HMAS Lolita
HMAS „Lolita” – australijski patrolowiec i okręt pomocniczy z okresu II wojny światowej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Lolita[edytuj | edytuj kod]
Luksusowy jacht motorowy „Lolita” został zbudowany w stoczni H. L. Holmes and Co[1] w Sydney w 1936, wodowanie odbyło się 30 października 1936[a][2]. Został zbudowany na zamówienie państwa A. D. Walker z Broken Bay[2]. Jacht mierzył 54 stopy (16,45 m) długości, 13 stóp i 5 cali (4,1 m) szerokości, jego zanurzenie wynosiło 3 stopy i 2 cale (0,9 m). Napęd stanowiły dwa sześciocylindrowe silniki spalinowe Gray o mocy 91 KM każdy (w późniejszych czasie zastąpione silnikami Vosper-Ford V8) i dwie śruby. Wyporność jachtu wynosiła 18 ton[3].
2 stycznia 1940 jacht został sprzedany przez pierwszego właściciela H. Smallowi (właściciela bardzo znanej i popularnej wówczas fabryki czekolady H Small and Co) z Sydney za 3200 funtów[3].
HMAS Lolita[edytuj | edytuj kod]
Po wybuchu II wojny światowej jacht wszedł do służby Royal Australian Navy (RAN) 26 września 1941[3], w ramach ochotniczej organizacji Naval Auxiliary Patrol, a popularnie znanej jako „Hollywood Fleet”. Należały do niej cywilne jachty, często bardzo luksusowe ochotniczo oddane przez ich właścicieli w ręce RAN-u. W skład „hollywoodzkiej floty” wchodziły także takie jachty jak „Lauriana” czy „Sea Mist”. Marynarze NAP-u, popularnie zwani nappies (dosłownie – „pieluszki”) byli ochotnikami, zazwyczaj zdyskwalifikowanymi z normalnej służby czynnej z powodu wieku lub chorób[4].
Do służby wszedł 22 listopada 1941 jako HMAS „Lolita” (14). Okręt został uzbrojony w dwa pojedyncze karabiny maszynowe Vickers (7,7 mm) i cztery bomby głębinowe na dwóch zrzutniach[3].
Początkowo „Lolita” służyła jako okręt zaopatrzeniowy (tender) w bazie HMAS „Penguin”, następnie była używana jako patrolowiec (channel patrol boat) w Sydney Harbour. Okręt był na służbie przy zaporze bonowej wraz z HMAS „Yarroma” w nocy 31 maja 1942 w czasie japońskiego ataku miniaturowych okrętów podwodnych[3][5] i zaatakował japoński okręt podwodny bombami głębinowymi[6].
„Lolita” została wykupiona od jej właściciela 25 czerwca 1942 za 3000 funtów. W późniejszym okresie okręt służył w Cairns w roli okrętu ratowniczego (air sea rescue boat) już jako HMAS „Lolita” (907). W październiku 1944 „Lolita” przebywała w Jayapura[3].
Okręt zatonął 13 czerwca 1945 w Sydney Harbour po eksplozji w maszynowni, cztery dni później z powodu obrażeń doznanych w czasie eksplozji zmarło w szpitalu dwóch mechaników okrętu[3].
Lista ofiar załogi okrętu[edytuj | edytuj kod]
- motor mechanic IV (mechanik IV kategorii) William Bertalli – zm. 17 czerwca 1945[7]
- motor mechanic IV Alfred Smith – zm. 17 czerwca 1945[8]
Lista dowódców okrętu[edytuj | edytuj kod]
Wszyscy dowódcy byli rezerwistami RAN-u.
- warrant officer Herbert S. Anderson – 22 listopada 1941 - 1 października 1942
- sub-lieutenant Norman K. Cox – 1 października 1942 - 17 listopada 1942
- lieutenant Reginald T. Andrew – 17 listopada 1942 - 1 maja 1944
- sub-lieutenant Keith A. Ross – 1 maja 1944 - 21 stycznia 1945
- lieutenant J. Trim – 21 stycznia 1945 - 13 czerwca 1945
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ V. Cassell (s. 37) podaje datę budowy jachtu jako 1937, data 30 października podana jest za ówczesnymi doniesieniami prasowymi
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sydney Boat Builders. boatregister.net. [dostęp 2012-02-09]. (ang.).
- ↑ a b Boatshed Supper After Yacht Launching. [w:] „The Sydney Morning Herald” [on-line]. National Library of Australia, 1936-12-01. [dostęp 2012-02-09]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Vic Cassells: For Those in Peril. s. 36-37.
- ↑ Steven Carruthers, Australia Under Siege: Japanese Submarine Raiders, 1942, ss. 107-108
- ↑ G Hermon Gill, Royal Australian Navy, 1932–1945 (1st edition, 1968), s. 66
- ↑ The Raid - Chronology. heritage.nsw.gov.au. [dostęp 2012-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (ang.).
- ↑ Roll of Honour - William Bertalli. Australian War Memorial. [dostęp 2012-02-09]. (ang.).
- ↑ Roll of Honour - Alfred Smith. Australian War Memorial. [dostęp 2012-02-09]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- G Hermon Gill: Volume II – Royal Australian Navy, 1932–1945 (1st edition, 1968). Wyd. 1. 1968. [dostęp 2012-02-22].
- Steven L Carruthers: Australia Under Siege: Japanese Submarine Raiders, 1942. Solus Books, 1981. ISBN 0-9593614-0-5.
- Vic Cassells: For Those in Peril: A Comprehensive Listing of the Ships and Men of the Royal Australian Navy Who Have Paid the Supreme Sacrifice in the Wars of the Twentieth Century. Kenthurst: Kangaroo Press, 2010. ISBN 978-0-86417-734-6.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Widok na okręt ze strony sterburty (1944). Australian War Memorial. [dostęp 2012-02-09]. (ang.).
- Widok na okręt ze strony bakburty (1944). Australian War Memorial. [dostęp 2012-02-09]. (ang.).
- Regatta Parties at Pittwater. [w:] „The Sydney Morning Herald” [on-line]. National Library of Australia, 1936-12-28. [dostęp 2012-02-09]. (ang.). (artykuł prasowy o udziale „Lolity” w regatach w grudniu 1936)