Dziennik Wileński
Dziennik Wileński – nazwa kilku polskojęzycznych dzienników wydawanych w Wilnie.
Pierwszy Dziennik Wileński ukazywał się w okresie kwiecień 1805 – grudzień 1806[1] i był związany z Uniwersytetem Wileńskim[2] (niektóre źródla podają rok 1807 jako datę zakończenia publikacji[3]). Według historyków, „odcisnął on trwały ślad w historii czasopiśmiennictwa polskiego na Litwie”[1][4][5].
Kolejny Dziennik Wileński ukazywał się w okresie styczeń[6] 1815-1830[1] (niektóre źródła łączą dwie pierwsze publikacje traktując je jako jeden dziennik wydawany nieregularnie w latach 1805–1806/1807 i 1815-1830)[4][5][3][7] czy po prostu podając lata 1805–1830[8][9]. Niektóre źródła podają datę 1825 jako datę zakońćzenia publikacji (np. przedział 1805-1825)[10].
Później gazety o tytule Dziennik Wileński ukazywały się w latach c. 1906[11], 1907-1908[12], i 1916-1938[13][14][15] (także pod nazwą Głos Wileński[16]). W latach 1928–1938 wydawany był też Wileński Dziennik Wojewódzki[17]. Dziennik ukazujący się w latach 1916–1938 został opisany jako jedno z „najważniejszych pism codziennych ukazujących się w okresie międzywojennym w północno-wschodniej Polsce”[15].
Z Dziennikiem Wileńskim związani byli m.in.
- Stanisław Bonifacy Jundziłł (współzałożyciel w roku 1805)[2]
- Józef Ignacy Kossakowski (współzałożyciel w roku 1805)[2]
- Józef Zawadzki (drukarz dla edycji z lat 1805–1806)[2]
- Gotfryd Ernest Groddeck (redaktor c. 1805-1806?)[18]
- Józef Mostowski (redaktor c. 1805-1806?)[18]
- Jędrzej Śniadecki (dla lat c. 1805-1830, współzałożyciel)[8]
- Kazimierz Kontrym (redaktor[19], współzałożyciel w 1815[6])
- Antoni Marcinowski (współzałożyciel w 1815[6])
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Jolanta Kowal, „Dziennik Wileński” (1805-1806) i „Gazeta Literacka Wileńska” (1806) – kartka z historii rozwoju prasy polskiej na Litwie doby porozbiorowo-przedpowstaniowej, „Rocznik Historii Prasy Polskiej”, 2020, s. 31–49, DOI: 10.24425/rhpp.2020.133415, ISSN 1509-1074 [dostęp 2023-10-13].
- ↑ a b c d August Sokołowski, Dzieje porozbiorowe narodu polskiego: 1815-1825, Tow. Akcyjne „Wiek”, 1904, s. 453 [dostęp 2023-10-13] (pol.).
- ↑ a b Zbigniew Sudolski, Korespondencja filomatów: wybór, Zakład Narodowy im. Ossolińskich-Wyd., 1999, s. 312, ISBN 978-83-04-04473-9 [dostęp 2023-10-13], Cytat: „Dziennik Wileński” (1805-1807, 1815-1830) (pol.).
- ↑ a b „Dziennik Wileński”, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-10-13].
- ↑ a b Kowal Jolanta, Literackie oblicze „Dziennika Wileńskiego” (1805–1806 i 1815–1830), Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, grudzień 2017, ISBN 978-83-7996-468-0 [dostęp 2023-10-13].
- ↑ a b c Zdzisław Skwarczyński, Kazimierz Kontrym: Towarzystwo Szubranców; dwa studia, Zaklad Naradowy im. Ossolińskich we Wroclawiu, 1961, s. 89 [dostęp 2023-10-13] (pol.).
- ↑ Halina Beresnevičiūtė-Nosálová, Artists and Nobility in East-Central Europe: Elite Socialization in Vilnius and Brno Newspaper Discourse in 1795-1863, Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 20 listopada 2017, s. 26, ISBN 978-3-11-049477-8 [dostęp 2023-10-13] (ang.).
- ↑ a b Historia techniki i nauk technicznych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 62 [dostęp 2023-10-13] (pol.).
- ↑ „Dziennik Wileński” (1805–1830) kaip mokslo istorijos šaltinis, Iš Lietuvos istorijos tyrinėjimų (serija „Jaunųjų istorikų darbai”, kn. 7), Vilnius, 1991, p. 51–57.
- ↑ Martyna Deszczyńska, „Historia sacra” i dzieje narodowe: refleksja historyczna lat 1795–1830 nad rolą religii i Kościoła w przeszłości Polski, Wyd. Nauk. Semper, 2003, s. 18, ISBN 978-83-89100-44-3 [dostęp 2023-10-13] (pol.).
- ↑ CRISPA [online], crispa.uw.edu.pl [dostęp 2023-10-13].
- ↑ Dziennik Wileński Polityczny, Społeczny i Literacki / [red. odp. Adam Karpowicz]. Karpowicz, Adam (1842-1914) Redakcja [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2023-10-13] (ang.).
- ↑ Poznań Supercomputing and Networking Center-dL Team, FBC+ [online], FBC+ [dostęp 2023-10-13] (pol.).
- ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2023-10-13] (pol.).
- ↑ a b Jakubik, Michał. Litwa i stosunki polsko-litewskie na łamach „Dziennika Wileńskiego” oraz „Głosu Narodowego” w latach 1922–1939. Glaukopis: pismo społeczno-historyczne. Nr 31 (2014), s. 279–300.
- ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2023-10-13] (pol.).
- ↑ Wileński Dziennik Wojewódzki. Województwo Wileńskie (Polska). Urząd Wojewódzki. [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2023-10-13] (ang.).
- ↑ a b Biblioteka Kórnicka, Pamiętnik, Nakł. Fundacji Zakłady Kórnickie, 1958, s. 343 [dostęp 2023-10-13] (pol.).
- ↑ Robert J. Weber, The Miau Manuscript of Benito Pérez Galdós: A Critical Study, University of California Press, 1964, s. 164 [dostęp 2023-10-13] (ang.).