Huemal peruwiański
| Hippocamelus antisensis[1] | |
| (d’Orbigny, 1834) | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
huemal peruwiański |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Huemal peruwiański[3], taruka[4] (Hippocamelus antisensis) – gatunek ssaka parzystokopytnego z rodziny jeleniowatych. Blisko spokrewniony z huemalem chilijskim.
Występowanie i biotop
[edytuj | edytuj kod]Obecny zasięg występowania gatunku obejmuje kraje Ameryki Południowej – Ekwador, Peru, Boliwia, Chile i Argentyna. Huemal peruwiański zasiedla górskie zarośla na wysokościach 4100–5200 m n.p.m. Rzadko spotykana poniżej 4000 m n.p.m.
Charakterystyka ogólna
[edytuj | edytuj kod]Wygląd
[edytuj | edytuj kod]| Podstawowe dane | |
|---|---|
| Długość ciała | 140–160 cm |
| Wysokość w kłębie | samce 75–85 cm, samice 69–71 cm |
| Ogon (kwiat) | 10–15 cm |
| Masa ciała | przeciętnie 45 kg |
| Dojrzałość płciowa | ? |
| Okres godowy | czerwiec-lipiec |
| Ciąża | 240 dni |
| Liczba młodych w miocie |
1-2 |
| Długość życia | 10 lat |
Ciało krępe z krótkimi kończynami, bardzo długie uszy, poroże słabo rozgałęzione, tuż nad różą od łodygi odchodzi długie rozgałęzienie. Samce zrzucają poroże w październiku-listopadzie. Długość ciała 140–160 cm, długość ogona 10–15 cm, wysokość w kłębie 75–85 cm, samice niższe (69–71 cm), masa ciała 45–65 kg[5]. Długość poroża 22–27 cm. Ubarwienie żółtoszarobrązowe. Wierzchnia część ogona jest ciemnobrązowa, a spodnia biała. Dymorfizm płciowy jest zaznaczony. Ciąża trwa około 240 dni.
Tryb życia
[edytuj | edytuj kod]Prowadzą dzienny tryb życia. Żyją w małych grupach złożonych z 4-9 osobników obojga płci prowadzonych przez doświadczoną samicę. Poszczególne grupy są ze sobą ściśle związane i łączą się w okresie godowym w większe stada. Samce toczą walki o samice. Taruka żywi się roślinami. Żyje do 10 lat.
Rozród
[edytuj | edytuj kod]Na czas porodu samice oddalają się od stada na ok. 30 dni. Rodzą jedno, rzadko 2 młodych.
Zagrożenia i ochrona
[edytuj | edytuj kod]Głównym drapieżnikiem polującym na huemale peruwiańskie jest puma płowa. Człowiek poluje na nie dla mięsa, skór i poroża.
Gatunek jest objęty konwencją CITES (załącznik I)[6]. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów figuruje w kategorii VU[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Hippocamelus antisensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ J. Barrio i inni, Hippocamelus antisensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.2 [dostęp 2015-09-02] (ang.).
- ↑ Nazwa polska za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 171. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 367, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
- ↑ Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło: Ssaki kopytne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.
- ↑ Appendices I, II and III of CITES. cites.org, 12 czerwca 2013. [dostęp 2013-06-26]. (ang.).
- ↑ J. Barrio i inni, Hippocamelus antisensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2009-01-01] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło: Ssaki kopytne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.
- Brent Huffman: www.ultimateungulate.com, Hippocamelus antisensis. 2006. [dostęp 2007-09-01]. (ang.).
- Putz, B.: „Hippocamelus antisensis” (On-line), Animal Diversity Web.. 2003. [dostęp 2007-09-01]. (ang.).