Filipinoszczur luzoński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Filipinoszczur luzoński
Bullimus luzonicus[1]
(Thomas, 1895)[2]
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

myszowate

Podrząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

myszowate

Podrodzina

myszy

Rodzaj

filipinoszczur

Gatunek

filipinoszczur luzoński

Synonimy
  • Mus luzonicus Thomas, 1895[2]
  • Epimys luzonicus: Hollister, 1912[3]
  • Bullimus luzonicus: Hollister, 1913[4]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Filipinoszczur luzoński[6] (Bullimus luzonicus) – gatunek ssaka z podrodziny myszy (Murinae) w rodzinie myszowatych (Muridae), występujący na Filipinach; według IUCN nie jest zagrożony wyginięciem.

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Filipinoszczur luzoński jest endemitem wyspy Luzon w północnych Filipinach[7][8][5].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1895 roku angielski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Mus luzonicus[2]. Opis ukazał się w czasopiśmie The Annals and Magazine of Natural History[2]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Thomas wskazał Mount Data w Lepanto na Luzonie na Filipinach na wysokości 8000 stóp (2440 m)[8]. Holotypem był samica z kolekcji Johna Whiteheada[2]. W rodzaju Bullimus umieścił go w 1913 roku Ned Hollister[4]. Gatunek monotypowy[7][8].

Badania C.C. Kyriazisa i współpracowników z 2017 roku wykazały znaczące zróżnicowanie genetyczne między populacjami tego gatunku[9].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Bullimus: łac. bulla „bąbel, guz”; mus, muris „mysz”, od gr. μυς mus, μυος muos „mysz”[10].
  • luzonicus: Luzon, Filipiny[11].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 234—267 mm, długość ogona 190–233 mm, długość ucha 28,5–36 mm, długość tylnej stopy 49–56 mm; masa ciała 351–520 g[7]. Sierść na grzbiecie koloru brązowego, spód ciała jest ciemnoszary, rozjaśniony białymi końcówkami włosów[12]. Ogon jest bezwłosy (stanowi 77–92% długości ciała) i zasadniczo ciemny powyżej oraz jaśniejszy poniżej, z białą końcówką[12][7]. Samica ma od 3 do 4 par gruczołów mlekowych[7].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Słabo poznany gatunek[12]. Filipinoszczur luzoński zamieszkuje pierwotny las nizinny, górski i mszysty oraz lasy zdegradowane z częściowo otwartym sklepieniem, najliczniej spotykany na wysokości 1000–1450 m n.p.m. (zakres 200–2400 m n.p.m.)[7][13]. Jest aktywny zarówno w dzień jak i w nocy, szukając roślin rosnących na ziemi[7]. Filipinoszczur luzoński spożywa głównie zielony materiał roślinny, ale może być wszystkożerny[7]. Buduje ścieżki przez wysokie trawy lub gęstą, zakrytą roślinność, pozostawiając wzdłuż nich kawałki skoszonej trawy (o długości około 10–20 cm)[7]. U samic stwierdzono średnio dwa zarodki (zakres 1–3)[7].

Status i ochrona[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern „najmniejszej troski”)[5]. Nie stwierdzono większych zagrożeń dla tego gatunku, jako że jest prawdopodobnie szeroko rozpowszechniony i dobrze adaptuje się do zdegradowanych siedlisk[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Bullimus luzonicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e O. Thomas. Preliminary diagnoses of new mammals from Northern Luzon, collected by Mr. John Whitehead. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth series. 16, s. 163, 1895. (ang.). 
  3. N. Hollister. A list of the mammals of the Philippine Islands, exclusive of the Cetacea. „The Philippine journal of science”. 7 (D), s. 29, 1912. (ang.). 
  4. a b N. Hollister. A review of Philippine land mammals in the United States National Museum. „Proceedings of the United States National Museum”. 46, s. 324, 1914. (ang.). 
  5. a b c d L. Heaney, Bullimus luzonicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-10-18] (ang.).
  6. W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 265. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  7. a b c d e f g h i j Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin; opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 880. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  8. a b c D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species: Bullimus luzonicus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-18].
  9. Ch.C. Kyriazis, J.M. Bates & L.R. Heaney. Dynamics of genetic and morphological diversification in an incipient intra‐island radiation of Philippine rodents (Muridae: Bullimus). „Journal of Biogeography”. 44 (11), s. 2585–2594, 2017. DOI: 10.1111/jbi.13063. (ang.). 
  10. Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, 36, 140, OCLC 637083062 (ang.).
  11. The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
  12. a b c C.C. Sanborn. Philippine Zoological Expedition 1946-1947. Mammals. „Fieldiana: Zoology”. 33 (3), s. 129, 1952. (ang.). 
  13. L.R. Heaney. A synopsis of the mammalian fauna of the Philippine Islands. „Fieldiana: Zoology”. New series. 88, s. 38, 1988. (ang.).