José Nepomuceno
| |
| Data urodzenia |
15 maja 1893 |
|---|---|
| Data śmierci |
1 grudnia 1959 |
| Zawód, zajęcie |
reżyser i producent filmowy, fotograf |
José Nepomuceno (ur. 15 maja 1893, zm. 1 grudnia 1959[1]) – filipiński reżyser i producent filmowy, fotograf.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w manilskim Quiapo. Kształcił się w San Beda College, w zakresie inżynierii oraz malarstwa. Zajmował się także fotografią, wiedzę na ten temat zdobywając samodzielnie. Otworzył jedno z cenionych studiów fotograficznych na archipelagu, Electro-Photo Studio Parhelio. Był jednocześnie pierwszym Filipińczykiem, któremu udało się wykonać zdjęcie w nocy[1]. Rozległa wiedza fotograficzna naturalnie niejako skierowała jego uwagę w stronę wciąż jeszcze młodej sztuki filmowej. Swoją karierę tamże rozpoczął w 1917. Wyprodukował, wyreżyserował a także napisał scenariusz do Dalagang Bukid (1919)[1][2]. Obraz ten, oparty na zarzueli autorstwa Hermogenesa Ilagana i Leona Ignacio o tym samym tytule, był filmem niemym. Zapisał się w historii jako pierwszy pełnometrażowy film w historii Filipin. Nepomuceno pozostawił po sobie również inne dzieła pamiętane dzięki swej nowatorskiej naturze. W Ang Tatlong Hambog (1926) umieścił pierwszą scenę pocałunku w dziejach filipińskiego kina[1][3]. Z kolei jego Ang Punyal na Ginto (1933) był pierwszym filipińskim filmem dźwiękowym. Wśród najważniejszych obrazów Nepomuceno wymienia się także Noli Me Tangere, niezwykle popularny oraz uznawany za arcydzieło film o silnie nacjonalistycznym wydźwięku, który do kin trafił w latach 30. XX wieku[4].
Poza aktywnością o typowo artystycznym wydźwięku znany był również ze znaczącego wkładu w zbudowanie podwalin pod rodzimy przemysł filmowy. W 1940 stał za wyprodukowaniem pierwszych w historii Filipin reklam pokazanych podczas seansu kinowego. Pod koniec życia wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Zdobywał tam wiedzę pozwalającą na tworzenie filmów w kolorze. W drodze powrotnej doznał zawału. Zmarł zanim zdołał wykorzystać swe amerykańskie doświadczenia w kraju rodzinnym. Zazwyczaj uznaje się go za ojca filipińskiego kina[1][5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e V. Almario: Jose Nepomuceno. [w:] Sagisag Kultura (Vol 1) [on-line]. philippineculturaleducation.com.ph, 2015. [dostęp 2024-08-27]. (tagalski).
- ↑ Unang sinehan sa Pinas. [w:] GMA News Online [on-line]. gmanetwork.com, 2011-08-27. [dostęp 2024-08-27]. (tagalski).
- ↑ Unang Pinoy na lumabas sa telebisyon. [w:] Abante Tonite [on-line]. abante.com.ph, 2011-08-27. [dostęp 2024-08-27]. (tagalski).
- ↑ ‘Dalagang Bukid’, pagwawagayway ng kulturang Filipino. [w:] Pilipino Mirror [on-line]. pilipinomirror.com, 2024-05-02. [dostęp 2024-08-27]. (tagalski).
- ↑ Rose Garcia: FDCP, ipalalabas ang kauna-unahang Filipino Film na Dalagang Bukid sa September 12 sa newly-reopened Metropolitan Theater. [w:] Pika Pika [on-line]. pikapika.ph, 2021-08-27. [dostęp 2024-08-27]. (tagalski).