HMAS Southern Cross

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
HMAS Southern Cross
Ilustracja
HMAS „Southern Cross” w Darwin 8 lipca 1942, przy jego burcie stoi lugier HMAS „Griffioen”
Historia
Stocznia

Cammell Lair and Company

Zamówiony dla  brak flagi
Nazwa

HMAS Southern Cross

HMAS Southern Cross – australijski okręt pomocniczy z okresu II wojny światowej służący w Royal Australian Navy (RAN) od 18 czerwca 1941 do 22 listopada 1945.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Statek motorowy „Southern Cross” (Krzyż Południa) został zbudowany w 1933 w stoczni Cammell Lair and Company w Birkeanhead na zamówienie Melanesian Mission (anglikańskiej organizacji misyjnej działającej w Melanezji)[1]. Był to siódmy statek noszący imię „Southern Cross” zbudowany dla tej organizacji[2][3]. Statek mierzył 120 stóp (36,5 m) długości, 28 stóp i 5 cali szerokości (8,66 m), jego zanurzenie wynosiło 10 stóp i 4 cale (3,15 m). Jego pojemność brutto wynosiła 298 ton, a net tonnage[a] - 160. Napęd stanowił czterocylindrowy silnik wysokoprężny Gardner o mocy 140 NHP. Prędkość maksymalna wynosiła 9 węzłów, a ekonomiczna 7,5 węzła[1]. Koszt konstrukcji statku wyniósł około 20 tysięcy funtów[3].

Statek wodowano 1 września 1933[4], jego matką chrzestną była Lady Stanley, statek został poświęcony przez biskupa Liverpoolu (byłego biskupa Melanezji)[2]. Statek wyruszył w pierwszą podróż 16 września 1933 pod dowództwem kapitana Reginalda Braya udając się na Wyspy Salomona[4][5], do Tulagi przybył 9 grudnia[6].

Po wybuchu II wojny światowej „Krzyż Południa” został zarekwirowany przez RAN 3 marca 1941 i przystosowany do roli okrętu pomocniczego. Został uzbrojony w dwa karabiny maszynowe Vickers (7,7 mm) i pojedynczy karabin maszynowy Browning (7,62 mm). HMAS „Southern Cross” (FY17) wszedł do służby 18 lipca 1941, jego pierwszym dowódcą był lieutenant commander Charles F. Symonds[1][7].

29 lipca okręt opuścił Sydney udając się w drogę do Darwin, gdzie przybył 4 sierpnia przejmując rolę examination vessel (okręt dozoru portu) od HMAS „Adele”[1]. Okręt był w Darwin w czasie japońskiego ataku 19 lutego 1942 i szczęśliwie uniknął uszkodzenia, nie zginął także nikt z jego załogi[8]. Po zakończeniu ataku „Southern Cross” wraz z innymi znajdującymi się w zatoce okrętami[9] (takimi jak stawiacze sieci HMAS „Kara Kara”, „Kangaroo”, „Karangi”, „Kiara”, „Kookaburra” „Koolama” i „Koolinda”) ruszyły na pomoc uszkodzonym i tonącym statkom i okrętom[10]. „Southern Cross” uratował 12 marynarzy amerykańskiego niszczyciela USS „Peary” zatopionego w ataku[9]. Przez pozostałe lata wojny, 1942-1945, „Southern Cross” służył w wielu rolach jako okręt pomocniczy, był używany między innymi jako okręt zaopatrzeniowy, patrolowy, hydrograficzny i transportowiec[1].

W lipcu 1942 wraz z korwetą HMAS „Warrnambool” i keczem HMAS „Chinampa” okręt wziął udział w operacji Plover[11][12].

Po zakończeniu wojny okręt opuścił Darwin 8 października 1945 i przybył do Sydney 22 listopada gdzie został wycofany do rezerwy, 28 lutego 1946 został zwrócony poprzedniemu właścicielowi[1]. „Southern Cross” kontynuował pracę misyjną do 1954. 24 sierpnia 1954 przybył do Sydney kończąc pracę dla Melanesian Mission i został sprzedany, jego miejsce zajął „Southern Cross VIII”[13].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Jednostka niemianowana wyliczana na podstawie teoretycznego wzoru matematycznego zdefiniowanego przez The International Convention on Tonnage Measurement of Ships używana do kalkulacji opłat portowych.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f Vic Cassells: For Those in Peril. s. 210-211.
  2. ↑ a b „Southern Cross VIII”. [w:] „Advocate” [on-line]. National Library of Australia, 1933-09-14. [dostęp 2012-02-11]. (ang.).
  3. ↑ a b New „Southern Cross” Vessel for Mission Work. [w:] „The Mercury” [on-line]. National Library of Australia, 1933-12-09. [dostęp 2012-02-11]. (ang.).
  4. ↑ a b Melanesian Mission, New „Southern Cross”. [w:] „The Mercury” [on-line]. National Library of Australia, 1933-09-06. [dostęp 2012-02-11]. (ang.).
  5. ↑ New Vessel for the Melanesian Mission. [w:] „The Sydney Morning Herald” [on-line]. National Library of Australia, 1933-09-16. [dostęp 2012-02-11]. (ang.).
  6. ↑ New Melanesian Mission Vessel. [w:] „The Sydney Morning Herald” [on-line]. National Library of Australia, 1933-12-09. [dostęp 2012-02-11]. (ang.).
  7. ↑ Ross Gillett: Australian & New Zealand Warships, 1914-1945. Sydney: Doubleday, 1983, s. 195. ISBN 0-86824-095-8.
  8. ↑ Two Japanese Air Raids at Darwin, NT On 19 February 1942. [w:] home.st.net.au [on-line]. National Library of Australia, 2003-09-17. [dostęp 2012-02-11]. (ang.).
  9. ↑ a b Chief Machinist's Mate James E. Pike sunk in Darwin Harbour in USS Peary, 19th of February 1942. [w:] ahoy.tk-jk.net [on-line]. National Library of Australia. [dostęp 2012-02-11]. (ang.).
  10. ↑ Peter Grose: An Awkward Truth: the Bombing of Darwin, February 1942. Sydney: Allen & Unwin, 2009, s. 119. ISBN 978-1-74175-643-2.
  11. ↑ G Hermon Gill, Royal Australian Navy, 1939–1942 (1st edition, 1957), s. 212
  12. ↑ G Hermon Gill, Royal Australian Navy, 1939–1942 (1st edition, 1957), s. 213
  13. ↑ Mission Ship Arrives On Last Voyage. [w:] „The Sydney Morning Herald” [on-line]. National Library of Australia, 1954-08-25. [dostęp 2012-02-11]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Vic Cassells: For Those in Peril: A Comprehensive Listing of the Ships and Men of the Royal Australian Navy Who Have Paid the Supreme Sacrifice in the Wars of the Twentieth Century. Kenthurst: Kangaroo Press, 2010. ISBN 978-0-86417-734-6.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=HMAS_Southern_Cross&oldid=68413230”