Gwiazdosz długoszyjkowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
gwiazdosz długoszyjkowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Geastrum pectinatum Pers. Syn. meth. fung. (Göttingen) 1: 132 (1801) | |
Gwiazdosz długoszyjkowy, gwiazdosz grzebieniasty (Geastrum pectinatum Pers.) – gatunek grzybów należący do rodziny gwiazdoszowatych[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Geastrum, Geastraceae, Geastrales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1999. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako promiennik grzebieniasty i gwiazdosz grzebieniasty[2]. Synonimy łacińskie[3]:
- Geastrum pectinatum var. tenuipes (Berk.) Cleland & Cheel, (1915)
- Geastrum plicatum Berk. (1839)
- Geastrum tenuipes Berk. (1848)
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Młode owocniki są zamknięte, kulistawe, o średnicy 1-4 cm. Na szczycie nieco uwypuklone, pokryte cienką warstewką grzybni. Okrywa zewnętrzna pęka prawie do połowy na 4-9 ostrych, rozpostartych ramion. Owocniki gwiaździście rozpostarte osiągają 3-9 cm średnicy. Ramiona są grube, u młodych owocników pokryte mączystym, szarobrązowym nalotem. U okazów starszych ramiona odchylają się do dołu. Ramiona są wówczas ciemniejsze, zwykle popękane. Okrywa wewnętrzna początkowo kulistawa, później spłaszczona, ciemnobrązowa. Apofiza wyraźna, szeroka, promieniście pomarszczona. Ujście na szczycie stożkowate, brązowe, grzebieniaste z 18-25 karbami, otoczone wałeczkiem.
Kuliste, brodawkowate.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Rośnie od kwietnia do października, w lasach iglastych i mieszanych. Pojawia się pojedynczo lub po kilka. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – zagrożony wyginięciem[4]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Holandii, Litwie[2]. W Polsce był gatunkiem ściśle chronionym[5], od 9 października 2014 r. nie znajduje się już na liście gatunków chronionych[6].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Gwiazdosza długoszyjkowego można pomylić z gwiazdoszem prążkowanym (Geastrum striatum).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Załączniki nr 1 i 2 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1765)
- ↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1408 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów