Jayan
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
aktor |
Krishnan Nair, znany szerzej pod pseudonimem Jayan (ur. 25 lipca 1939, zm. 16 listopada 1980[1]) – indyjski aktor.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Kollam jako Krishnan Nair[2]. Rozpoznawalność zyskał pod przyjętym pseudonimem[3]. Przez piętnaście lat służył w indyjskiej marynarce wojennej[1][4]. Talent sceniczny przejawiał już wówczas, zwykł występować w przedstawieniach organizowanych przy różnych okazjach, w tym dla uczczenia rozmaitych rocznic. Jego gra spotykała się z uznaniem kolegów z armii. To właśnie zachęciło go do tego by zawodowo związać się z kinem[5].
Za jego debiut aktorski uznaje się z reguły Shapamoksham (1974) w reżyserii Jeassy’ego[6]. Szybko zyskał ogromną popularność, stając się jedną z ikon keralskiej kultury popularnej przełomu lat 70. i 80. XX wieku. Swój wizerunek sceniczny oparł na przepełnionej męskością charyzmie połączonej z nierzadko bardzo ryzykownymi i wykonywanymi bez pomocy dublerów popisami kaskaderskimi[7]. Uznawany był jednocześnie za ikonę mody. Jego styl w tym zakresie porównywano do Elvisa Presleya. Wśród znaczących filmów z jego udziałem wymienia się Nayattu, Love in Singapore, Sharapancharam, Chandrahasam, Kannappanunni, Palattu Kunjikkannan, Mamangam oraz Prabhu[8]. Zginął u szczytu swojej popularności, w wypadku helikoptera na planie filmu Kolilakkam[9].
W czasie swojej relatywnie krótkiej kariery filmowej wystąpił w przeszło 150 produkcjach[10]. Na trwale zapisał się w zbiorowej pamięci Keralczyków. W rodzinnym mieście postawiono mu pomnik[11]. W wiosce Anikkad, leżącej w macierzystym dystrykcie gwiazdora, działa poświęcone jego pamięci muzeum[12]. Na początku XXI wieku, wraz ze zwiększającą się dostępnością telefonii komórkowej oraz internetu w Kerali, Jayan zaczął być wykorzystywany jako komiczny superbohater, któremu przypisywano ponadnaturalną siłę oraz nadludzkie zdolności[13]. Pojawiły się wówczas rozpowszechniane za pośrednictwem e-maili bądź smsów wiadomości opiewające jego wielkie możliwości, jak również analogiczne karykatury[14].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Roshan Kurien Verghese: Remembering Mollywood’s first action hero Jayan. [w:] The Nation Wide [on-line]. thenationwide.in, 2020-11-16. [dostęp 2023-02-12]. (ang.).
- ↑ Remembering Mollywood’s first action hero Jayan on his 42nd death anniversary. [w:] Mathrubhumi [on-line]. english.mathrubhumi.com, 2022-11-16. [dostęp 2023-07-12]. (ang.).
- ↑ Remembering Jayan: Five lesser-known facts about Malayalam cinema’s first action hero!. [w:] Entertainment Times [on-line]. timesofindia.indiatimes.com, 2020-11-16. [dostęp 2023-07-12]. (ang.).
- ↑ Cris: Remembering Malayalam superstar Jayan, 40 years after his death. [w:] The News Minute [on-line]. thenewsminute.com, 2020-11-16. [dostęp 2023-02-12]. (ang.).
- ↑ Jayan (Krishnan Nair). [w:] Biography of Eminent Nairs [on-line]. nairs.in. [dostęp 2023-07-12]. (ang.).
- ↑ Suresh Babu: Jayan’s memories live on though Malayalam cinema lost its first action hero four decades ago. [w:] Onmanorama [on-line]. onmanorama.com, 2019-11-16. [dostęp 2023-07-12]. (ang.).
- ↑ Mini Muringatheri: A bus stop jam-packed with Jayan info. [w:] The Hindu [on-line]. thehindu.com, 2022-08-14. [dostęp 2023-07-12]. (ang.).
- ↑ Anu James: Remembering ‘Kolilakkam’ superstar Jayan on his 35th death anniversary. [w:] International Business Times [on-line]. ibtimes.co.in, 2015-11-16. [dostęp 2023-07-12]. (ang.).
- ↑ PTI: Wayside waiting shed turns unique memorial for first action hero of Malayalam. [w:] The Print [on-line]. theprint.in, 2022-08-10. [dostęp 2023-07-12]. (ang.).
- ↑ Remembering Jayan on his birth anniversary with his stellar performances. [w:] Entertainment Times [on-line]. timesofindia.indiatimes.com, 2022-07-25. [dostęp 2023-07-12]. (ang.).
- ↑ Jayan’s Statue. [w:] Ibn Battuta Travel [on-line]. ibnbattutatravel.com. [dostęp 2023-07-12]. (ang.).
- ↑ Haritha John: Meet two Jayan fans who run a museum and film festival for the late actor. [w:] The News Minute [on-line]. thenewsminute.com, 2020-11-16. [dostęp 2023-02-12]. (ang.).
- ↑ Jayan. [w:] Quilon Tourism [on-line]. quilontourism.com. [dostęp 2023-07-12]. (ang.).
- ↑ Masti Gudi accident: Jayan’s end haunts us after 36 years. [w:] Asianet Newsable [on-line]. newsable.asianetnews.com, 2016-11-16. [dostęp 2023-07-12]. (ang.).