Helophorus (Helophorus)
| Helophorus (Helophorus) | |||
| Fabricius, 1775 | |||
 Helophorus aquaticus | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Helophorus (Helophorus) | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Silpha aquatica Linnaeus, 1758 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Helophorus (Helophorus) lub Helophorus s.str. – podrodzaj chrząszczy z nadrodziny kałużnicokształtnych i rodzaju oguzek. Obejmuje około 16 opisanych gatunków.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcze o wydłużonym, mniej lub bardziej wypukłym ciele, w zarysie o mniej lub bardziej równoległych bokach z wyraźną, ale niezbyt mocną przerwą między przedpleczem a pokrywami[1][2]. Ziarenkowanie głowy i przedplecza przybiera postać guzków, z których każdy na szczycie wyposażony jest w drobną, niezesztywniałą, pokładającą się szczecinkę osadzoną w dołku (punkcie). Głowa ma bruzdy szwu epikranialnego różnie wykształcone, ale zwykle o rozszerzonym ku przodowi trzonku. Przedplecze odznacza się obecnością siedmiu kompletnych, podłużnych, mniej lub bardziej zafalowanych rowków, z których dwa leżą na jego bocznych krawędziach[3]. Mała tarczka ma zarys okrągławy ze ściętym przodem[1][2]. Pokrywy mają na każdym międzyrzędzie pojedynczy, czasem nieregularny lub podwojony, szereg drobnych, niezesztywniałych, delikatniejszych niż na głowie i przedpleczu szczecinek. Brak jest na międzyrzędach wyraźnych guzków. U podstawy międzyrzędu pierwszego znajduje się wyraźny rządek przytarczkowy. Dziesiąty międzyrząd jest umiarkowanie kilowato wysklepiony, ku bokom nierozszerzony, nie tworzący właściwej pseuoepipleury, w związku z czym krawędź pokrywy jest widoczna patrząc od góry. Odnóża są przeciętnej długości, bez szeregów włosków pływnych, co najwyżej z bardzo słabo rozwiniętymi włoskami pływnymi na stopach[3]. Odwłok ma pięć widocznych, wolnych sternitów (od trzeciego do siódmego) o równomiernej, pozbawionej guzków i dołków powierzchni, z których ostatni ma tylny brzeg zaokrąglony[1][2].
Rozprzestrzenienie[edytuj | edytuj kod]
Przedstawiciele podrodzaju zamieszkują krainę palearktyczną; tylko H. grandis zawleczony został do wschodniej nearktycznej części Ameryki Północnej[3]. W Europie stwierdzono 10 gatunków[4], z czego 4 w Polsce[5].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Takson ten wprowadzony został w 1775 roku przez Johana Christiana Fabriciusa[6]. W 1810 roku Pierre André Latreille jego gatunkiem typowym wyznaczył Silpha aquatica. W 1886 roku August Ferdinand Kuwert wprowadził nazwę rodzajową Megahelophorus, jednak David Sharp w 1915 wyznaczył jej gatunkiem typowym również Silpha aquatica, w związku z czym stanowi ona młodszy synonim dla Helophorus[3][4].
Do podrodzaju tego zalicza się 16 opisanych gatunków[4][3]:
- Helophorus aequalis C.G. Thomson, 1868
- Helophorus aquaticus (Linnaeus, 1758)
- Helophorus bergrothi Sahlberg, 1880
- Helophorus grandis Illiger, 1798
- Helophorus hammondi Angus, 1970
- Helophorus jaechi Angus, 1995
- Helophorus khnzoriani Angus, 1970
- Helophorus kozlovi Zaitzev, 1908
- Helophorus liguricus Angus, 1970
- Helophorus manchuricus (Sharp, 1915)
- Helophorus maritimus Rey, 1885
- Helophorus milleri Kuwert, 1886
- Helophorus niger Sahlberg, 1880
- Helophorus occidentalis Angus, 1983
- Helophorus strandi Angus, 1970
- Helophorus syriacus Kuwert, 1885
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Miguel Archangelsky, Rolf Georg Beutel, Albrecht Komarek: 12.2 Helophoridae Leach, 1815. W: Rolf G. Beutel, Richard A. B. Leschen: Arhtropoda: Insecta. Coleoptera, Beetles, Volume 1: Morphology and Systematics (Archostemata, Adephaga, Myxophaga, Polyphaga partim). 2nd edition. Berlin, Boston: Walter de Gruyter, 2016, s. 254-255, seria: Handbook of Zoology/Handbuch der Zoologie.
- ↑ a b c Michael Hansen, The Hydrophiloid Beetles. Phylogeny, Classification and a Revision of the Genera (Coleoptera, Hydrophiloidea). Biologiske Skrifter No. 40, „Insect Systematics & Evolution”, 3, 23, Copenhagen: The Royal Danish Academy of Sciences and Letters & Munksgaard, 1991, DOI: 10.1163/187631292X00164, ISSN 1876-312X.
- ↑ a b c d e Aleš Smetana. Revision of the subfamily Helophorinae of the Nearctic Region (Coleoptera: Hydrophilidae). „The Memoirs of the Entomological Society of Canada”. 117, Supplement S131, s. 3-154, 1985. Entomological Society of Canada. DOI: 10.4039/entm117131fv.
- ↑ a b c M. Hansen: Helophoridae. W: Catalogue of Palaearctic Coleoptera Volume 2. Hydrophiloidea – Histeroidea – Staphylinoidea. I. Löbl, A. Smetana (red.). Wyd. Apollo Books. Stenstrup: 2004, s. 36-41.
- ↑ M. Przewoźny: podrodzaj: Helophorus Fabricius, 1775. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2024-03-07].
- ↑ J.C. Fabricius: Systema entomologiae, sistens insectorum classes, ordines, genera, species, adjectis synonymis, locis, descriptionibus, observationibus. Flensburgi et Lipsiae: Officina Libraria Kortii, 1775, s. 66.