Karap europejski

Karap europejski
	Carapus acus
	(Brünnich, 1768)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	wyślizgokształtne
Rodzina	karapowate
Rodzaj	Carapus
Gatunek	karap europejski
Synonimy
	Carapus birpex Arnold, 1956; Carapus cuspis Arnold, 1956; Carapus imberbis (Cuvier, 1815); Diaphasia acus (Brünnich, 1768); Encheliophis tenuis Putnam, 1874; Fierasfer acus (Brünnich, 1768); Fierasfer fontanesii (Risso, 1810); Fierasfer imberbis (Cuvier, 1815); Fierasfer maculata Swainson, 1839; Gymnotus acus Brünnich, 1768; Gymnotus fierasfer Lacepède, 1800; Notopterus fontanesii Risso, 1810; Ophidium fierasfer Risso, 1827; Ophidium imberbe Cuvier, 1815; Porobronchus linearis Kaup, 1860; Vexillifer dephilippii Gasco, 1870;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Karap europejski^[3], karap śródziemnomorski^[4], karap^[5], fierasfer śródziemnomorski^[6], fierasfer^[5] (Carapus acus) – gatunek morskiej ryby wyślizgokształtnej z rodziny karapowatych (Carapidae), gatunek typowy rodzaju Carapus.

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Zasiedla wschodnią część Oceanu Atlantyckiego i w Morze Śródziemne, w pobliżu wybrzeży, na głębokościach do 150 m.

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Gatunek Carapus acus wykazuje typowe dla rodziny wydłużenie i boczne spłaszczenie ciała oraz brak łusek. Szeroki otwór gębowy o długich szczękach sięgających tylnej krawędzi oka. Płetwa grzbietowa (ze 140 miękkimi promieniami) i odbytowa (170 miękkich promieni) tworzą zwężającą się w szpic „falbanę”. Brak płetw ogonowej i brzusznej. Pęcherz pławny wydłużony, dwukomorowy. Odbyt ma gardłowe położenie i wysunięty jest do przodu, przed płetwy piersiowe. Pierwszy promień płetwy grzbietowej jest u larw nitkowato wydłużony. Ciało prześwitujące, srebrzystobiałe, z czerwonymi plamami i punktami. Osiąga maksymalną długość 20 cm^[7]. Jest komensalem strzykw z rodziny Holothuriidae. Larwa początkowo pelagiczna, przechodzi dwa cykle przeobrażenia, drugi w ciele strzykwy.

Znaczenie w ochronie środowiska[edytuj | edytuj kod]

Carapus acus nie należy do gatunku zagrożonego. Jako wewnętrzny pasożyt wpływa negatywnie na swego gospodarza, żywiąc się jego gonadami czy płucami wodnymi. Prowadzone są jednak badania, czy karap nie jest jednak komensalem w ciele strzykwy^[8]. W przypadku zbyt dużego uszkodzenia strzykwa wynicowuje trzewia (wraz z rybą), które bardzo szybko odrastają. Dlatego też przypuszcza się, że obecność w jamie ciała niewielkich ryb jest przez strzykwy tolerowana^[9].

Aktualne kierunki badań naukowych[edytuj | edytuj kod]

Obecnie prowadzone są badania nad zależnościami między rybami z gatunku Carapus acus a gospodarzami, w których bytują (strzykwy, jeżowce). Poszukuje się związku między specyficzną anatomią tych ryb, a przystosowaniem do życia w jamie ciała bezkręgowców, w warunkach niskiej zawartości tlenu i światła^[8]. Badano również sposób lokomocji karapów, z uwzględnieniem cech morfologicznych, które wpływają na elastyczność ciała ryb. Brano w tym celu pod uwagę m.in. liczbę kręgów czy ułożenie mięśni^[10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Carapus acus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Carapus acus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
↑ Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby morskie. Leksykon przyrodniczy. Przekład i adaptacja: Henryk Garbarczyk i Eligiusz Nowakowski. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-306-2.
↑ ^a ^b Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.
↑ Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973.
↑ Josef Reichholf, Steinbach Gunter, Militz Claus: Wielka encyklopedia ryb. Słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7.
↑ ^a ^b Ilan Karplus: Symbiosis in Fishes: The Biology of Interspecific Partnerships. Oxford: John Wiley & Sons, 2014. ISBN 978-1-4051-8589-9.
↑ Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-10632-8.
↑ Cathrin Schwarz, Parmentier Eric, Wiehr Stefan, Gemballa Sven. The locomotory system of pearlfish Carapus acus: what morphological features are characteristic for highly flexible fishes?. „Journal of Morphology”. 273 (5), s. 519–529, 2011-12-22. John Wiley & Sons. ISSN 1097-4687.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Nielsen, J.G., D.M. Cohen, D.F. Markle, C.R. Robins. FAO species catalogue. Vol. 18. Ophidiiform fishes of the world (Order Ophidiiformes). An annotated and illustrated catalogue of pearl-fishes, cusk-eels, brotulas and other ophidiiform fishes known to date. „FAO Fisheries Synopsis”. 125, 1999. (ang.).
Carapus acus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 8 listopada 2009]

[itis-1] Carapus acus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Carapus acus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Grabda-3] Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.

[RM-4] Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby morskie. Leksykon przyrodniczy. Przekład i adaptacja: Henryk Garbarczyk i Eligiusz Nowakowski. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-306-2.

[Rutk-5] Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.

[KRR-6] Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973.

[7] Josef Reichholf, Steinbach Gunter, Militz Claus: Wielka encyklopedia ryb. Słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7.

[:0-8] Ilan Karplus: Symbiosis in Fishes: The Biology of Interspecific Partnerships. Oxford: John Wiley & Sons, 2014. ISBN 978-1-4051-8589-9.

[9] Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-10632-8.

[10] Cathrin Schwarz, Parmentier Eric, Wiehr Stefan, Gemballa Sven. The locomotory system of pearlfish Carapus acus: what morphological features are characteristic for highly flexible fishes?. „Journal of Morphology”. 273 (5), s. 519–529, 2011-12-22. John Wiley & Sons. ISSN 1097-4687.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]