Jak-50 (1976)
 Jak-50 podczas Air Show Radom w 2007 r. | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Konstruktor |
W. P. Kondratiew |
| Typ | |
| Konstrukcja |
jednosilnikowy dolnopłat metalowy |
| Załoga |
1 |
| Historia | |
| Data oblotu |
1972 |
| Lata produkcji |
1973–1986 |
| Liczba egz. |
312 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
9-cylindrowy silnik gwiazdowy Wiedieniejew M-14P |
| Moc |
265 kW |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
9,50 m |
| Długość |
7,67 m |
| Wysokość |
3,2 m |
| Powierzchnia nośna |
15 m² |
| Profil skrzydła | |
| Masa | |
| Własna |
765 kg |
| Startowa |
900 kg |
| Zapas paliwa |
121 l |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
320 km/h |
| Prędkość przelotowa |
240 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
16 m/s |
| Pułap |
6000 m |
| Zasięg |
550 km |
| Rozbieg |
100 m |
| Dobieg |
250 m |
Jak-50 (ros. Як-50) – radziecki samolot treningowo-akrobacyjny skonstruowany w biurze konstrukcyjnym Aleksandra Jakowlewa. Samolot został zaprojektowany jako samolot szkoleniowy z myślą o uczniach radzieckiej organizacji DOSAAF, szkolącej sportowych pilotów cywilnych i pilotów wojskowych. Oblot Jaka-50 miał miejsce w 1972 roku, a jego produkcja seryjna rozpoczęła się 4 lata później i trwała do 1986 roku[2].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Samolot konstrukcyjnie nawiązuje do starszego Jaka-18, jest jednomiejscowym wolnonośny dolnopłatem o konstrukcji całkowicie metalowej, napędzanym 9-cylindrowym silnikiem gwiazdowym Wiedieniejew M-14P, o mocy 265 kW (360 KM). Jak-50 jest samolotem przystosowanym do operowana z lotnisk o nawierzchni gruntowej i do eksploatacji w temperaturze od -45 do +55 °C. Na etapie projektowania zwracano szczególną uwagę na wytrzymałość płatowca jego stateczność i sterowność, działanie to zaowocowało wysoką wytrzymałością konstrukcji na przeciążenia (od +7g do –5g) oraz możliwością wykonywania skomplikowanych akrobacji powietrznych (np. „beczki” z prędkością do 180 stopni na sekundę)[3]. Pierwszy lot prototypowej maszyny odbył się w 1972 roku, natomiast pierwsza publiczna prezentacja miała miejsce cztery lata później podczas VIII Mistrzostw Świata w Akrobacji Lotniczej odbywających się w Kijowie[4]. Samolot zanotował wówczas bardzo udany występ, gdyż latający nim radzieccy piloci zajęli według ostatecznej punktacji 1, 2, 5, 7 i 9 miejsca w kategorii mężczyzn, 1, 2, 3, 4 i 5 miejsca w kategorii kobiet oraz pierwsze miejsce zespołowo[5]. Swój sukces powtórzył w sierpniu 1982 roku – pilotujący go Rosjanin W. Smolin na XI Mistrzostwach Świata w Austrii zdobył złoty medal, także zespołowo rosjanie zdobyli wówczas złote medale zarówno w kategorii kobiet jak i mężczyzn[3]. Produkcję samolotu kontynuowane do 1986, a w jej trakcie wyprodukowano 312 (wg. innych źródeł 314[6]) maszyn. Na bazie Jak-50 pod koniec lat 70. opracowany został samolot szkolno-treningowy Jakowlew Jak-52[5].
W Polsce[edytuj | edytuj kod]
W 2013 r. w rejestrze polskich statków powietrznych znajdowały się 3 samoloty Jak-50 posiadające znaki rejestracyjne SP-YDI, SP-YDM, SP-YKL. Dwa lata później liczba zarejestrowanych samolotów wzrosła do czterech[5].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Conventional Aircraft, [w:] David Lednicer, Yak 50, The Incomplete Guide to Airfoil Usage, 28 września 2023 [dostęp 2024-07-12] [zarchiwizowane z adresu 2024-07-01] (ang.).
- ↑ Karsten Palt, Yakovlev Jak-50 – specifications, technical data, description, www.flugzeuginfo.net, Leipzig, 27 października 2019 [dostęp 2024-07-11] [zarchiwizowane z adresu 2024-07-11] (ang.).
- ↑ a b Jak-50, [w:] Karol Placha Hetman, Jakowlew Jak-50, Jak-52, Jak-55, Polot, 23 czerwca 2023 [dostęp 2024-07-10] [zarchiwizowane z adresu 2024-07-10] (pol.).
- ↑ Yakovlev Yak-50 – aircraft history, performance and specifications [online], www.pilotfriend.com [dostęp 2024-07-10] [zarchiwizowane z adresu 2024-07-10] (ang.).
- ↑ a b c Jakowlew Jak-50 [online], www.samolotypolskie.pl [dostęp 2024-07-10] [zarchiwizowane z adresu 2024-07-10] (pol.).
- ↑ Yakovlev Yak-50 – price, specs, photo gallery, history [online], Aero Corner [dostęp 2024-07-11] [zarchiwizowane z adresu 2024-07-11] (ang.).