Jakszini
Jakszini, jakszi (sanskryt याक्षिणि, याक्षि) – klasa przyjaznych boginek w mitologii indyjskiej. Jakszini są żeńskimi odpowiednikami jakszów, razem z nimi występując w orszaku Kubery, boga bogactwa. Podobnie jak jakszowie, opiekują się ukrytymi skarbami. Jakszi związane są z kultem przyrody i płodności, dotknięciem dłonią lub stopą drzewa mogą sprawić, że zakwitnie i wyda owoce[1].
Kult
[edytuj | edytuj kod]- Nagardżuna tantryk, mistrz buddyzmu Diamentowej Drogi żyjący w VIII w n.e., wielbiąc przez 12 lat jakszini zamieszkującą drzewo figowca, zyskał objawienie wiedzy o alchemii i nieśmiertelności[2].
Jakszinie w sztuce indyjskiej
[edytuj | edytuj kod]
Postacie jaksziń stanowią częsty motyw dekoracyjny w sztuce starożytnej, np. w Bharhut, Sańći i Mathurze. Wykształcił się określony kanon przedstawiania jakszini jako młodej, nagiej kobiety o zmysłowych kształtach i uśmiechniętej twarzy, stojącej pod drzewem w wygiętej pozie, zwanej tribhanga. Najbardziej znanym przedstawieniem jakszini jest postać z bramy w Sańći.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Andrzej Jakimowicz: Sztuka Indii. Wyd. 1. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 34. ISBN 83-214-0829-X.
- ↑ Mircea Eliade Alchemia azjatycka, s.68
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Roy C Craven, A Concise History of Indian Art, New York: Praeger Pub, 1976, ISBN 0-275-85620-8, OCLC 2197985.