężny król tu pogrzebany, który pokonał smoka[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Marian Adamus: Tajemnice sag i run. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1970, s. 277.
- ↑ a b c Valþjófsstaður. mbl.is, 2000-01-22. [dostęp 2014-12-21]. (isl.).
- ↑ a b c The Valþjófsstaður Door. thjodminjasafn.is. [dostęp 2014-12-21]. (ang.).
- ↑ Runeinskrifter fra Island. schleugerhard.com. [dostęp 2014-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-22)]. (duń.).
- ↑ Paulina Horbowicz, Gert Kreutzer, Witold Maciejewski, Dominika Skrzypek: Runy. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2011, s. 155. ISBN 978-83-7436-259-7.