Jane Vabarna
Jane Vabarna w 2015 r. | |
Data urodzenia |
23 czerwca 1980 r. |
---|---|
Zawód, zajęcie |
śpiewaczka ludowa, działaczka kulturalna |
Narodowość | |
Małżeństwo |
Kristjan Priks - rozw. |
Krewni i powinowaci |
Jalmar Vabarna - brat |
Jane Vabarna (ur. 23 czerwca 1980 r.) – śpiewaczka i działaczka kulturalna z Estonii, z regionu Setomaa, wicekrólowa Setomaa, przewodnicząca Zgromadzenia Setu[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jane Vabarna uczyła się w gimnazjum w Värska. Jej młodszym bratem jest muzyk Jalmar Vabarna, a prababką słynna setuska pieśniarka Anne Vabarna[2].
W 2003 r. ukończyła ekonomikę gospodarstwa domowego na Wydziale Agronomii Estońskiego Uniwersytetu Przyrodniczego. Studiowała jako nauczycielka rękodzieła, a kilka lat później tekstyliów w Szkole Ogrodniczej Räpina. Zdobyła również wiedzę i umiejętności w dziedzinie szycia i rękodzieła artystycznego na kursach Stowarzyszenia Rękodzielnictwa Seto (Seto Käsitüü Kogu) i została jedną z jego nauczycielek-rzemieślniczek[3][4].
Pracowała jako dyrektorka artystyczna Centrum Kultury Setomaa[5], śpiewa w chórze Seto Verska Naase, uczestniczy w organizacji różnych wydarzeń kulturalnych Seto i jest przewodniczącą Klubu Setuskiej Koronki (Seto Pitsi Klubi)[6]. Wśród osób, które odegrały ważną rolę w jej życiu, Jane wymienia przede wszystkim swoją matkę oraz m.in. Anni Kuremäe, mistrzynię rękodzielnictwa[7], która zawsze pomaga w kwestiach języka Seto i jest dobrze zorientowana w lokalnych zwyczajach. Nawet podczas swoich rządów jako wicekrólowa Setu, Vabarna szukała rady Anni. Vabarna nazywa również Anne Kõivo, rękodzielniczkę i depozytariuszkę dziedzictwa Setu[8], swoim autorytetem[4].
W 2004 roku, podczas Dnia Królestwa Seto, Vabarna została nagrodzona tytułem „królewskiego piekarza”[9].
W 2008 roku wystąpiła w biograficznym estońskim filmie fabularnym Taarka, opowiadającym o pieśniarce ludowej Hilanie Taarka[10].W 2011 roku pojawiła się także w filmie dokumentalnym Regilaul – Lieder aus der Luft niemieckiej reżyserki Ulrike Koch[11][12].
W 2009 roku, na podstawie nagrania tradycyjnego ślubu Seto Jane Vabarny i muzyka ludowego Kristjana Priksa, folklorysta Aado Lintrop i badaczka z Estońskiego Muzeum Literatury, Janika Oras, stworzyli film dokumentalny „Seto saaja”. Vabarna sama zainicjowała nakręcenie tego filmu i była jedną z grona osób tworzących scenariusz[2].
W dniu 1 sierpnia 2015 r., podczas Dnia Królestwa Seto, który odbył się w Obinitsa, Vabarna została wybrana wicekrólową Seto. W wywiadzie po wyborach powiedziała, że jej misją jest zachowanie kultury Seto i obiecała kontynuować rozwój szkoły dla dzieci Seto, założonej przez wykładowczynię z Uniwersytetu w Tartu, Annelę Laaneots, zarówno w Setomaa, jak i w całej Estonii[4].
12 października 2023 Rada Zgromadzenia Setu wybrała Jane Vabarnę na swoją przewodniczącą[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Seto Kongressi Vanematekogu valis uueks peavanemaks Jane Vabarna [online], Setomaa, 13 listopada 2023 [dostęp 2024-05-19] (est.).
- ↑ a b Maarja Pakats , Kolm päeva seto pulma on täis leelot, nalja ja napsu [online], www.lounaleht.ee [dostęp 2024-05-19] .
- ↑ Tekstiil [online] [dostęp 2024-05-19] (est.).
- ↑ a b c Indrek Sarapuu , Uus eestkõneleja Jane Vabarma on elu..., „Koit” (6), sierpień 2015, s. 5 .
- ↑ Seto Kongressi Vanematekogu valis uueks peavanemaks Jane Vabarna [online], Setomaa, 13 listopada 2023 [dostęp 2024-05-19] (est.).
- ↑ LounaLeht.ee [online], www.lounaleht.ee [dostęp 2024-05-19] .
- ↑ Seto Knitting Workshop [online], Seto Folk [dostęp 2024-05-19] (ang.).
- ↑ Kõivo Anne hammõkirju näütüse avaminõ [online], www.setomaa.ee [dostęp 2024-05-19] .
- ↑ Peteer Maimik , Järjepidevusest, „Videvik”, 12 sierpnia 2004, s. 2 [zarchiwizowane z adresu 2021-05-21] .
- ↑ Jane Vabarna - Eesti filmi andmebaas [online], www.efis.ee [dostęp 2024-05-19] .
- ↑ Regilaul, songs of the ancient sea [online], Eurorama Film Festival [dostęp 2024-05-19] (wł.).
- ↑ Regilaul - laulud õhust (2011) - Eesti filmi andmebaas [online], www.efis.ee [dostęp 2024-05-19] .