Gonapofizy
Gonapofizy (łac. gonapophyses, l.poj. łac. gonapophysis) – wieloznaczny termin odnoszący się do niektórych wyrostków (apofiz) genitalnych segmentów odwłoka niektórych stawonogów[1]. Służyć mogą kopulacji, składaniu jaj lub wprowadzaniu jadu[2].
U samic przerzutek i rybików są smukłymi, parzystymi wyrostkami ósmego i dziewiątego segmentu odwłoka, wyrastającymi z gonokoksopoditów i zaopatrzonymi w krótkie mięśnie. Pierwsza para gonapofiz jest zawsze wolna, natomiast druga para bywa zrośnięta u nasady[3]. U samic owadów uskrzydlonych gonapofizy przekształocone są w walwule pierwszej i drugiej pary, budujące pokładełko, a u niektórych błonkoskrzydłych żądło[3][1]. U ważek i błonkoskrzydłych gonapofizy ósmego i dziewiątego segmentu odwłoka określane bywają jako terebrae[1].
W przypadku samców owadów gonapofizami określa się różne parzyste przydatki segmentów genitalnych, niekiedy używając tej nazwy jako synonimu paramerów[1].
U samców skorupiaków z nadrzędu zbornoraków gonapofizy stanowią pośrodkowe wyrostki nasadowych części pleopodiów (zmodyfikowanych odnóży odwłokowych) pierwszej lub drugiej pary[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Mary Ann Basinger Maggenti, Armand R. Maggenti, Scott Lyell Gardner, Online Dictionary of Invertebrate Zoology Version 3.1, 2005, s. 418, 671, 911 (ang.).
- ↑ Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 468.
- ↑ a b XI: The Abdomen. W: R. E. Snodgrass: Principles of Insect Morphology. Cornell University Press, 1935.