Jodłówka pospolita
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Klasa | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
jodłówka pospolita | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Abietinella abietina (Hedw.) M. Fleisch. Musci Buitenzorg 4: 1497 1923[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Jodłówka pospolita (Abietinella abietina (Hedw.) M. Fleisch.) – gatunek mchu należący do rodziny tujowcowatych (Thuidiaceae)[2]. Jest to mały mech z wyprostowanymi łodygami i rozłożystymi gałązkami, przez co wyglądem przypomina maleńki iglak. W Polsce roślina pospolita[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Tworzy luźne darnie, początkowo żółtozielone, z czasem brunatniejące. Łodygi wzniesione, pojedynczo pierzaste[5], o wysokości 2–10 cm[5][6] (rzadko 12 cm)[7]. Na łodydze głównej liście są sercowate, o lekko zaostrzonym szczycie i kilku podłużnych fałdach, długości zwykle 1,8 mm i szerokości 1,2 mm[5], z zakresem długości od 1–2 mm[6]. Liście gałązkowe jajowato-lancetowate, długości 1 mm i szerokości 0,5 mm. Komórki blaszki liściowej brodawkowane, grubościenne. Pojedyncze żebro nie dochodzi do szczytu liścia. Seta dorasta do 3 cm długości, żółtoczerwona. Puszka zarodni cylindryczna, lekko wygięta o wymiarach 1,8 na 0,5 mm i stożkowatym wieczku. Zarodniki zielone, brodawkowane[5].
-
Liść łodygowy -
Liść gałązkowy
_4988.JPG)
_5009.JPG)
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Jodłówka pospolita jest rośliną wieloletnią, okres wegetacji trwa cały rok[7]. Siedliskiem są suche i nasłonecznione miejsca, takie jak suche łąki, trawiaste zbocza[5], a także przybrzeżne wydmy[7], zapadliska wydmowe, półki skalne[6]. Preferuje płytkie gleby na podłożu skalistym wapiennym[6] lub lessie[5]. Często na skrajach suchych i świeżych drzewostanów sosnowych, na poboczach dróg przy borach sosnowych[potrzebny przypis].
Zmienność[edytuj | edytuj kod]
Wyróżniane są dwie odmiany, które tworzą także formy mieszańcowe[8]:
- Abietinella abietina var. abietina – odmiana typowa o liściach łodygowych o długości 1–1,4 mm[6],
- Abietinella abietina var. histricosa – odmiana o dłuższych liściach łodygowych dorastających do 1,5–2 mm, gęstszych i prostszych gałązkach[6]
Ochrona[edytuj | edytuj kod]
Gatunek jest objęty w Polsce ochroną częściową nieprzerwanie od 2004 roku[9][10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ a b B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2021-09-26] (ang.).
- ↑ ''Abietinella abietina'' (Hedw.) M. Fleisch., [w:] The Plant List [online] [dostęp 2014-12-07] (ang.).
- ↑ ''Abietinella abietina'', Abietinella Moss, [w:] Encyclopedia of Life [online] [dostęp 2014-12-07] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Wyd. II. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2007, s. 276–277, seria: Flora Polski. ISBN 978-83-7073-552-4.
- ↑ a b c d e f Mark Lawley, Abietinella abietina var. abietina/histricosa [online], The British Bryological Society [dostęp 2021-09-26] (ang.).
- ↑ a b c David Holyoak, Abietinella abietina fir tamarisk-moss, [w:] Northern Ireland’s Priority Species [online] [dostęp 2021-09-26] (ang.).
- ↑ Abietinella abietina, [w:] Atlas of British & Irish Bryophytes (2) [online] (ang.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).