Gjellerupia papuana

*Gjellerupia papuana*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	Santalanae
Rząd	sandałowce
Rodzina	Opiliaceae
Rodzaj	Gjellerupia
Gatunek	Gjellerupia papuana
	Nazwa systematyczna
	Gjellerupia papuana Lauterbach; Nova Guinea 8: 817 (1912)
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gjellerupia papuana Lauterb. – gatunek rośliny z monotypowego rodzaju Gjellerupia Lauterb. z rodziny Opiliaceae, występujący endemicznie na Nowej Gwinei, gdzie rośnie lokalnie pospolicie w podszycie lasów tropikalnych, często na wapiennych wychodniach, na wysokości do 200 m n.p.m.^[5]

Nazwa rodzaju honoruje Knuda Gjellerupa, żyjącego w latach 1876-1950 duńskiego lekarza i kolekcjonera roślin na Nowej Gwinei^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Krzew lub niewielkie drzewo o wysokości do 6 metrów, gałązki rzadko omszone^[5].

Liście: Jajowate do wąsko lancetowatych, o wymiarach 5–15(–17)×1,5–4(–5,5) cm. Skórzaste, nagie, z wyjątkiem głównej żyłki, która jest owłosiona po wierzchniej stronie blaszki liściowej. Wierzchołki blaszek ostre do zaostrzonych. Nasady zwężone do zaokrąglonych. Ogonki liściowe długości 1–4 mm^[5].

Kwiaty: Rośliny dwupienne. Kwiaty zebrane w grono wyrastające z kąta liścia, zwykle pojedynczo, rzadziej 2–3. Oś główna kwiatostanu długości 1–2 cm, smukła, naga, niekiedy z rzadko położonymi włoskami. Z każdego węzła kwiatostanu wyrasta od 1 do 3 kwiatów, które wsparte są szeroko sercowatą podsadką ze szklistymi brzegami, wielkości 2–3×2–3,5 mm, odpadającą przed zakwitnięciem rośliny. Kwiaty męskie (3–)4(–5)-krotne. Szypułki długości 1,5–4 mm. Listki okwiatu wolne, podługowate, ostre, odwinięte, długości 1,5–2 mm. Pręciki wyrastające ponad okwiat. Główki pręcików niemal sercowate, długości 0,3 mm. Słupek szczątkowy. Kwiaty żeńskie bez okwiatu i pręcików. Zalążnia mniej więcej stożkowata, długości 0,5 mm, znamię słupka siedzące^[5].

Owoc: Kulistawy, czerwony pestkowiec o średnicy 10–12 mmm, o soczystym mezokarpie i cienko skorupiastym endokarpie^[5].

↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-08] (ang.).
↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-08] (ang.).
↑ Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2022-02-23]. (ang.).
↑ Gjellerupia papuana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Paul Hiepko. A Revision of Opiliaceae I. Genera of the Eastern Old World, Excluding Opilia. „Willdenowia”. 9, s. 13-56, 1979.
↑ Lauterbach C.. Opiliaceae. „Nova Guinea: résultats de l'expédition scientifique néerlandaise à la Nouvelle-Guinée”. 8, s. 817-818, 1912.