Józefa Ledóchowska
| |
| Data i miejsce urodzenia |
5 marca 1781 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
14 marca 1849 |
| Zawód |
aktorka |
| Współmałżonek |
Stanisław Ledóchowski |
| Lata aktywności |
1792–1834 |
Józefa Wiktoria Franciszka z Truskolaskich Ledóchowska (ur. 5 marca 1781 we Lwowie, zm. 14 marca 1849 w Warszawie) – aktorka, córka Tomasza Truskolaskiego i Agnieszki Truskolaskiej z Marunowskich.
Do 1801 występowała pod nazwiskiem panieńskim. Debiutowała jako dziecko, w Teatrze Narodowym w Warszawie 3 czerwca 1792 w roli Eugenii w sztuce Żona zazdrosna Pierra Jeana Desforgesa[1]. W latach 1796 do 1797 występowała w warszawskiej antrepryzie swego ojca, a po jego śmierci, od 1798 w antrepryzie matki.
W 1799 przeszła wraz z matką do zespołu Wojciecha Bogusławskiego, gdzie debiutowała w roli tytułowej w tragedii Inez de Castro. W 1801 wyszła za mąż za Stanisława Ledóchowskiego i opuściła scenę. Małżeństwo przetrwało około roku. Na scenę wróciła w 1805 w roli Galatei (Pigmalion i Galatea). W latach 1810–1813 grała m.in. Barbarę (Barbara Radziwiłłówna Franciszka Wężyka), Helenę (Gliński), Heligundę (Heligunga), Aldonę (Mendog). Role te przyniosły jej miano pierwszej aktorki narodowej. Nazwano ją chlubą sceny polskiej. Wielki sukces odniosła też w roli Lady Makbet (Makbet). Kreacja ta przeszła do historii polskiej sztuki aktorskiej[2]. W latach 1823–1824 była u szczytu sławy. W następnych latach grając w teatrach Warszawy, Poznania, Wilna, Płocka i Kalisza utwierdzała swoją sławę pierwszej aktorki polskiej.
Zwolniona z teatru w 1834 przeszła na emeryturę.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Bożena Frankowska, Encyklopedia teatru polskiego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, ISBN 978-83-01-14030-4 [dostęp 2024-04-13].
- ↑ Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965. Warszawa: PWN, 1973, s. 905.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marta Konarzewska: Tragiczna Ledóchowska. mapakultury.pl, 2010-12-29. [dostęp 2012-05-22].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Józefa Ledóchowska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09].