Przejdź do zawartości

Jesús Balmori

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jesús Balmori
ilustracja
Imię i nazwisko

Jesús Balmori y Gonzalez-Mondragon

Data i miejsce urodzenia

10 stycznia ok. 1886–1887
Manila

Data i miejsce śmierci

23 maja 1948
Manila

Narodowość

filipińska

Dziedzina sztuki

poezja, dramat, proza

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons

Jesús Balmori y Gonzalez-Mondragon (ur. 10 stycznia ok. 1886[1]–1887[2] w Manili, zm. 23 maja 1948[3] tamże) – filipiński poeta, dramaturg i pisarz.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 10 stycznia w manilskiej dzielnicy Ermita[4]. Nie ma natomiast jasności co do daty rocznej jego urodzenia. Niektóre źródła mówią o 1886[1], inne zaś o 1887[2]. Aktywny twórczo już w bardzo młodym wieku. Zadebiutował zbiorem poetyckim Rimas malayas (1904)[5]. W 1908 zdobył pierwszą nagrodę w konkursie poetyckim z okazji Dnia Rizala zorganizowanym przez pismo „El Renacimiento”, za wiersze Specs, Vaevictis i Himno a Rizal. Sukces ten przyniósł mu znaczny rozgłos, przyczynił się ugruntowania się jego pozycji jako jednego z wiodących głosów lirycznych archipelagu[6]. Żywo zaangażowany w życie filipińskiego środowiska poetyckiego swoich czasów, brał udział w licznych wierszowanych debatach. Debaty te, zwane od nazwiska swego inicjatora i pomysłodawcy balagtasan posłużyły Balmoriemu, w formie transkryptów, za źródło książki Balagtasan: justa poética (1927)[7]. Jedna z owych debat przyniosła mu również prestiżową Nagrodę Zobla, dzieloną z Manuelem Bernabé (1926)[8].

Czasem ukrywał się pod pseudonimem Batikuling[9]. Na łamach pisma „La Vanguardia” publikował poezje o zabarwieniu satyrycznym. Stopniowo zrodziła się z nich książka El libro de mis vidas manileñas (1928)[10]. W 1941 światło dzienne ujrzał jeszcze zbiór Mi casa de nipa[11], nagrodzony uprzednio (1940)[12][13] w konkursie zorganizowanym przez rząd pozostających wówczas w stowarzyszeniu ze Stanami Zjednoczonymi Filipin[14]. Praca ta uznawana jest za szczytowe osiągnięcie poezji hiszpanofilipińskiej[15].

Autor powieści, choćby Se deshojó la flor (1915)[16], Bancarrota de almas (1911)[17] i Los pájaros de fuego (1945)[18][19]. Pozostały po Balmorim sztuki teatralne, żadna z nich wszakże nie doczekała się publikacji[20]. Pozostawił także liczne krótkie formy prozatorskie, rozproszone na przestrzeni zarówno dekad jak i najrozmaitszych tytułów prasowych[21]. Uwzględniany w wielu antologiach literackich, między innymi Discursos de Malolos y Poesías Filipinas en Español (1965), Parnaso Filipino. Antología de poetas del Archipiélago Magallánico (1922) i Balagtasan: La Poesía de Jesús Balmori y Manuel Bernabé y Otras Cosas Más. Siendo lo mejor de lo escrito por Filipinos de Rizal a Nick Joaquín (1992)[22].

Zmarł na raka gardła, w Manili[23]. Dzień przed śmiercią stworzył, dedykowany żonie, wiersz A Cristo[24][25][26].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Los pájaros de fuego de Jesús Balmori. manila.cervantes.es. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  2. ↑ a b JESUS “BATIKULING” BALMORI ( 1887 – 1948 ) Renowned Filipino Poet in Spanish. geocities.com. [dostęp 2020-11-01]. (ang.).
  3. ↑ La Pesca. carayanpress.com. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  4. ↑ Jesús Balmori, Los pájaros de fuego, Manila, Instituto Cervantes, 2010.. academia.edu. s. XVI. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  5. ↑ Allegory and Archipelago: Jesus Balmori's "Los pájaros de fuego" and the Global Vantages of Filipino Literature in Spanish. ateneo.edu. s. 3. [dostęp 2020-11-02]. (ang.).
  6. ↑ Jesús Balmori, Los pájaros de fuego, Manila, Instituto Cervantes, 2010.. academia.edu. s. XVI-XVII. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  7. ↑ Jesús Balmori, Los pájaros de fuego, Manila, Instituto Cervantes, 2010.. academia.edu. s. XXI. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  8. ↑ Jesús Balmori, Los pájaros de fuego, Manila, Instituto Cervantes, 2010.. academia.edu. s. XXIII. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  9. ↑ Jesús Balmori, Los pájaros de fuego, Manila, Instituto Cervantes, 2010.. academia.edu. s. LXXXIII. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  10. ↑ Introducción temática a la Literatura filipina en español. cervantesvirtual.com. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  11. ↑ Jesús Balmori, Los pájaros de fuego, Manila, Instituto Cervantes, 2010.. academia.edu. s. XXV. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  12. ↑ Allegory and Archipelago: Jesus Balmori's "Los pájaros de fuego" and the Global Vantages of Filipino Literature in Spanish. ateneo.edu. s. 4. [dostęp 2020-11-02]. (ang.).
  13. ↑ UNA PERSPECTIVA HISTÓRICA DE LA POESÍA HISPANOFILIPINA. um.es. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  14. ↑ BALMORI, Jesús (Manila, 1886-1948). cervantesvirtual.com. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  15. ↑ Jesús Balmori, Los pájaros de fuego, Manila, Instituto Cervantes, 2010.. academia.edu. s. XXVI. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  16. ↑ Jesús Balmori, Los pájaros de fuego, Manila, Instituto Cervantes, 2010.. academia.edu. s. XXIX. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  17. ↑ Jesús Balmori, Los pájaros de fuego, Manila, Instituto Cervantes, 2010.. academia.edu. s. XXVIII. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  18. ↑ El Hijo (1936). elneptunoazul.blogspot.com. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  19. ↑ Jesús Balmori, Los pájaros de fuego, Manila, Instituto Cervantes, 2010.. academia.edu. s. L. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  20. ↑ Jesús Balmori, Los pájaros de fuego, Manila, Instituto Cervantes, 2010.. academia.edu. s. LXXII. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  21. ↑ Jesús Balmori, Los pájaros de fuego, Manila, Instituto Cervantes, 2010.. academia.edu. s. LXXVIII-LXXX. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  22. ↑ Jesús Balmori, Los pájaros de fuego, Manila, Instituto Cervantes, 2010.. academia.edu. s. XCI. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  23. ↑ PERMANENCIA Y PERSPECTIVAS DE LA HISPANIDAD EN FILIPINAS. bc.ca. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  24. ↑ Jesús Balmori. enacademic.com. [dostęp 2020-11-01]. (ang.).
  25. ↑ Jesús Balmori, Los pájaros de fuego, Manila, Instituto Cervantes, 2010.. academia.edu. s. LVI. [dostęp 2020-11-01]. (hiszp.).
  26. ↑ Spanish letters in Philippine literature. varsitarian.net. [dostęp 2020-11-02]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jesús_Balmori&oldid=70854620”