Gomphonema auritum
| Systematyka[1] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Podklasa |
Bacillariophycidae |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Gomphonema auritum |
| Nazwa systematyczna | |
| Gomphonema auritum A.Braun ex Kützing 1849: 68 Kützing, F.T. (1849). Species algarum. pp. [i]-vi, [1]-922. Lipsiae [Leipzig]: F.A. Brockhaus. | |
Gomphonema auritum A. Braun ex Kützing – gatunek okrzemek występujących w wodach ubogich w elektrolity, w słabo kwaśnych źródłach oraz strumieniach krzemianowych regionów górskich[2]. Po raz pierwszy opisany z jeziora Titisee w Badenii przez Brauna[3], jednak dopiero opis Friedricha Kützinga z 1849 jest uznany za właściwy[1].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Komórki w widoku od strony pasa obwodowego są wąsko klinowate. Żywe komórki na górnym końcu mają galaretowaty wyrostek w formie rogu. Kształt okryw słabo do umiarkowanie zmiennego w obrębie cyklu podziału komórki, lancetowaty, łódeczkowaty, słabo maczużkowaty w przybliżeniu z jednakowo spiczasto zaokrąglonymi dolnym i górnym biegunem. Długość pojedynczych organizmów to 18-65 μm, a szerokość 4,5-6 μm. Prążki zmienne od niemal równoległych po mniej więcej promieniste, po 10-14 na odcinku 10 μm. Występujące pole osiowe jest wąskie razem z rafą lekko faliste, natomiast rafa nitkowata o wąsko równoległym (przy wewnętrznej i zewnętrznej szczelinie) przebiegu. Pole środkowe jest małe jednostronne, gdzie stigma znajduje się blisko leżącego naprzeciw niej prążka. Pole porowe widoczne jest tylko w skaningowym mikroskopie elektronowym na biegunie górnym, zazwyczaj na dolnym biegunie, przez które najprawdopodobniej wydostaje się galaretowaty róg[2]. Nazwa łacińska oznacza „długoucha”[1].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek słodkowodny, fitobentosowy. Jest kosmopolityczny[1]. Niepewna koncepcja tego gatunku, a przede wszystkim nieodróżnianie w przeszłości od Gomhponema gracile Ehrenberg (gatunek niepewny i ciężki do zdiagnozowania w tamtych czasach) spowodowało, że rozprzestrzenienie i amplituda ekologiczna Gomphonema auritum nadal wymagają krytycznych obserwacji. Na podstawie wyników monitoringu w Polsce, gatunek ten występuje często w wodach oligotroficznych i lekko mezotroficznych. Ponadto pojawia się w jeziorach bogatych w wapń i jest często znajdowany w górach natomiast rzadziej na nizinach i w zbiornikach o niskiej mineralizacji. Z powodu możliwych pomyłek wystąpienia tego gatunku w krzemianowych wodach wymagają weryfikacji[2].
Porasta pędy makrofitów zarówno żywe, jak i obumarłe, przy czym według badań w hiszpańskich jeziorach preferuje te pierwsze[4].
Do Gomphonema auritum przypisano wartość wskaźnika trofii wynoszącą 0,6 a saprobii 1,1 w polskim wskaźniku okrzemkowym IO dla rzek, co odpowiada wodom czystym[5]. Podobnie jest w przypadku wskaźnika dla jezior IOJ – jest gatunkiem referencyjnym, czyli uznanym za wskaźnik ich dobrego stanu, a wskaźnik trofii to 0,3[6].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Gomphonema auritum jest podobna do Gomphonema hebridense, która od niej odróżnia się dzięki często tępym biegunom i przeciętnie gęściej ustawionym prążkom (12–18 w 10μm), dodatkowo mając bardziej faliste krawędzie. Ponadto często wydaje się być asymetryczna względem osi podłużnej, a nie linearno-lancetowata jak Gomhponema auritum[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Gomphonema auritum A.Braun ex Kützing :: Algaebase [online], AlgaeBase [dostęp 2019-01-17].
- ↑ a b c d Małgorzata (oceanologia). Bąk, Klucz do oznaczania okrzemek w fitobentosie na potrzeby oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych w Polsce, Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2012, s. 167-168, ISBN 978-83-61227-96-0, OCLC 823732473 [dostęp 2019-01-17].
- ↑ Friedrich Traugott Kützing, Species algarum, Lipsk: F.A. Brockhaus, 1849, s. 68 (łac.).
- ↑ María Borrego-Ramos, Adriana Olenici, Saúl Blanco, Are dead stems suitable substrata for diatom - based monitoring in shallow lakes?, XXI Simposio de Botánica Criptogámica, Aranjuez 2017 (ang.).
- ↑ Aleksandra Zgrundo, Łukasz Peszek, Anita Poradowska, Podręcznik do monitoringu i oceny rzecznych jednolitych części wód powierzchniowych na podstawie fitobentosu [online], 2018, s. 53.
- ↑ Aleksandra Zgrundo, Łukasz Peszek, Anita Poradowska, Podręcznik do monitoringu i oceny jeziornych jednolitych części wód powierzchniowych na podstawie fitobentosu [online], 2018, s. 48.