Gjergj Titani
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Dziedzina sztuki | |
Ważne dzieła | |
Metaforat e dhimbjeve |
Gjergj Petraq Titani (ur. 23 kwietnia 1937 w Korczy, zm. w listopadzie 2011 w Tiranie[1]) – albański poeta, historyk, oficer armii albańskiej, więzień sumienia.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Petraqa i Vitorii. W czasie wojny jego rodzice działali w ruchu oporu[2]. Po zakończeniu wojny studiował w szkole wojskowej "Skenderbej" w Tiranie. W 1954 ukończył szkołę uzyskując awans na pierwszy stopień oficerski[3]. Naukę kontynuował w szkole oficerów artylerii "Czerwony Sztandar" w Rydze, a następnie w szkole dla oficerów marynarki wojennej im. Aleksieja Kryłowa[3].
Po powrocie do kraju służył w baterii stacjonującej w Kepi i Rodonit, a następnie w 4 Brygadzie Artylerii Nadbrzeżnej w Durrësie[3]. W 1969 awansował na stanowisko szefa sztabu korpusu[2]. 17 sierpnia 1977 został aresztowany przez funkcjonariuszy Sigurimi pod zarzutem prowadzenia działalności szpiegowskiej na rzecz Polski. Pretekstem był rozmowa po rosyjsku z dwoma polskimi dyplomatami w księgarni w Tiranie[2]. W tym samym roku został skazany na karę 18 lat więzienia za współpracę z obcymi agentami i szpiegostwo na rzecz Polski[4]. Karę odbywał w więzieniu w Burrelu. 30 kwietnia 1990 został uwolniony z więzienia i osiedlił się w Tiranie[3]. Związany ze środowiskiem b. oficerów działał w organizacjach kombatanckich. Pełnił funkcję sekretarza generalnego Stowarzyszenia Byłych Więźniów Politycznych[2], a także dyrektora administracyjnego Fundacji Dhora Leka.
W latach 90. prowadził badania z zakresu historii albańskiej wojskowości. W 1996 obronił pracę doktorską na Uniwersytecie Tirańskim. Był współautorem słownika biograficznego albańskich wojskowych i syntezy poświęconej Armii Narodowo-Wyzwoleńczej (wspólnie z Proleterem Hasanim)[1]. Tłumaczył na język albański wspomnienia Lwa Trockiego, Georgija Żukowa oraz Dmitrija Czuwachina. W 1993 wydał tomik poetycki Metaforat e dhimbjeve (wyd. Shtëpia Botuese e Ushtrisë), tłumaczony na język rumuński i czeski, kolejny ukazał się w 1999.
Dzieła[edytuj | edytuj kod]
Poezja[edytuj | edytuj kod]
- 1993: Metaforat e dhimbjeve (Metafory bólu)
- 1999: Baladat e shpresës (Ballady nadziei)
Prace historyczne[edytuj | edytuj kod]
- 1997: Personalitete ushtarake shqiptare në vite : 1912-dhjetor-1997 (współautor)
- 1999: Histori e pashkruar : historia e organizimit të UNÇSH-së : 1939-1944 (Nieopisana historia: historia tworzenia Armii Narodowo-Wyzwoleńczej: 1939-1944, współautor)
- 2008: Thoma Karamelo : (Shef i Kundërzbulimit Shqiptar) : jetë e tretur në persekutim
- 2011: Lufta italo-greke : tetor 1940-prill 1941 (Wojna włosko-grecka: październik 1940-kwiecień 1941)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b 34 ministrat e mbrojtjes se Shqiperise ne 100 vjet = 2017-01-08 [online], mod.gov.al, 9 grudnia 2011 [dostęp 2017-01-08] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-09] (alb.).
- ↑ a b c d Krzysztof Mroziewicz. Zemsta jest cierpliwa. „Polityka”. 1995, s. 44-48, 1995-12-23. Warszawa. ISSN 0032-3500.
- ↑ a b c d Jeta plot tallaze e Gjergj Titanit = 2017-01-08 [online], fjalaelire.com, 26 marca 2016 [zarchiwizowane z adresu 2017-01-09] (alb.).
- ↑ Secret file = 2022-11-10 [online], memorie.al, 10 listopada 2022 (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jeta plot tallaze e Gjergj Titanit = 2017-01-08 [online], fjalaelire.com, 26 marca 2016 [zarchiwizowane z adresu 2017-01-09] (alb.).
- Absolwenci Akademii Wojskowej im. M. Frunzego
- Albańscy historycy
- Albańscy poeci XX wieku
- Albańscy tłumacze
- Albańskie ofiary prześladowań komunistycznych 1944–1991
- Historycy wojskowości
- Ludzie urodzeni w Korczy
- Tłumacze literatury rosyjskojęzycznej
- Urodzeni w 1937
- Zmarli w 2011
- Absolwenci Akademii Wojskowej w Tiranie