Józef Januszkowski
 Józef Januszkowski wraz z matką Aliną | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
inżynier-leśnik |
| Alma Mater | |
Józef Januszkowski (ur. 9 listopada 1924 w Zakopanem, zm. 6 września 1967 tamże) – polski taternik, przewodnik tatrzański, ratownik górski.
Był synem lekarza zakopiańskiego Aleksandra Januszkowskiego (zm. w 1942) i Aliny z Kośmińskich Januszkowskiej (zm. 1968). Mieszkał na ulicy Jagiellońskiej w willi „Bożydar”, wybudowanej w 1928 r. według projektu Karola Stryjeńskiego. Ojciec był lekarzem w stylu Judyma. Miał pacjentów, ale głównie leczył górali za darmo. Ponieważ ojciec mało zarabiał, matka wynajmowała pokoje turystom i letnikom.
Józef Januszkowski z wykształcenia był inżynierem-leśnikiem[1], absolwentem Wydziału Rolniczo-Leśnego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uprawiał wspinaczkę od 1941 do śmierci, a jego głównym zainteresowaniem stały się z czasem pierwsze wejścia zimowe[1]. 26 września 1946 przeprowadził pierwsze wejście wprost od północy na Teriańską Przełęcz Niżnią z Henrykiem Czarnockim, a następnie inne trudne wejścia, m.in. 31 marca 1948 pierwsze wejście zimowe wprost od południa na Kozią Przełęcz Wyżnią (z Czarnockim, Jerzym Mitkiewiczem i Aleksandrem Rokitą), a także pierwsze wejście zimowe na Ciemniak przez próg do Doliny Mułowej i przez Twardy Grzbiet (1956, z Maciejem Mischke). Był narciarzem wysokogórskim i przewodnikiem tatrzańskim, należał do Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (od 1945), a także do Polskiego Klubu Alpinistycznego i Klubu Wysokogórskiego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (w latach 1947–49 wchodził w skład zarządu głównego tego klubu). Przez rok (1950–51) prowadził wraz z matką schronisko w Roztoce[2]. Turystykę uprawiał również w Beskidach.
Zmarł tragicznie na krwiaka mózgu. Został pochowany na Nowym Cmentarzu w Zakopanem (kw. M2-B-13)[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Bohuš Ivan: Kto bol kto vo Vysokých Tatrach. Józef Januszkowski, w: "Vysoké Tatry" R. XV, nr 2/1976, s. 30
- ↑ Bolesław Chwaściński: Z dziejów taternictwa. O górach i ludziach. Warszawa: Sport i Turystyka, 1988, s. 242. ISBN 83-217-2463-9.
- ↑ śp. Józef Januszkowski
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Maciej Pinkwart, Janusz Zdebski: Nowy cmentarz w Zakopanem. Przewodnik biograficzny. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK "Kraj", 1988, s. 59-60. ISBN 83-7005-180-4.
- Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.