Józef Bogdański (malarz)
 Józef Bogdański na obrazie Michała Bogdańskiego z ok. 1878 (fot. Władysław Szulc) | |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Narodowość |
polska |
Józef Bogdański (ur. 1800, zm. 14 maja 1884) – polski malarz cerkiewny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Według tradycji urodził się w okolicach Kalwarii Pacławskiej w polskiej rodzinie szlacheckiej. Kształcić w dziedzinie malarstwa miał się w liceum św. Barbary w Krakowie pod kierunkiem Michała Stachowicza, a potem u malarza Brodowskiego; zarówno dokumenty, jak i inne wskazówki (np. zachowane w rodzinie wzorcowe rysunki), pozwalają przypuszczać, że był to raczej Józef Brodowski z Krakowa, a nie, jak chce rodzinna tradycja, Antoni Brodowski z Warszawy.
Od około 1830 zajmował się pisaniem ikon i tworzeniem całych ikonostasów, głównie na terenie Pogórza Przemyskiego. Ikonostasy jego autorstwa znajdują się między innymi w cerkwiach w Śnietnicy, Siemuszowej, Tyrawie Solnej. Po powstaniu w 1846 przeniósł się do Jaślisk wraz z rodziną. Był dwukrotnie żonaty, miał czworo dzieci; poza synami-malarzami był to wcześnie zmarłe na tyfus córki Maria i Teofila. Ta ostatnia przez pewien czas była uczennicą i pomocnicą ojca.
Jego prace kontynuowali synowie: Paweł (1831–1909) i Antoni (1836–1918), a później wnukowie: Jan, Feliks, Michał i Zygmunt. Ostatni z Bogdańskich Zygmunt wyjechał z Jaślisk w 1946.
Rozszerzyli oni swoją działalność na całą Galicję i Słowację.
Cała rodzina Bogdańskich była artystycznie płodna: każdy z nich ma na koncie od kilkunastu do kilkudziesięciu ikonostasów, nie licząc polichromii cerkiewnych, luźnych ikon i obrazów. Malarzami zostali także dwaj synowie Józefa; łącznie na przestrzeni 150 lat siedmiu przedstawicieli rodu Bogdańskich; w 1965 dom rodzinny Bogdańskich z Jaślisk zaplanowano przenieść do Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dom rodzinny Bogdańskich w skansenie. „Nowiny”, s. 5, Nr 50 z 1 marca 1965.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Maria Przeździecka, O małopolskim malarstwie ikonowym w XIX wieku. Studia nad epilogiem sztuki cerkiewnej w diecezji przemyskiej i na terenach sąsiednich, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1973, s. 34-36, 68
- Jadwiga Malinowska. Dom malarzy Bogdańskich w Jaśliskach. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. 28, s. 84-91, 1984.