Język drabinkowy
Język Drabinkowy/Logika Drabinkowa (LD lub LAD) (ang. Ladder logic (LD or LAD)) – Graficzny język programowania sterowników PLC, pierwotnie był pisemną metodą dokumentacji sterowania przekaźnikowego, stosowanego w produkcji i kontroli procesu. Każde urządzenie w szafie przekaźnikowej było reprezentowane przez symbol na schemacie drabinkowym razem z połączeniami między pokazanymi urządzeniami. Jako język graficzny jest on dla przeciętnego programisty prostszy oraz łatwiejszy w opanowaniu niż przeciętny klasyczny język programowania sterowników.
Ponadto na schemacie drabinkowym zostaną również pokazane inne elementy znajdujące się poza układem przekaźnikowym, takie jak:
- Elementy wykonawcze: pompy, grzejniki, silniki itp.
- Detektory najczęściej: czujniki laserowe, czujniki ciśnienia, czujniki światła oraz czujniki chemiczne itp.
Logika drabinkowa przekształciła się w język programowania, który reprezentuje zapisany program za pomocą symboli logiki przekaźnikowej. Zasady tworzenia programów w języku LD są zawarte w normie IEC 61131-3[1].
Nazwa wzięła się od wyglądu programu, który dwoma pionowymi szynami i szeregiem poziomych szczebli pomiędzy przypomina drabinę.
Symbole oraz zasady programowania[edytuj | edytuj kod]
Program tworzy się poprzez umieszczanie symboli na schemacie oraz łączenie ich. Sygnał można interpretować jako prąd płynący od lewej szyny do prawej, w niektórych programach niewystępującej[2]. Różnice wynikają z przyjętych przez programistów sposobów działania środowisk programistycznych. Programowanie w języku LAD polega na umieszczaniu pomiędzy „nogami drabiny” ikon symbolizujących rzeczywiste lub istniejące w pamięci sterownika.
| Program napisany w środowisku
niewyświetlającym prawej szyny |
Program napisany w środowisku
wyświetlającym prawą szynę |
|---|---|
|
|
Symbole[3][4][5][edytuj | edytuj kod]
Podstawowymi symbolami są styki oraz cewki.
Styki (ang. contacts) służą jako wejścia w programie, sprawdzają czy zmienna ma wartość 0 lub 1.
-[ ]- Styk normalnie otwarty, bez sygnału sterującego tworzy przerwę w obwodzie, gdy pojawi się sygnał łączy swoje krańce
-[/]- Styk normalnie zamknięty, bez sygnału łączy swoje krańce, gdy pojawi się sygnał tworzy przerwę w obwodzie.
Cewki (ang. coils) Służą do manipulowania zmiennymi,
-( )- Cewka normalnie otwarta, gdy pojawi się na niej sygnał nadaje przypisanej zmiennej wartość 1; gdy nie pojawia się na niej sygnał, cewka przestaje nadawać wartość zmiennej.
-(/)- Cewka normalnie zamknięta, gdy nie pojawia się na niej sygnał, nadaje przypisanej zmiennej wartość 1; gdy dociera do niej sygnał, cewka przestaje nadawać wartość zmiennej.
Algebra Boole’a[6][edytuj | edytuj kod]
Logiczne NOT[edytuj | edytuj kod]
Przycisk01 Lampka01
------[/]---------------------( )
Powyższy program realizuje funkcję logiczna NOT poprzez negację sygnału wejścia.
Przycisk01 Lampka01
------[ ]---------------------(/)
Powyższy program realizuje funkcję logiczna NOT poprzez negację sygnału wyjścia.
Oba powyższe programy działają w ten sam sposób.
Gdy Przycisk01 jest wyłączony, lampka01 świeci.
Gdy Przycisk01 jest włączony, lampka01 nie świeci.
Logiczne AND[edytuj | edytuj kod]
| Przycisk01 Przycisk02 Lampka01
|------[ ]--------------[ ]----------------( )
|
|
Powyższy program realizuje funkcję:
Gdy Przycisk01 jest włączony oraz przycisk02 jest włączony, to wtedy Lampka01 jest włączona.
Logiczne OR[edytuj | edytuj kod]
| Przycisk01 Lampka01
|-----+------[ ]------+-------------( )
| | Przycisk02 |
| +------[ ]------+
|
Powyższy program realizuje funkcję:
Gdy Przycisk01 jest włączony lub przycisk02 jest włączony, to wtedy Lampka01 jest włączona.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Algebra Boole’a
- IEC 61131-3
- Sterownik PLC
- Język programowania
- Bramka logiczna
- Funkcja logiczna
- ang. Ladder logic
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ IEC 61131-3:2013 | IEC Webstore | water automation, water management, smart city [online], webstore.iec.ch [dostęp 2018-05-21] (ang.).
- ↑ HTML:charset=windows-1250, PROGRAMOWANIE STEROWNIKÓW PLC [online], www.purand.pl [dostęp 2018-05-23].
- ↑ Ladder Logic Tutorial for Beginners – PLC Academy, „PLC Academy”, 4 września 2017 [dostęp 2018-05-23] (ang.).
- ↑ Programowanie PLC – oznaczenia w języku drabinkowym, „Czujniki i falowniki – automatyka”, 26 czerwca 2015 [dostęp 2018-05-21] (pol.).
- ↑ Ladder Logic Symbols – All PLC Diagram Symbols, „PLC Academy”, 28 czerwca 2015 [dostęp 2018-05-23] (ang.).
- ↑ IBM Knowledge Center [online], www.ibm.com [dostęp 2018-05-21] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bogdan Broel-Plater, Układy wykorzystujące sterowniki PLC Projektowanie algorytmów sterowania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008